Dünya ticaretinin en önemli göstergesi olan ve yük taşıma fiyatını belirleyen Baltık Kuru Yük Endeksi dibi gördü. Kumkapı açıklarındaki gemi sayısı ise endeksin aynası oldu. Kumkapı’da 100’den fazla gemi yük bekliyor.
Krizden sonra bir türlü toparlanamayan dünya ticaretinin en önemli göstergelerinden biri dibi gördü. Gemilerin yük taşıma fiyatlarını belirleyen Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), 2005 yılındaki 11 bin 700 puandan 750 puana kadar indi. Bir başka deyişle gemi sahipleri yükü 15’te 1 fiyatına taşımaya razı hale geldi. İstanbul Kumkapı açıklarındaki gemi sayısı ise bu önemli endeksin en büyük göstergelerinden oldu. Eğer kuzeyde bir fırtına yoksa Kumkapı’da bekleyen gemilerin sayısının artması hem Türkiye hem de dünya ticaretinde hayra alamet değil. Zira her gün 100’den fazla gemi Kumkapı’da yük beklerken sığmayanlar Tuzla’ya gidiyor.
10 yüke 15 gemi
Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, durumun ekonomik sıkıntı ve yeni inşa edilen gemilerden kaynaklandığını söylüyor. Kalkavan’a göre ekonomi, teslim edilmeye başlanan gemileri dolduracak kadar büyümedi. “10 yük varsa 15 gemi yük bekliyor” diyen Kalkavan, gemi arzıyla ticaret arasındaki makasın iyice açıldığını belirtiyor.
Dünyada denizciliğin çok zor bir yıl geçirdiğini ifade eden Kalkavan, sektöre ilişkin beklentisini şöyle anlattı: “Durumu farkedip milyonlarca dolarlık kaporayı yakanlar var. Hem Baltık Kuru Yük Endeksi hem de konteyner gemi endeksi dipte. Baltık endeksi 800 puanın altına indi. Kriz öncesinde 2008 yılında 11 bin puanı geçmiştik. Yani şu an tarihin en düşük seviyelerinde. Konteyner endeksi ise 353 civarında. Bu endeks de en düşük 250’yi en yüksek 1.100 puanu görmüştü. Artık İstanbul’da denize bakıp ticareti anlayabiliyorsunuz. Eğer Kuzey’de lodos yoksa Kumkapı açıklarındaki gemi yoğunluğu durgunluğa işarettir. Bazen fırtına çıkışı kapatır ve müsaade edilmez. Şu an en kötü dönemi yaşıyoruz. Krizden sonra denizcilik piyasaları bir türlü toparlanamadı.”
Kalkavan, İstanbul’daki gemilerin çoğunun kuru yük gemisi olduğunu ve sayılarının toplamda 1.500’ü geçtiğini söyledi. İstanbul’da gemi parkı olarak sadece Haydarpaşa Limanı’nın bulunduğunu anlatan Kalkavan şöyle konuştu: “Zaten işler kötü olduğu için ücret ödemek istemeyen gemiler açıklarda demirliyor. Ancak burada da devamlı durmak yasak. Türk bandıralı gemiler 48 saate kadar bekliyor. Yabancılar için süre daha uzun ancak en fazla 1 aya kadar kalabiliyorlar. Kartal Tuzla’daki tersaneler bölgesi de Kumkapı’nın alternatifi oldu. Halen Kumkapı açıklarında her gün 100’den fazla gemi müşteri bekliyor. Sektör 2013’ten umutlu değil çünkü geçmişte siparişi verilen gemiler de geliyor.”
75.134
Türkiye’deki 14 limana gelen Türk ve yabancı gemi sayısı 75.134 oldu. 2011’de yüzde 1.4’lük artış yaşandı. En çok gemi 10.559 ile İzmit Limanı’na yanaştı.
Baltık endeksi nedir?
BALTIK Kuru Yük Endeksi hammadde taşıyan gemicilik maliyetleri ile ilgili bir endeks. Demir, çelik, kömür, çimento, bakır, kum ve gübre gibi kuru yük taşımacılığının göstergesi konumunda. Bu endeksin diğer ekonomik göstergelerden üstün kılan yönü ise spekülasyon olmaması, revizyon yapılamaması, manipule edilememesi ve gerçek zamanlı olarak güncellenmesi. Endeksin hesaplanmasında her gün 26 rotada çeşitli malların taşıma fiyatları alıcı ve satıcıdan sağlandıktan sonra bu bilgiler tek bir endekste gösteriliyor.
Gemi fiyatı % 40 düştü
Yeni gemi inşaasında fiyat savaşları gemi değerlerini de son 10 yılın en düşük seviyesine çekti. Yeni inşa fiyatları, 2012 yılı sonu itibarıyla 2008 yılında ulaşılan en yüksek değere göre yüzde 60 geriledi. Yani 5 yıl önce 100 milyon dolara yapılan bir gemiyi bugün sipariş verince 40 milyon dolara almak mümkün.
Geçen yılın tamamında ise 40 milyar doları kargo gemileri olmak üzere 80 milyar dolarlık binden fazla gemi siparişi verildi. Bu dev rakama rağmen siparişler yüzde 34 geriledi.
Haberin Devamı
