2 zirve arasında 7’nci müdahale

Yılbaşında dolar/TL’nin 3.94’ü görmesinden sonra 6 müdahale yapan Merkez Bankası dün de ihracat kredisi ile rezerv opsiyonda adım attı. Piyasaya dolar sürülmesini sağlayan bu hamleyle kur 3 kuruş geriledi. ABD’nin vize krizinde yumuşamasıyla düşüş hızlandı

07.11.2017 - 01:15 | Son Güncellenme: 07.11.2017 - 01:15 Güncelleme: 07.11.2017 - 01:15

Doların 10 ayın zirvesi olan 3.90 TL’ye dayanmasıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) devreye girdi. TCMB, enflasyondaki belirginleşen yükseliş ve TL’de devam eden değer kayıpları sonrası iki önemli adım attı.

TCMB, son dönemde piyasalarda ekonomik temellerle uyumlu olmayan sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle, reeskont kredilerinin geri ödeme koşulları ve rezerv opsiyon mekanizması çerçevesinde attığı adımlarla döviz piyasalarındaki oynaklığı azaltmaya çalıştı.

Bu, dolar/TL’nin 11 Ocak’ta 3.94’e çıkarak rekor kırmasından sonra Merkez Bankası’ndan gelen 7’nci hamle oldu.

Karar öncesinde 3.8815 seviyesinde olan dolar/TL, adımların ardından 3.8515’e kadar geriledi. Kur gün içinde yeniden 3.87 seviyesine çıkarken, akşam saatlerinde ABD’den gelen haberle gevşedi. Dolar/TL, ABD’nin Türkiye’ye sınırlı vize vermeye başlamasıyla

3.83 düzeyine indi.

Kredilerde dolar 3.70’e sabitlendi

1- TCMB’nin attığı adımlardan ilki ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin geri ödemelerinin TL cinsinden yapılabilmesine imkan sağlıyor. 1 Şubat 2018’e kadar vadesi dolacak olan ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin geri ödemesinin, kredinin vadesinde ödenmesi halinde, banka tarafından açıklanan kur seviyesinden TL olarak yapılabilmesi imkanı getiriliyor.

Haberin Devamı

Buna göre, geri ödemelerde dolar için 3.70, euro için 4.30, sterlin için 4.80 seviyesinden geri ödeme tutarı hesaplanacak. Kredi kullandırım tarihindeki işlem kurunun, belirtilen seviyelerden yüksek olması halinde kullandırım tarihindeki işlem kuru esas alınacak. Yetkililer, bu imkanın döviz piyasalarına 5 milyar dolarlık etki yapmasının beklendiğini belirtti.

2- Merkez Bankası, açıkladığı ikinci önlemle rezerv opsiyon mekanizması kapsamında döviz imkanına ilişkin üst sınır ile dilim aralıklarında değişiklik yaptı.

TCMB, rezerv opsiyonu mekanizması kapsamında döviz imkan oranı üst sınırını yüzde 60’tan yüzde 55’e düşürdü ve tüm dilim aralıklarını 5’er puan aşağı çekti. Önlemle piyasadan 5.3 milyar TL likidite çekilirken 1.4 milyar dolarlık dövizin bankaların kullanımına geçeceği kaydedildi.

Haberin Devamı

Kalıcı çözüm olmaz

BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, “Bu adımların TL’deki değer kaybına hızlı bir çözüm getireceğini düşünmüyoruz ancak açıklamaların TL’ye etkisinin pozitif olacağı kesin” dedi. İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Reel kur seviyesi TCMB’nin kura müdahale alanına geldi. Görünen o ki TCMB ilk etapta TL’deki değer kaybı ile mücadele için faiz haricindeki enstrümanları kullanacak” diye konuştu. QNB Finansbank ekonomisti Deniz Çiçek de bu önlemlerin geçici olarak döviz talebini azaltabileceğini söyleyerek, şunları kaydetti: “Ancak döviz likidite önlemleri küresel faiz oranları veya ülke risk primindeki artışların neden olduğu şoklar için bir çare değil. Bu nedenle TCMB bu cephelerde iyileşme olacağını düşünüyor ve şimdilik faiz sıkılaştırmasından kaçınıyor. TL’de değer kaybı baskısı belirginleşirse bir sonraki adım koridor içinde kalarak yüzde 12 civarındaki ortalama fonlama maliyetini geç likidite penceresi oranını yüzde 12.25’e çekmek olabilir.”

Haberin Devamı

Merkezin hamleleri

10 Ocak: Yılın ilk günlerinde TL’nin dolar karşısında hızlı bir kayıp yaşadığı görüldü. Bu hareket 11 Ocak günü dolar/TL’de 3.94’lük rekor seviyeyi getirdi. Bu hareket üzerine bankalararası para piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 11 Ocak’tan tarihinden itibaren 22 milyar TL’ye düşürüldü. Yabancı para zorunlu karşılık oranları da 50 baz puan indirildi.

16 Ocak: Bankalararası para piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 16 Ocak’tan geçerli olmak üzere toplam 11 milyar TL’ye düşürüldü.

24 Ocak: Kurdaki bu hareketten sonra ilk Para Politikası Kurulu toplantısında geç likidite penceresinde (GLP) artış kararı verildi. GLP yüzde 10’dan 11’e çıktı.

17 Şubat: TCMB’nin faiz kararını verdiği 24 Ocak’ta kur 3.73’e kadar gevşedi. Fakat kurun özellikle Ocak sonunda yeniden yükseldiği görüldü. Bunun üzerine

1 Ocak’tan önce kullandırılan ve 31 Mayıs’a kadar vadesi dolacak olan ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin, kredi vadesinde ödenmesi kaydıyla, geri ödemelerinin TL olarak yapılabilmesi sağlandı.

16 Mart: Kur, Şubat’ta düşüş yaşarken Mart’ta yine yükselişe geçti. PPK’nın 16 Mart’taki toplantısı öncesinde dolar/TL 3.7860’ı gördü. GLP’de faiz yüzde 11’den 11.75’e çıkarıldı.

26 Nisan: TCMB, GLP’yi yüzde 11.75’ten yüzde 12.25’e yükseltti. Kararın açıklandığı gün kurda 3.60 seviyesinin altı görüldü. Dolar Haziran’da 3.50’nin altına geriledi. Eyül’de de 3.40’ın altını test etti.

Haberin Devamı