Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, A Haber ve A Para ortak yayınında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bakan Albayrak, "Kasım, Aralık'ta fiyatlama davranışları normalleşecek" açıklamasında bulundu.
Bakan Albayarak'ın açıklamalarından satırbaşları;
Enflasyon hakkında: Eylül ayı en zor ayımız olacaktı. Sonrasında yolunu bulacaktı demiştik zaten.Eylül'de fahiş bir fiyatlama algısı ortaya çıktı ve bunun enflasyona yansıdığını gördük. Makro datalar gayet doğru bir istikamette olduğumuzu gösteriyor. Kur ve maliyetlerde düşüşü görmeye başladık, Ekim'de enflasyonun ciddi olarak yavaşladığını gösteriyor.
NORMALLEŞME SÜRECİ BAŞLADI
Görüyoruz ki birçok sektör, birçok fiyatlamalar
dolar 8-8,5 kuru üzerinden fiyatlanarak bu rakam ortaya çıkmış. Ama bugün geldiğimiz nokta 7'ler 6'lar, 5,50 ve 5,50'nin altı normalleşme süreci başladı.
Maliyetlerde, enflasyonda eylül ayına kıyasla ekim ayında durumunu gördük. 2018'in ekim ayı 2017'nin ekim ayına yakın. Kasım ayında çok daha iyi bir seyri görüyoruz. Birçok anlamda enflasyonla mücadeleyi görüyoruz. Pozitif seyrin ekim ayında devam ettiğini. Giyim beyaz eşyada ise kasım ayında iyileşmeyi göreceğiz. Ortaya koyulan rakamlar kasım aralık ayları için trendin gayet olumlu olduğu ve yılsonu hedeflerini yakalayacağımızı görüyoruz.
Gerek kur gerek ham madde fiyatlandırmaları iyileşme söz konusu. Petrolde de 85 dolardan, 72 dolarlara düştü. Tepedeki yöneticilerle konuştuğumuzda beklentiler açısından daha düşük seyirde göreceği yönünde. Bu bir gönüllük ilkesi. Özellikle gıda ve giyimde çok yakın takip ediyoruz 2500 firmayı geçti enflasyonla mücadele. Bazen haftasonları dolaşıyorum bakıyorum. Vitrinlerimizde baya görüyorum. Ben de bakanlığımız da takip ediyor. Kasım ve aralıkta daha çok ortaya çıkacak.
ALT SEKTÖRLERE KADAR OYUN MARKAJINA DEVAM EDİYORUZ
Migros çok ciddi bir şekilde uyguluyor. Ben teşekkür ediyorum. Bazı market zincirleri o kadar iyi uygulamıyor. Bir kısmına teşekkür edeceğiz. Kasım ve aralıkta daha aşağı bir yön göreceğiz. Açıkladığımız dört sektör otomotiv, konut, mobilya, beyaz eşya. Mobilya sektörü ciddi izlerken bakıyoruz sunta sektöründe bu fiyatlandırmalar hoş değil. Fahiş mi değil mi bakacağız.
Alt sektörlere kadar izliyoruz. Trend güçlü bir şekilde tam da planladığımız gibi işliyor. Yılsonu bakacağız. Sonrasında yine bakacağız. Maliye, bütçe disiplinlerine bakacağız. Fiyat istikrarı açısından bakacağız. Birini diğerinden vazgeçecek şekilde değil. Ekonomi futboldan sonra en çok anlaşılan konulardan biri. Kimse şunu beklemesin. Arabayı kökleyerek durdurmayacağız. Dengelenme yavaş ve zaman alıcı olacak.
Dengelenme ile disiplini bir şekilde yapacağız.
SAĞLAM ADIMLARLA OLUMLU GİDİYOR
(2500 katılımcı hakkında) Bu rakam ile ciddi bir sayıya ulaştık. Katılım arttıkça etkinliği büyüyecek. Ulaşılan firmaların pazar payına rakamına hacmine baktığımızda çok ciddi bir şekilde tahmin ettiğimizin üzerinde bir rakama ulaştığımızı görüyorum. Burasının altını çizmek lazım 2008 en büyük ekonomik kriz olarak geldiğinde 6-8 ay 1 yıl birçok ülkeyi etkiledi. Türkiye bu süreci üsteledi. Bu noktaya baktığınızda ağustos eylülde en büyük saldırıyı ekonomi açısından baktığında 2008'den farklı bir şekilde karşı karşıya kaldı. Türkiye atlatıyor, atlatacak. Ne kadar hızlı geçiştirirsek, normal büyüme seyrini yakalarsak daha iyi olur. Stratejik müdahalelerle bugüne kadar atılmayan adımları attık.
