4 gençten biri işsiz

Hükümet devekuşu misali başını kuma gömüp, krizi en hafif atlatan ülkelerden birinin Türkiye olduğunu söylese de rakamlar öyle demiyor. Sanayide üretim kaybı, kapasite kullanım oranlarındaki düşüş derken, krizin işsizliği çığ gibi büyüttüğü devletin resmi rakamlarına yansıdı. TÜİK, Kasım ayı işsizlik rakamını yüzde 12.3 olarak açıkladı

Türkiye’de 3 milyona yakın kişi resmi olarak işsiz görünüyor. İşsizlerin yüzde 17.5’ini oluşturan tam 524 bin kişinin, kriz döneminde işini kaybettiği anlaşıldı. Genç nüfusta işsizlik oranı ise ürkütücü bir şekilde 4 puana yakın arttı ve yüzde 23.9 oldu. Yani her 4 gençten biri işsiz dolaşıyor. Türkiye çalışma çağına gelen gençlerine iş üretemiyor

Küresel krizin etkisiyle geçen yılın son çeyreğinde hızla büyümeye başlayan işsizlik, Kasım’da ivme kazandı. Türkiye genelinde işsiz sayısı Kasım 2008 döneminde önceki yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak 2 milyon 995 bine, işsizlik oranı da 2.2 puanlık artışla yüzde 12.3’e yükseldi. Mevcut işsizlerin 524 bin kişi ile yüzde 17.5’ini bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre ağırlıklandırılarak hesaplanan Hane Halkı İşgücü Anketi’nin Kasım 2008 sonuçlarını açıkladı. Ekim-Kasım-Aralık aylarını kapsayan Kasım 2008 dönemi anket sonuçlarına göre anılan dönemde Türkiye’de kurumsal olmayan sivil nüfus önceki yılın aynı dönemine göre 758 bin kişilik bir artışla 69 milyon 943 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 757 bin kişi artarak 50 milyon 268 bin kişiye ulaştı.

Kasım 2008 döneminde istihdam edilenlerin sayısı, önceki yılın aynı dönemine göre 448 bin kişi artarak, 21 milyon 315 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 283 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 165 bin kişi arttı. Kasım 2008 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25.8’i tarım, yüzde 19.8’i sanayi, yüzde 5.8’i inşaat, yüzde 48.6’sı ise hizmetler sektöründe çalışıyor. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0.8 puan, hizmetler sektörünün payının 0.2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 0.8 puan, inşaat sektörünün payının ise 0.2 puan azaldığı görüldü.

Tarım dışı işsizlik % 15.4

Türkiye’de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın 3 aynı dönemine göre 2.8 puanlık artışla yüzde 15.4’e ulaştı. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 2.7 puanlık artışla yüzde 14.1, kadınlarda ise 3 puanlık artışla yüzde 20.5 oldu. Rakamların en ürkütücü tarafı ise her 4 gençten birinin işsiz olması. 2007 yılı Kasım ayında genç nüfusta yüzde 20 olan işsizlik rakamı 2008 yılının Kasım ayında 4 puana yakın artışla yüzde 23.9’a çıktı. Yani yaklaşık her 4 gençten birinin işi bulunmuyor. Oysa Türkiye’de hemen her yıl 700 binin üzerinde kişi çalışma çağındaki nüfusa ekleniyor. Yani Türkiye’nin mevcut işsizlerine iş bulmanın yanısıra her yıl 700 bin yeni nüfusa da iş yaratması gerekiyor. Uzmanlar, büyümenin negatif olması durumunda genç nüfustaki işsizliğin yüzde 30’lara doğru tırmanmasının kaçınılmaz olacağı uyarısında bulundular.

TGSD: Ekonomide ‘olağanüstü hal’ gerekli

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ahmet Nakkaş, küresel krizden etkilenen ülkelerin çeşitli önlemlerle sektörlerini ayakta tutmak için büyük çaba harcadığını belirterek, “Ekonomi yönetiminin insiyatifsizliği sonucu tekstil ve hazır giyim sektörü dibe vurdu. Ocak ayındaki yüzde 20.2’lik tarihi ihracat düşüşü ve açıklanan yüzde 12.3’lük işsizlik oranı bu gerçeği net bir şekilde ortaya koydu. Kriz yaralarının daha da derinleşmemesi için ekonomide olağan üstü hal ilan edilmeli” dedi.

Bu gidişle cenazemize gelecekler

Uludağ Taşıt Araçları ve Yan Sanayi İhracatçıları Birliği (UTAYSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Sünneli, krize yönelik somut önlem veya tedbir konusunda bir arpa boyu yol alınamadığını savunarak, “Otomotiv sektörünün yaşamakta olduğu bu zor günlerde yanımızda olmasını arzu ettiklerimiz, bu gidişle cenazemize gelecekler. Fabrikalarda üretimi yeniden canlandıracak tedbirler bekliyoruz” dedi.

3 milyona yakın da iş bulmaktan umudunu kesmiş insan var

İktisatçI Mustafa Sönmez, “Kasım 2008 işsizlik verileri, ekonomide Ekim ayı sonrası hızlanan daralmanın ortaya çıkardığı işsizlik fotoğrafını henüz vermiyor. Gerçek işsizlik yüzde 26’ya yakın, gelecek daha da ürpertici” diye konuştu.

