Balon endeksi kendine geldi

Türkiye turizmi 2016 ve 2017’de turizmde yaşadığı sıkıntılı süreci yabancı turistlerin hızlı geri dönüşü ile aştı. Bu dönemde sadece oda fiyatları değil turizmci için önemli gelir kalemlerinden olan balon turu, yamaç paraşütü, rafting ve ATV turu gibi aktivitelerin fiyatları da büyük düşüş yaşamış işletmeler sadece günü kurtarmak adına faaliyetlerine devam etmişti.

2018’in ilk günlerinden itibaren hızlı toparlanan turizm sektörü bu yaza yüzde 100 doluluk oranları ile girmeye hazırlanırken aktivite fiyatlarında da kriz döneminin 4 kat kadar üstüne çıkıldı. Öyle ki Nisan 2015’te euro 2.96 TL seviyesindeyken Kapadokya’da balon turu ücreti 300 euro (900 TL) idi ancak 2015 sonunda Rusya ile girilen uçak krizi ve yaşanan terör olaylarını takiben turistlerin Türkiye’den elini ayağını çekmesi aktivite fiyatlarını da vurdu. Yabancı turistin yokluğunda euro ile çalışmayı bırakan balon işletmeleri fiyatları 900 liradan indirerek 200 liraya sabitledi. 2017’de turizm sektörü az da olsa bir kıpırdama yaşamaya başladı ancak fiyatlarda bir değişiklik olmadı.

Talebe yetişilemiyor

2016 ve 2017’yi zor geçiren bu işletmeciler 2018’de adeta doping yaşadı. Daha sezon açılmadan tüm aktivitelere yağan rezervasyon taleplerine işletmeler yetişemez hale geldi. Talep fazla olunca turizmci de balon fiyatı ücretlerine zam yaptı. Şu anda Kapadokya’da ortalama balon turu fiyatları 175-200 euro yani neredeyse 1.000 lira. Hal böyle olunca ekstrem aktivitelerdeki fiyat kaybı ortadan kalktı, ücretler kriz öncesi dönemdeki seviyeleri aştı.

Yüksek fiyat politikası

Kapadokya bölgesinde hizmet veren Balondokya Turizm’den Mustafa Ündal, özellikle Çin, Güney Koreli ve Japon turistlerin bu yıl tüm seferleri doldurduğunu çoğu turistin talebine cevap veremediklerini belirterek sözlerine şöyle devam etti: “Talep bu kadar fazla olunca Kapadokya’da hizmet veren 25 balon firmasından 14’ü tek çatı altında birleşti ve yüksek fiyat politikası uygulamaya başladı. Diğer şirketler de mecburen buna uydu. Zaten yoğun bir sirkülasyon var. Bu da bölgedeki bütün işletmecilere yaradı. Sonuçta kriz döneminde hem fiyatlar düşmüştü hem de balonları dolduramıyorduk.”

Harcama gücü arttı

2015’ten itibaren Türk Lirası, euro ve dolar karşısında çok hızlı değer kaybı yaşadı. 27 Nisan 2015’te 2.96 TL olan euro, 27 Nisan 2016’da 3.20 TL, 27 Nisan 2017’de 3.90 TL, 27 Nisan 2018’de de 4.96 TL’yi gördü. Aynı şekilde 27 Nisan 2015’te 2.67 TL olan dolar, 27 Nisan 2016’da 2.81 TL, 27 Nisan 2017’de 3.90 TL, 27 Nisan 2018’de de 4.06 TL’ye çıkdı. Yani özellikle Avrupalı turistin Türkiye’de tatil için geldikleri her yıl harcama gücü daha da arttı.

Paraşüte de zam

Fethiye bölgesinde hizmet veren Skywalker Turizm’den Özgür Altan da özellikle Rus ve Avrupalı turistlerin yoğun olarak geldiği Ölüdeniz bölgesi için şu değerlendirmelerde bulundu: “Kriz dönemi öncesinde 400 lira olan yamaç paraşütü fiyatları turistlerin yokluğunda 200 liraya düşmüştü. Bu süreçte çok sayıda firma pilotlarla olan sözleşmelerini yeniledi. Pilotlar da uçuş sayıları azalmasına rağmen uçuş ücretlerinde indirime gitti. Ancak şimdi bölgede yoğun bir hareketlilik var ve firmalar tekrar fiyatları 350-400 TL seviyesine çekti. Zaten 2 sene fiyatlara kimse dokunmamıştı. Kriz olmasaydı da bu seviyede olacaktı.”

Değil yerli uçak, henüz balon ithal

Türkiye’de yerli uçak çalışmalarının gölgesinde sıcak hava balonu geliştirilmesine yönelik çalışmalar da yeni iş birliğiyle güçlendi. İnsansız sistemler ve balon teknolojileri konusunda çalışmaları bulunan Otonom Teknoloji ile Kapadokya Balon Bakım ve Üretim Şirketi, ‘Yerli Sıcak Hava Balonu Geliştirme Projesi’ için iş birliği sözleşmesi imzaladı. Otonom Teknoloji Genel Müdürü Ahmet Nezir Ertürk, Kapadokya’nın dünyadaki sıcak hava balonu turizminde önemli yere sahip olduğunu söyledi.

Yarısı Kapadokya’da

Dünyadaki sıcak hava balonlarının yarısının Kapadokya’da kullanıldığına dikkati çeken Ertürk, “Çok büyük bir pazar ama maalesef şu ana kadar hiçbir yerli balon tasarım ve üretimi yapılamamış. Bu yöndeki çalışmalara destek olacağız, birlikte çalışacağız ve sivil havacılık kurallarına uygun şekilde hem kubbe denilen balon yapısını hem de balonun yolcu taşıyan sepet kısmını yerli olarak tasarlayıp, üretiminde de iş birliği yapacağız” diye konuştu.

Balonların hepsi ithal

Kapadokya Balon Bakım ve Üretim Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Murat Çoban da uçtukları hava araçlarının tamamının ithal olduğunu ve büyüklüğüne göre 120-150 bin euro ödenmek durumunda kaldıklarını söyledi. Çoban, “Bakımdaki başarı ve deneyimle kendimiz üretelim dedik. Bu çabaların yazılım ve proje anlamında daha başarılı olması için de iş birliği yapmaya karar verdik” dedi.