Bu belgeler ne İbrahim Bey?

Daha önce sahte makbuz nedeniyle dünyanın en büyük bilgisayar şirketi Microsoft'la mahkemelik olan Escort Computer 'in sahibi Halil İbrahim Özer'in yanıtlaması gereken yeni belgeler ortaya çıktı.

Vatan'ın ele geçirdiği belgelere göre, Toshiba Türkiye distribütörü de olan Halil İbrahim Özer'e ait "Bekom ve TNB" şirketleri, ithalat işlemlerinde naylon fatura düzenleyerek ciddi miktarlarda vergi kaçırdı...

Nasıl kaçıyorlar?
Belgeler, söz konusu şirketlerin (2003 ve 2004 döneminde) euroyla ithal ettiği ürünlerin belgesini, devlete dolar cinsinden gösterdiğini ortaya koyuyor. İthalattan alınan yüzde 18'lik KDV yükü böylece hafifletiliyor.

Bu işlemin hangi sıklıkla yapıldığı bilinmemekle birlikte, devlete ciddi bir vergi kaybına yol açtığı düşünülüyor. Gümrük beyannamelerinin düşük gösterilmesine yol açan belge sahtekarlığının Bekom ve TNB şirket kayıtlarında ortaya
çıkarılması ise neredeyse imkansız.

Çünkü, bu iki şirketin de 1999'dan 2004 yılına kadar olan delil niteliğindeki tüm belgelerinin saklandığı iki ayrı depo, birer ay arayla "lağım suları" altında kalmış!

(Bu şirketlerin nasıl vergi kaçırılmasına yol açtığı ve lağım suları tarafından yok edilen şirket kayıtları ile ilgili detaylar aşağıda yer alıyor.)

Aynı şirketlerin ele geçen kayıtlarında bir başka unsura daha rastlanıyor. O da şirket giderlerinin (özellikle reklam harcamalarının) şişirilmesi için naylon faturalar üretilmiş.

1999'dan bu yana Toshiba'nın Türkiye'deki ürünlerini satan Özer' in Bekom Bilgisayar şirketi
(2004'ten sonra TNB oldu) anlaşma gereği satış ve pazarlama masraflarını Japon firmayla birlikte karşılıyor. Bekom Bilgisayar pazarlama faaliyetleri sırasındaki harcamalarını fatura edip Toshiba Avrupa'ya geçiyor. Elde edilen gelirden bu masraflar düşülüyor. Ancak Özer'in şirketleri, naylon fatura düzenleyerek mal aldığı Toshiba Avrupa'ya gösterdiği masrafları şişirdiği anlaşılıyor. Örneğin ürün tanıtımı için gazete ve dergilere ilan veren Özer'in şirketleri, verilen reklamların ederlerini daha yüksek gösteren naylon fatura üretiyor. Bunun için gazetelerin kendilerine kestiği faturaların orjinaline benzer belgeler düzenleniyor.

Şirket kayıtlarını lağım suları yok etmiş!
VATAN'ın ortaya çıkardığı belgelere göre ciddi oranlarda vergi kaçırmak için gümrük beyannamelerinde tahrifat yaptığı anlaşılan Bekom ve TNB'nin durumunu araştırırken önemli bir ayrıntı ortaya çıktı. Bu iki şirket ve Escort'un tüm evraklarının bulunduğu iki depo (Şişli ve Kadıköy'de) birer ay arayla "lağım suları" alünda kalmış.

Halil İbrahim Özer'in başına gelen ilk lağım baskını 2004'ün Haziran ayında Şişli'deki depoda gerçekleşti. Özer'in şirketi Escort bu lağım baskının ardından zayi tutanağı için mahkemeye başvurdu. Depo, Temmuz ayında hakim Aysel Oktay başkanlığındaki bir heyet tarafından ziyaret edildi ve rapor hazırlandı. Raporda Escort Computer'e ait söz konusu depoda 1999-2003 yularına dair ticari defterler, evrak klasörleri, mizanlar, KDV beyanname suretleri, muhtasar beyanname suretleri, aylık sigorta bildirgeleri, 4 aylık sigorta dönem bordroları ile diğer önemli evrakların el değmeyecek şekilde lağım suyu alünda kaldığı saptandı.

