Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'ne ilişkin sunum yaptı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 2020 yılı bütçesi görüşmelerine katılan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, "Küresel ekonomi 2017 yılında üretim, yatırım ve uluslararası ticaretteki toparlanmaya bağlı olarak yüzde 3,8’lik güçlü bir büyüme performansı gerçekleştirmişti. Ancak 2018 yılı ikinci çeyreğinden itibaren sert bir şekilde başlayan küresel iktisadi faaliyetteki yavaşlama eğilimi, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşına ilişkin gelişmeler, Brexit’e ilişkin belirsizlikler, güç kaybeden küresel ticaret hacmi ve küresel büyümeye dair endişelerin gölgesinde 2019 yılı ilk çeyreğinde de devam etmiştir. Artan ticari ve jeopolitik gerginlikler, küresel ticaret sisteminin ve uluslararası işbirliğinin geleceği konusundaki belirsizliği daha da arttırmış, iş güvenini, yatırım kararlarını ve küresel ticareti etkilemiştir. Sonuçta 2018 yılında küresel büyüme yüzde 3,6’ya gerilemiştir. 2019 ve 2020 yıllarında gelişmiş ekonomilerdeki büyüme oranı yüzde 1,7 olarak beklenmektedir. Bu nispeten düşük büyüme beklentisi, zayıf dış talebin de neden olduğu endüstriyel üretimdeki yavaşlamayı önemli ölçüde yansıtmaktadır” ifadelerini kullandı.
ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının birçok sektöre yayıldığını söyleyen Oktay, “ABD ekonomisinde güçlü seyreden istihdam gelişmelerine rağmen ticaret anlaşmazlıkları büyüme üzerinde baskı oluşturmaktadır. ABD ile Çin arasında süregelen ticaret savaşı birçok sektöre yayılırken, ABD ve Çin’in karşılıklı aldığı yeni kararlar ile birlikte süreç olumlu ve olumsuz gelişmelerle ilerlemektedir. Bu doğrultuda 2018 yılında yüzde 2,9 olan ABD büyümesinin 2019 yılında yüzde 2,4 ve 2020 yılında yüzde 2,1 olması beklenmektedir” şeklinde konuştu.
Türkiye ekonomisine ilişkin bilgiler veren Oktay, “Hane halkı tüketimi ve özel sektör sabit yatırım harcamalarının azaldığı 2018 yılında yüzde 2,8 oranında büyüme kaydedilmiştir. 2019 yılının ilk yarısında ekonomik aktivitede ılımlı bir toparlanma gerçekleşmiştir. Toparlanma surecinde büyümenin kaynağı net ihracat ve tüketim harcamaları olmuştur. Finansal koşullardaki iyileşme ve enflasyondaki düşüşle birlikte risk primi ve belirsizliklerdeki azalma yurt içi talebe destek vermiş olup, bunun olumlu etkileri yılın ikinci yarısında da devam etmektedir. Bu çerçevede 2019 yılını yüzde 0,5 oranında pozitif bir büyüme ile kapatmayı öngörüyoruz. 2020-2022 Yeni Ekonomi Programı'na göre koordineli bir biçimde uygulanacak para ve maliye politikalarının yanı sıra önümüzdeki dönemde hayata geçirilecek yargı reformu stratejisi ve vergi reformu düzenlemeleri gibi temel alanlarda öngörülebilirliği güçlendirecek adımlar başta olmak üzere hedeflenen yapısal dönüşüm adımlarının hayata geçirilmesiyle enflasyonu aşağıya çeken sürdürülebilir bir büyüme patikası izlenecektir. Bu çerçevede 2020 yılına ve takip eden iki yıla dair büyüme tahminimiz yüzde 5 olarak belirlenmiştir” diye konuştu.
"2020 yılında istihdamın 1 milyon 52 bin kişi artması beklenmektedir"
Oktay şöyle devam etti: “2018 yılında yaklaşık 550 bin kişilik ilave istihdam sağlanmış ve işsizlik oranı yüzde 11 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılının ikinci yarısında başlayan ekonomik yavaşlama neticesinde işsizlik oranının 2019 yılı sonunda yüzde 12,9’a yükselmesi beklenmektedir. 2020 yılında 2019 yılına göre istihdamın 1 milyon 52 bin kişi artması, işsizlik oranının ise yüzde 11,8’e gerilemesi beklenmektedir. Yeni Ekonomi Programı'na göre önümüzdeki üç yılda istihdamı 3,2 milyon kişi artırarak 2022 yılında işsizliği yüzde 9,8’e indirmeyi hedefliyoruz.”
Oktay, ihracata ilişkin olarak ise, “En büyük ihracat pazarımız olan AB ekonomisindeki yavaşlama ihracatımızı etkilese de 2018 yıl sonunda 176,9 milyar dolara yükselen yıllık ihracatımızın 2019 yılı sonunda bu artışı sürdürerek 181,4 milyar dolara yükselmesini bekliyoruz. 2020 yılı ihracat hedefimiz ise 190 milyar dolardır. 2018 yılında toparlanan seyahat gelirlerinin turist sayısındaki artışın devam etmesi sonucunda 2019 yılı sonunda 29 milyar dolara yükseleceğini tahmin ediyoruz. 2020 yılında da seyahat gelirleri hedefimizi 34,3 milyar
dolar olarak öngörüyoruz” ifadelerini kullandı.
2018 yılı bütçe gerçekleşmesine ilişkin bilgi aktaran Oktay, “2018 yılında bütçe giderleri 830,8 milyar TL, bütçe gelirleri 758 milyar TL, bütçe açığı 72,8 milyar TL, faiz dışı fazla 1,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı bütçe giderleri, bütçe başlangıç tahminine göre yüzde 10,8 oranında, yıl sonu gerçekleşme tahminine göre yüzde 1,0 oranında artmıştır. Buna karşın bütçe gelirlerimiz bütçe başlangıç tahminine göre yüzde 8,1 oranında, yıl sonu gerçekleşme tahminine göre yüzde 1,1 oranında artış göstermiştir” şeklinde konuştu.
Oktay, 2019 yılında merkezi yönetim bütçe beklentilerini de açıkladı. Oktay, “2019 yılında merkezi yönetim bütçe giderlerinin 992,4 milyar TL, merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 867,4 milyar TL, bütçe açığının 125,0 milyar TL, faiz dışı açığın 21,9 milyar TL olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2019 yıl sonu bütçe açığının 125 milyar TL ile bütçe başlangıç hedefinin 44,4 milyar TL üzerinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu açığın milli gelire oranının ise yüzde 2,9 olacağını öngörüyoruz” diye konuştu.