Bu süreç güçlü ve sağlam adımlarla seyrediyor. Gayet olumlu ve iyi devam ediyor.
Yüzde 30-40 hatta 50'lere giden faizlerden o kadar hızlı bir normalleşme süreciyle bu noktaya geldik ki... Yüzde 30'un altına düştü günlük ortalama. Bu çok önemli. BDDK süreci yakından takip ediyor. Mevduatlar 30'ların üzerine çıkmıştı. 20'lerde seyrediyor. Daha da düşecek. Maliyetlerin düşmesiyle birlikte tek sac ayağı ile alakalı değil. Enflasyonu o yüzden düşürmeye çalışıyoruz. Bu ekosistem normalleşmeye başladığı zaman çok daha güçlü noktaya ulaşacağız. Bu iyileşmeyi ekimde görmeye başladık. Kasımda daha iyi olacak. Hazine ve devlet anlamında daha aktif dönem bizi bekliyor.
Çok net bir şeyden bahsettik YEP'te. Koordinasyondan bahsettik. Tüm dinamiklerin bir hedefe ulaşmasından bahsettik. Anamalite bugünü yansıtmadığından bu süreçte gerekli adımlar neyse onu yapacağımızdan bahsettik. Vergi süreci... Birçok şey bir arada. Piyasada hareketlilik diyoruz, enflasyonla mücadele diyoruz. Yılsonu endişe duymuyoruz. Çok daha iyi olumlu seyrediyor. Burada belirlenecek oranın en doğru çözümle ilerleyeceğimizi yakında açıklayacağız. İndirimle ilgili detaylı çalışmalar devam ediyor. Hedefleneni yapmaya çalışıyoruz.
ARA MALI TEŞVİK SÜRECİ İÇİN TOPLANTILAR SÜRÜYOR
(İhracat hakkında) Türkiye ithalata bağımlı ihracat yapıyor deniyor. Bu gerçekçi bir süreç değil. Ben hep şunu diyorum. İhracata bağımlı olan ithalat rakamı ile bu makası daha da açacak. Çok daha iyi bir döneme gireceğiz. İhracata dayalı büyüme hakkında çalışmaları yapacağız. İthalat hakkında ise gerek kur, gerek yerli tüketimi teşvikten ziyade tüketimi teşvikle ilgili... İhracatın ithalatı karşılamadığını da görüyoruz. Eylül ayı 2 milyarlardan bahsediliyor. Ekim tahminlerinde cari fazla konusunda eylülü geçeceği görünüyor. Tüm ihracat sektörünü tebrik ediyorum. Katma değerli alanlar otomotiv ekipman makine birinde 1.5 milyar, birinde 2.5 milyar payı yükseliyor. Kasımda ihracat anlamında da iyileşme süreci görüyoruz. Bu normalleşme sürecini somut bir şekilde görüyoruz. İstihdama da etkisini görüyor ve göreceğiz.
2019 TİCARETTE DAHA AGRESİF VE POZİTİF OLACAK
Firmalarımız ekonomiye güçlü destek veriyor. Tek tek takip ediyoruz. Tek tek toplantı yaptım nakliyeciler, konutçular, otomotivciler... Konuta bakıyorsunuz artış var. Şubeler açıyorlar, konut satma noktasında ciddi bir rakam. Beyaz eşya en önemli sektörlerden biri. Hem iç piyasa hem de ihracat noktasında önemli. 2019'dan itibaren stratejik ihracat ithalat dengesi yaşayacak Türkiye. Stratejik planlama ile yürüteceğiz. 2019 daha güçlü ve pozitif bir dönem olacak.
