Azeri gardaşın parası asıl şimdi ‘Pul’ oldu

Azerbaycan Merkez Bankası (AMB), küresel ekonomide yaşanan büyüme sorunu ve petrol fiyatlarındaki büyük düşüş nedeniyle dalgalı kura geçtiğini ilan etti. Merkez Bankası’nın dalgalı kur açıklamasının hemen ardından ülkenin para birimi manat, dolar ve euro karşısında yaklaşık yüzde 48 değer kaybetti.

Petrol şokunun etkisi

İhracatının yüzde 95’ini, devlet gelirlerinin yüzde 75’ini oluşturan petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki değişime karşı kırılgan konumda bulunan Azerbaycan’da Merkez Bankası, 16 Şubat’ta dolara endeksli kur sistemini, dolar ve euroya endeksli kur sepeti sistemiyle değiştirme yönünde karar almıştı. Ardından da 21 Şubat’ta manatın dolar karşısındaki değerini yüzde 33.5, euro karşısındaki değerini ise yüzde 30 devalüe etmişti. Böylece, halk arasında ifade edildiği gibi gerçekten Azeri parası ‘pul’ haline geldi.

Azerbaycan, dün de petrol fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra rublenin değer kaybı nedeniyle devalüasyon yapmak zorunda kalan eski Sovyet ülkeleri arasına katıldı. AMB kararıyla ülkede dalgalı kur sistemine geçildi ve Azerbaycan manatı, euro karşısında yüzde 47.88, dolar karşısında yüzde 47.63 değer kaybetti. Daha önce 1.05 manattan işlem gören dolar 1.55 manata, 1.14 manattan işlem gören euro ise 1.68 manata tırmandı.

AMB’den yapılan açıklama da, dünya ekonomisinde yaşanan kriz ve petrol fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle, 21 Aralık itibarıyla döviz piyasasının ve manat kurunun yeni petrol fiyatlarına uyumlulaştırılmasının zorunlu hale geldiği vurgulandı.

Binlerce Türk şirketi olumsuz etkilenecek

“Bir millet, iki devlet” olarak anılan Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler son yıllarda gelişme gösterdi. 2 ülke arasındaki ticaret hacmi 2-2.5 milyar dolar bandından 2011 yılında çıktı, 2013 yılında 4.7 milyar dolar hacime ulaştı. Geçen yıl 3.2 milyar dolar düzeyinde olan ticaret, bu yılın ilk 10 ayında 1.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2023 yılına kadar ticaret hacminin 15 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. Türkiye, Azerbaycan’a yapılan petrol dışı doğrudan yabancı yatırım stoğu bakımından 1’inci sırada bulunuyor. Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı verilerine göre, ülkede 2.500 Türk şirketi faaliyet gösteriyor. Azerbaycan’daki Türk şirketlerinin yatırımları ağırlıklı olarak telekomünikasyon, bankacılık/sigorta, ulaştırma, gıda ticareti, tekstil, eğitim, mobilya ve inşaat malzemeleri sektörlerine yoğunlaşıyor. Azerbaycan’da yatırım yapan yaklaşık 800 Türk firmasının yatırımları 6.5 milyar doları buldu. Türk işadamları 25 bin kişiye istihdam sağlıyor.

Şimşek’ten ‘artçı şok’ yorumu

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, parasını dolara sabitleyenlerin üzerindeki baskının artabileceğini bildirdi. Azerbaycan’daki devalüasyon ile ilgili twitter üzerinden açıklama yapan Şimşek, “Emtia fiyatlarındaki çöküş ve Fed faiz artışının artçı şokları. Parasını dolara sabitleyenler üzerinde baskı artabilir” dedi.