Hakim raporunda, çok pis koku olduğundan evrakları detaylı bir biçimde inceleme olanağının bulunmadığı ve raflarda muhasebe kayıtlarının disketleriyle kullanılması mümkün olmayan eski bilgisayarların olduğu belirtildi.

İkinci baskın bir ay sonra Kadıköy'deki depoda gerçekleşirken hem Bekom Bilgisayar'a hem de TNB Bilgisayar'a ait belgeler yok oldu. İncelemeye gelen heyet Şişli'deki depodakine benzer tespitlerde bulundu. (Durum, Kadıköy 1. Asliye Ticaret mahkemesi tarafından 2005/167 karar no ile kayıt alüna alındı.) Böylece Türk Ticaret Kanunu'nun 68/1 maddesi gereğince faaliyet defterini en az 10 yıl saklama zorunluluğu olan şirketler, olası soruşturmalardan kurtulmuş oldu.


Euroyu dolar yaptı düşük vergi ödedi
Belgeler, ithal edilen ürünlerin gümrük beyannamesinde nasıl tahrifat yapıldığını çok net olarak ortaya koyuyor.

Örneğin, 31 Ekim 2003'te Bekom Bilgisayar adına Toshiba Avrupa'dan 1 milyon 26 bin euroluk ürün ithal ediliyor. Sonra yeni bir Toshiba faturası üretiliyor. Faturada aynı ürünlerin değeri bu kez l milyon 26 bin USD olarak gösteriliyor. Bu faturaya dayanarak, gümrük beyannamesi düzenleniyor. (İşlemin yapıldığı gün euro/dolar paritesi 1.16 idi). Bir başka deyişle Bekom şirketi Toshiba Avrupa'dan 1 milyon 26 bin euroya aldığı ürünü, Maliye'ye 1 milyon 26 bin dolarlık fiyatla alınmış gibi gösteriyor.

Böylece değer düşürüldüğü için (yüzde 18 KDV ve diğerleri) devlete ödenecek vergi oranı da düşüyor.

Türk parası cinsinden ifade edilirse Özer, bu işlemle yurtdışından 1.7 milyon YTL' lik ürün alırken, gümrük beyannamesinde euro yerine dolar yazınca ithalat tutarı 1.5 milyon YTL'ye iniyor.

Eldeki belgeler benzer işlemlerin onlarca kez tekrarlandığını gösteriyor.

Bekom'un vergi kaçırmak için yürüttüğü bu işlemden Toshiba'nın haberi var mı? Bu sorunun Toshiba tarafından nasıl yanıtlanacağı ise bilinmiyor.

Halil İbrahim Özer kimdir?
İbrahim Özer, 1967 Trabzon doğumlu. Boğaziçi Üniversitesi' nden mezun. 24 yaşındayken Escort Computer'ü kurdu. Escort adını markalaştırarak ilk yerel bilgisayar markasını yarattı. Escort Computer, 1995 ve 1996 yılında pazarın lideri oldu.

Özer, Escort'u Türkiye'nin halka açılan ilk bilgisayar şirketi olarak büyük bir tamum kampanyasıyla İMKB'ye soktu. Ancak Escort'un hisselerini alanlar paralarının büyük bölümünü kaybetti. Escort'un 2000 yılında yapılan halka arzında hisselerinin yüzde 25.07'si satılırken, şirketin piyasa değeri 68.8 milyon dolardı. Özer, 137 bin 462 yatırımcının hisse aldığı bu halka arzdan 17.2 milyon dolar gelir elde etti. Ancak İMKB'ye geldikten bir süre sonra değer kaybetmeye başlayan Escort hisseleri bir daha hiç o değeri göremedi. Escort'un piyasa değeri son olarak 14.7 milyon dolara indi.

Bu düşüşte Özer'in halka arzdan sonra yaptığı hisse satışları da etkili oldu. Özer'in satışlarıyla Escort'un halka açıklık oranı 6 yılda yüzde 25'ten yüzde 50'ye yükseldi.