En kritik en önemli ülkelerden biriyiz. Ekonomik siyasi gelişmeleri büyük bir akılla yönetmemiz gerekiyor. Yetişmiş insan kaynağı, bölgedeki önemli, ekonomide 16 yıllık performansı ortada. Ortaya koyduğumuz hedefleri incelememiz gerekiyor. Somut bir büyüme ve reel sektörle bunu ortaya koyacağız. Dönem dönem cari harcamalara dayalı. Bu noktada kaliteli büyüme dediğimiz dönüşümü ortaya koymamız lazım. Ekonomik dinamikleri sağlıklı yürütmemiz lazım.
Gülüyorum... Türkiye'de herkes her şeyden anlıyor. Hiçbir ürün satışı gerçekleşmezse siz devlet anlamında hangi üründen vergi alacaksınız. Ama adımlar atarsanız piyasa reel sektör canlanmış olur. Bütçenize de katkısı olur. Gayet iyi gidiyor. Gelir kısmında da pozitif gidiyor. İmar barışı, bedelli askerlikte beklediğimizin üstünde bir durum görüyoruz. Bu da pozitif bir şey. Yılsonuna kadar bunu göreceğiz. Biz seçime gittiğimiz hiçbir dönemde popülizm yapmadık. 35 milyarlık tasarruf açıklar mı bunu yapan adam. Sağlıklı bir şekilde büyüme ile alakalı sağlıklı bir şekilde yürütme açısından her türlü koordinasyon adımları atacağız.
NORMALLEŞME SÜRECİNE GİRMESİ DOĞAL KARŞILANMALI
* (ABD ile yaptırım hakkında) Temmuz ağustos eylülde şunu ifade ettim. Bu tip olaylar iki ülke arasında yaşanır. Devletlerin ilişkisinde her daim yaşanır. Ülkelerin menfaatlerini üste tutacak şekilde ilerletilir. Bu sürecin normalleşme seyrine girmesi gayet normal. Bu yaptırımların kalkması olumlu bir durum. Daha pozitif olumlu adımlarla devam edecek. Türkiye ve Amerika'nın ortak düşündüğü hususlar var. Gayet normal. En yakın dost ülkelerde bile olabilir. Pozitif alanlar devam eder. Türkiye olarak ülkemizi bölgede ve küresel rekabet ikliminde daha da güçlendirici adımlar atmaktan vazgeçmeyeceğiz.
HALKBANK'IN YAPTIRIMLARI İHLAL ETMEDİĞİNİ GÖRDÜK
* (HalkBank hakkında) Sayın cumhurbaşkanımızın Trump'la yaptığı görüşme sonrası ifade ettiğinden hareketle muhatabımız bakanla bir görüşme yaptı. Olumlu yapıcı bir görüşme oldu. Karşılıklı fikir alışverişinde bulunduk. HalkBank ile ilgili farklı yollarda yaptırımla ilgili hiçbir şekilde yaptırımları ihlal etmediğini gördük, gerek arkadaşlar gerek avukatlık firması belgeleri, raporları sağlamaya devam etti. Yine isterlerse yakından takip edeceğimizi belirttik. Raporların, çalışmaların da hukuk içinde bir iletişim içinde ortaya koyduk. Önümüzdeki günlerde devam edeceğiz.
* (Paris görüşmesi hakkında) Türkiye Cumhurbaşkanımızın yıllardır diplomatik ve siyasi rasyonalite üzerinde siyasi görüşmeler devam edecek.
BİZE TÜRKİYE'NİN MUAF OLDUĞU YÖNÜNDE BİLGİ GELDİ
* (İran yaptırımları hakkında) 2009'da da yaşandı. Türkiye muafiyetler almıştı. Petrol ve gaz anlamında da almıştı. Bu 8 ilkeden 1 tanesinin Türkiye olduğu yönünde. Türkiye olarak biz bu anlamda istikrarlı liman açısından en önemli ülkelerin başında geliyor. Enerji kısmında İran önemli bir ülke. Gerek doğalgaz gerek petrol açısından altyapısı çok önemli. En zor ve en kötü dönemlere bile hazırlıklı. Tüm bu çerçevede Türkiye'nin bölgesindeki ticari faaliyetlerini dengeli bir biçimde yürüttüğünü görüyoruz. Bugün açıklanacak. Türkiye'nin de olduğu yönünde bu noktada önümüze bakacağız.
