30-35 bin lirayı biriktiren 5 bin lira ‘çeyiz’lik alacak

Hazine Müsteşarlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürü Taşkın Temiz, 5 bin liralık, “çeyiz hesabı” desteği için 30-35 bin liralık bir mevduatın biriktirilmesi gerekeceğini söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Milli eğitim Bakanlığı’na 47 bin öğretmen kadrosu ihdası ve Aile Paketi’nin bazı hükümlerini de içeren torba yasa teklifinin “çeyiz hesaplarına devlet katkısı”nı düzenleyen maddesinin görüşmelerinde renkli atışmalar yaşandı.

CHP’li Müslim Sarı, erken evlenmeyi teşvik için böyle bir destek sisteminin dünyada örneği olup olmadığını sorarken, Sarı’ya CHP’li İzzet Çetin, “Tanzanya’da vardır, muz cumhuriyetinde vardır” karşılığını verdi. Çetin düzenlemenin asıl amacının tasarrufu teşvik olduğunu savundu. Çetin, “Geçmişte KEY hesapları vardı, bu da devletin vatandaşını dolandırması için bir tuzak hesap” ifadesini kullandı.

Çetin’in sözlerine, hükümeti temsilen toplantıya katılan Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, “Devlet dolandırmaz!” diyerek itiraz etti. Çetin, 27 yaş olarak belirlenen üst ve alt sınırın da net ifade edilmesini isterken, “Aksi takdirde çocuk evliliklerine destek ödemesi Türkiye’yi dünyaya rezil eder” dedi. Teklifteki hükümlerin Başbakan’ın kamuoyuna yaptığı açıklamanın çok gerisinde olduğunu da savunan Çetin’in, “Belli makamlardaki abisi, onu refüze etmek isteyebilir ama siz refüze etmeyin, sahip çıkın Başbakanınıza. O bizim de Başbakanımız, üzülüyoruz” sözleri Ak Partili vekilleri güldürdü.

Eroğlu da eleştirilere karşılık, “İki şey yapmak istiyoruz; kişi erken evlensin ve biz de bu kişiye destek verelim. 5 bin liralık desteği, Bakanlar Kurulu 3 katına kadar artırabilecek. Yani 15 bin TL’ye kadar destek verilebilecek” dedi. Türkiye’de evlilik yaşının giderek arttığını ifade eden Eroğlu, “Kızlar hala bekar. ‘Bize babalık yapmadınız, 30-40 yaşına geldim’ diyenler var. Vatandaşlar 27 yaşına gelmeden evlensin diye açılım yapıyoruz” ifadesini kullandı.

Hesap gerekecek

Hazine Müsteşarlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürü Taşkın Temiz de, yılda yaklaşık 800 bin kişinin evlendiğini belirterek, “Bu bir yardım projesi. Şartı da bankaya hesap açmak. 5 bin lirayı almak için 30-35 bin lira mevduatı biriktirmek gerekecek. Dünyada da böyle bir model yok” dedi.

Mevduat sisteminde kalma süresinin, Bakanlar Kurulu’nca belirleneceğini, ancak bunun 2-3 yıl olabileceğini belirten Temiz, sistemde kalma süresine göre ödemede farklılaşma olacağını belirtti. Temiz, “3 yıl kalana yüzde 10, daha uzun kalana yüzde 12” olabilir ifadesini kullandı. Temiz, KEY hesabı benzetmesi için de “KEY hesapları devlet için tecrübeydi. Buna benzememesi için çalışıyoruz” dedi.

Temiz, gelir durumuna göre destekte farklılaştırma yoluna gidilip gidilmeyeceği yolundaki soruya, “Ayrışma yapmayacağız herkes başvurabilir” karşılığını verdi. Maddenin görüşmesi bugüne bırakılırken, teklifin “konut” ve “doğum” yardımına ilişkin maddeleri de atlandı.

Ücretsiz taşımaya destek

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nca, 65 yaş üzeri vatandaşlar, gaziler, şehit yakınları ve engellilere şehir içi ulaşımda ücretsiz hizmet veren özel halk otobüsü işletmecileriyle özel deniz ulaşım aracı işletmecilerine, belediyeler aracılığıyla her ay gelir desteği ödemesi yapılacak. Yapılacak ödemenin usul ve esasları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından 6 ay içerisinde belirlenecek.

Menfaat yoksa ceza da yok

Komisyon, önceki gün muhalefet tarafından, “Bank Asya” düzenlemesi diye nitelendirilen, “Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle kendisine veya bir başkasına doğrudan yahut dolaylı menfaat sağlayanlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilmesini” öngören maddesini de kabul etti. Ak Parti’nin önergesiyle metinden “kendisine veya bir başkasına doğrudan yahut dolaylı” ifadesi çıkarıldı.

Menfaat eleştirisi

Muhalefet suçun cezalandırılmasının “menfaat sağlama” şartına bağlanmasını eleştirirken, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Vahdettin Ertaş, eski kanuna göre 101 suç duyurusunda bulunduklarını, ancak bunlardan şu ana kadar kesinleşmiş mahkumiyet alamadıklarını, yeni kanun çerçevesinde de bu yıl 14 dava açtıklarını, 2’si dışında diğerlerinin sürdüğünü belirtti. Ertaş, yüzlerce davadan sonuç alınamadığını, bu nedenle kapsamı daraltmak için düzenleme yapıldığını söyledi.

CHP’li Aydın Ayaydın, “Bu madde birini korumaya yöneliktir” derken, CHP’li Vahap Seçer Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bank Asya’ya ilişkin açıklamalarını anımsatarak, “Siz (SPK) herhangi bir girişimde bulundunuz mu? Sayın Cumhurbaşkanı bu işten menfaat sağlamış olsun ya da sağlamamış olsun, ortadaki zarara karşılık bunun cezai müeyyidesinin olması gerekmiyor mu? Yani herhangi bir banka ya da şirketle ilgili bir siyasetçi, bir gazeteci ağzına geleni söyleme özgürlüğüne sahip mi? Önerge ile yaptığınız düzenleme yanlıştır” dedi. (Şebnem Hoşgör/Milliyet)