Sönmez, “2007 Kasım ayında işsiz sayısı 2 milyon 350 bin, işsizlik oranı yüzde 10 olarak açıklanmıştı. Demek ki, bir yılda 645 bin kişi açık olarak işsizler ordusuna katılmış. Yine 1 yılda işgücündeki değişime bakıldığında, açık işsiz sayısının 3 milyona yaklaştığı anlaşılıyor” dedi.

Sönmez, TÜİK’in resmi işsiz saymadığı kişilere de dikkat çekti. Bunun gerçek işsizlik boyutlarını göstermediğini savunan Sönmez “Açık işsizlere, ’umudunu yitirmiş’, ’mevsimlik’, ’eksik istihdam’ başlıklarındaki işsizler de eklenmeli. Gerçek işsizlik rakamı yüzde 26’dır” dedi.

Çağlayan: Tedbir almamış olsak çok daha yüksek işsizlik rakamları çıkacaktı

Sanayİ ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, işsizlik rakamının yüzde 12.3’e çıkmasının fazla sürpriz olmadığını bunu beklediklerini belirterek “2008 yılında almış olduğumuz tedbirler olmasaydı çok daha yüksek rakamlar çıkacaktı” dedi. Çağlayan, 18-29 yaş arasındaki istihdama destek verdiklerini zorunlu istihdam gibi pek çok düzenleme yaptıklarını kaydederken, sanayici üzerindeki SSK ve vergi yükünün azaltılması için ödemelerin bir süre ertelenmesi seçeneğinin de gündemde olduğunu belirtti.

Çağlayan, krizden en çok etkilenen otomotiv sektörü ile ilgili olarak da şöyle konuştu:

“Otomotiv sektörü ile ilgili eylem planını hazırladık. Her ülkede paket açıklandı. Aynı paketleri biz de açıklayalım şeklinde gelen talepleri çok fazla doğru bulmuyorum. Her ülkenin kendine has özellikleri var. Otomotivde yapılacakları ya yapacaksınız ya da yapmayacaksınız. Yapacağım diyerek beklenti yaratınca sektör daha ciddi problemlerle karşı karşıya kalıyor. Belki bugüne kadar sessizlik belki de ondan oldu.”

Kömür değil iş istiyoruz

Resmi işsizlik rakamı 3 milyona dayanırken İŞKUR önünde iş arayanlar ise hükümete isyan ediyorlar: “Buzdolabı dağıtıyorlar ancak içine koyacağımız zeytin, peynir paramız yok” diyen işsizler hükümetin krizi yönetme politikasına da ateş püskürüyor.

Asuman Arıl (25): “Ben de işten çıkarılmış bir muhasebeciyim. İşsizlik verilerine sigortalı olup da işten çıkarılanları eklemiyorlar. Sigortasızlar kadar onlar da dev bir işsiz ordusu. Bence işsizlik oranı çoktan yüzde 50’lileri aşmış durumda. Önlerinde seçim var, belediyeleri ele geçirmek için oy dolandırıcılığı yapıyorlar. Kriz teğet geçti diyorlar. Oysa tüm millet ateş gibi yanıyoruz. Ben bir aydır işsizim. İş bulma kurumları hınca hınç insan dolu. Ailemiz beş kişi ancak sadece iki kişi çalışıyor; onların da sonunun ne olacağı belli değil.”

Buse Gülışıldır (35): “Eşimden yakın zamanda ayrıldım tek çocuğum var ona da ben bakıyorum. İŞKUR bana iş bulmam için başka yerlerden aramam gerektiğini açıkça söylüyor. Haklılar belki şansım daha çok olur. Ben de işten çıkarılmış bir müzisyenim. Dilendiğim zamanlar oluyor. Evime ekmek götüremiyorum. Ekonomi böyle giderse millet birbirine girecek.”

“Yusuf Türk (36): Dericilik sektöründe çalışıyorum. 2009 başında işten çıkarıldım. Evli ve bir çocukluyum ancak evde toplam beş kişinin sorumluluğu üzerimde. Şimdilik kredi kartını sonuna kadar kullanarak anca geçinmeye çalışıyorum. Amacım yurtdışına çıkmak. Hükümet millete buzdolabı dağıtıyor ancak insanların evinde o buzdolabına alacağı peynir, zeytin parası yok.”

Coşkun Ak (43): “3-4 aydan beri işsizim. Eşim çalışıyor. Havacılık sektöründe çalışıyorduk ancak geçen sene işten çıkarıldım. 2 çocuğum var ve geleceklerinden endişe ediyorum. Evde interneti hatta telefonu bile kapattık. 258 TL işsizlik parası veriyorlar ancak ev kirası zaten 500 TL. İŞKUR bana yaşımı bahane ederek daha genç olsa iş bulabileceğimi söylüyor. Ben de mi gasp yapayım. Hükümettekiler işsiz ya aşsız kalanın neler yapabileceğini düşünmüyorlar mı? 1 torba kömüre milletin oyunu almaya çalışıyorlar.”