Bu vergiye can dayanmaz

YASAMA yılının başlamasına kısa bir süre kala peşpeşe vergi artışları gündeme gelirken, Türk halkının aslında zaten ağır bir vergi boyunduruğu altında yaşadığı görülüyor. Türkiye’de ortalama bir vatandaş gelirinin yüzde 50’ye yakınını devlete vergi, harç ve kesinti adı altında ödüyor.

Vergi yükü, kazanç üzerinden alınan dolaysız vergiler ile gayrimenkul ve araba gibi sahip olunan servet unsurları için ödenen vergilerden ve yapılan harcamalar üzerinden alınan dolaylı vergilerden oluşuyor.

Örneğin, 2006 yılında, 2 bin YTL aylık brüt ücret geliri olan evli ve iki çocuklu, mütevazı bir evi ve arabası olan vatandaş; devlete her ay ortalama 612 YTL vergi ödüyor.

Ücret geliri üzerinden her ay ortalama 325 YTL gelir vergisi, 12 YTL damga vergisi ödeyen çalışan, sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primi düştükten sonra kalan net 1.363 YTL gelirinden de; sahip olduğu 100 bin YTL değerindeki evi ve 1600 cm3 motor silindir hacmindeki arabası için 58 YTL ödüyor. Harcamalar üzerinden de 217 YTL KDV ve özel tüketim vergisi veriyor.

SİGORTA PRİMLERİ
Aylık 2 bin YTL brüt ücret geliri olan kişinin ücretinden, yüzde 15-27 oranında gelir vergisi, binde 6 damga vergisi, yüzde 10 SSK primi ve yüzde 1 işsizlik primi kesiliyor. Ancak ödediği vergiler bununla bitmiyor. Eline geçen 1.363 YTL üzerinden de; içtiği su, yediği yemek, giydiği kıyafet, kullandığı telefon, su, elektrik, doğalgaz, izlediği televizyon için çeşitli adlar altında vergi ödüyor.

OTOMOBİL VERGİLERİ
ALIRKEN: Otomobilin motor silindir hacmine göre yüzde 37-84 arasında ÖTV, yüzde 18 oranında KDV ödeniyor.

KULLANIRKEN: Silindir hacmine ve yaşına göre her yıl 36 YTL ile 10 bin 988 YTL arasında Motorlu Taşıtlar Vergisi; yakıt için yaklaşık yüzde 57 oranında ÖTV ve KDV ödeniyor.

TELEFON-TV VERGİLER
Yüzde 18 KDV’nin dışında;

* Cep telefonu kullanım ücreti üzerinden yüzde 25,

* Sabit telefon kullanım ücreti üzerinden yüzde 15,

* Uydu ve Kablolu TV kullanım ücreti üzerinden yüzde 15 oranında ÖİV ödeniyor.

GAYRİMENKUL VERGİLERİ
ALIMINDA: Alıcı ve satıcı binde 15’er Tapu Harcı ve maktu döner sermaye ücreti ödüyor.

KULLANIRKEN: Her yıl, emlak vergisi değeri üzerinden;

Konutlar için binde 1,

İşyerleri için binde 2,

Arsalar için binde 3,

Araziler için binde 1,

oranında emlak vergisi ödeniyor. Bu oranlar şehir içindeki gayrimenkuller için yüzde 100 oranında artırılarak uygulanıyor. Ayrıca, emlak vergisinin yüzde 10’u kadar katkı payı ödeniyor.

Çevre Temizlik Vergisi olarak da konutlar için, tüketilen her metreküp su başına büyükşehirde 16 YKr, diğer yerlerde 13 YKr ödeniyor. İşyerlerininki ise tarifeye göre ödeniyor.

YEMEK-GIDA-TEMİZLİK
* Lokantada yenen yemek için yüzde 18,

* Ekmek için yüzde 1 ,

* Taze meyve sebze için yüzde 8,

* Bulgur, nohut, makarna, kuru fasulye, pirinç için yüzde 8,

* Kümes hayvanları ve balıklar için yüzde 8,

* Et, süt, yoğurt, ayran, çay, şeker, peynir, zeytin, bal için yüzde 8,

* Temizlik malzemeleri için yüzde 18 KDV ödeniyor.

EĞİTİM-SAĞLIK
Okula ve dershaneye ödenen eğitim ücreti, yemek ve servis ücretleri ile kitap, defter vs. için yüzde 8 KDV ödeniyor.

Teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile ilaç, serum, aşı vs. yüzde 8 KDV ödeniyor.

İÇKİ-SİGARA VERGİLERİ
Alkollü ve kolalı içecekler ile sigara için ÖTV’nin yanı sıra, yüzde 18 oranında KDV ödeniyor. Fiyatın ortalama yüzde 50’si vergiden oluşuyor.

GİYİM
Elbise, ayakkabı, kravat, gömlek, etek, bluz, iç çamaşırı gibi giyim harcamaları üzerinden yüzde 8 KDV ödeniyor..

BEYAZ EŞYA
Çamaşır yıkama ve kurutma makineleri, bulaşık makinesi, buzdolabı, elektrik süpürgesi, klima, televizyon, video, radyo, kasetçalar, için yüzde 6.7,

Amatör telsiz telefon verici cihazları, cep ve araç telefonları, televizyon kameraları için yüzde 20 oranında ÖTV, yüzde 18 KDV ödeniyor.

PARFÜM-TRAŞ SABUNU
* Parfüm, saç spreyi, losyon ve boyaları ile güzellik ve cilt bakım müztahzarları, manikür ve pedikür müstahzarları için yüzde 20,

* Traş sabunu, traş köpüğü ve traş kremi ile traş makineleri için yüzde 6.7 oranında ÖTV, yüzde 18 oranında KDV ödeniyor.

Vergi yükü seneye daha da artıyor
* Emlak vergisi; Hazırlanan İl Özel İdareleri ve Belediye Gelirleri Kanunu Tasarısı’nda emlak vergisi oranlarının yüzde 50 oranında artırılması öngörülüyor. Tasarının yasalaşması halinde, emlak vergisi de yüzde 50 oranında artacak.

* Çevre Temizlik Vergisi; 2006 yılı için tespit edilecek yeniden değerleme oranında artacak.

* Taşıt Vergisi; Mevcut yasa hükmüne göre, Motorlu Taşıtlar Vergisi 2006 yılı yeniden değerleme oranı esas alınarak artacak. Ancak, MTV’nin yüzde 50’sinin belediyelere devredilmesi gündemde. Bu durumda, Merkezi Yönetim Bütçesi’nde oluşacak gelir kaybının telafisi için daha yüksek bir oranda artış söz konusu olabilecek.

* Akaryakıt, alkollü ve kolalı içecekler ile sigara, beyaz eşya üzerinden alınan ÖTV içinse şimdiden bir şey söylemek mümkün değil. Maliye’nin gelir ihtiyacına göre, her zaman artırılması mümkün olabilecek.