'10 milyar TL’lik rahatlık olur’

Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın, finansal sicil sorgulama sisteminin hayata geçirilmesiyle bankaların çeklerde yaprak başına düşen sorumluluğun kaldırılması gerektiğini söyledi. Aydın, “Bu yükümlülük kalkarsa sektör için 10 milyar liralık yeni kredi hacmi yaratılır ve ekonomiye kazandırılır” dedi.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Hüseyin Aydın, bankaların çek yaprağı başına olan sorumluluklarının kaldırılmasını beklediklerini belirterek, bunun bankacılık sektörünün maliyetini azaltacağını ve sektöre yaklaşık 10 milyar liralık kredi hacmi yaratma katkısının olacağını söyledi.

Kredi Kayıt Bürosu’nun açılışı ve e-rapor sisteminin tanıtıldığı basın toplantısında konuşan Aydın, “Bankaların çek yaprağı başına olan sorumluluklarının kaldırılmasını talep ediyoruz. Bu sayede bankalar çek defterleri için sermaye ayırmak zorunda kalmayacakları için maliyetler düşecek. Bu yükümlülük kalkarsa sektör 10 milyar liralık yeni kredi hacmi yaratabilecek” dedi.

Toplantıda konuşan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da bu konuya olumlu baktıklarını söyledi.

Babacan, şunları kaydetti: ”Ama piyasada ’Ben birinden çek alıyorsam, adam da ödemiyorsa banka bunu ödesin’ gibi bir anlayış var. Bankanın yüzde 100 çeke kefil olması demek ciddi ayrı bir kredilendirme işlemi demek. Şu anda dahi 30 yapraklı çek karnesi alan bir esnafımız bankalarda aslında 30 bin liralık kredi çekiyormuş gibi ya da 30 bin liralık teminat mektubu alıyormuş gibi işleme tabi tutuluyor. Bu gerçekten özellikle en küçük esnafı vuran ve en küçük esnafın çek kullanmasını zorlaştıran bir uygulama. Bunu biz aslında bugüne kadar fazla dillendirmedik. Bu 1.000 lirayı ben de açıkçası yüksek buluyorum. Ama bu sistem kurulduktan ve tam faaliyete geçtikten sonra daha aşağıya çekilebilir. Belki yaprak başına limit değil ama kim çek karnesi alır kim alamaz noktasında özen gösterilmesine devam edilmesi lazım. Bu sisteme güvenin oluşması lazım. Piyasada yaygınlaşması lazım. Ondan sonra biz dönüp bu 1.000 lirayı her zaman sorgulayabilir, tekrar değerlendirebiliriz.”

ALKIŞLARLA AÇILDI...

(Soldan sağa) Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB) yeni binasının açılışı KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz ev sahipliğinde, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, İMKB Başkanı İbrahim Turan, BDDK Başkanı Mukim Öztekin, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ile Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın’ın katılımlarıyla gerçekleşti.

Elektronik risk raporu dünyada tek

KREDİ Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz, “Özellikle KOBİ’ler birkaç çekinin ödenmemesi durumunda ciddi problemler yaşayabiliyorlar. Bu bakımdan kişi ve firmaların kendilerine ve üçüncü şahıslara ait finansal sicil bilgilerini paylaşabilmeleri için güvenli sistemlere ihtiyaç var. Bundan hareketle bireysel ve tüzel kişilere ait bilgilerin hızlı bir şekilde paylaşılabilmesi amacı ile çek raporu ve risk raporunu elektronik ortama taşıyarak SMS ve KKB web sitesi üzerinden kullanıma sunduk” dedi. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da e-rapor sistemiyle Türk ticaret hayatı için yepyeni bir dönem başladığını belirterek, “Kurulmuş olan sistem arkadaşların verdiği bilgiye göre, dünyada ilk ve tek. Piyasada güvenin oturması için, güvenilen tacirlerin, sayıca çoğalması için önemli bir vesile olacak” diye konuştu.

Geri dönen çek sayısı düşecek

Ali Babacan, Türkiye’de bankacılık sistemi dışında da yoğun bir kredilendirme ilişkisi olduğunu belirterek, geçen yıl Merkez Bankası’ndan takasta işlem gören çek miktarının 350 milyar liraya ulaştığını söyledi.

Babacan, çekle ilgili 2012’de hapis cezası kalkmasına karşın 2011’e göre toplam kullanılan, Merkez Bankası’ndan işlemden geçen çekin yüzde 18.9 oranında arttığına dikkat çekerek, çek kullanımının yaygınlaşmaya devam ettiğini ifade etti.

Hapis cezası kalkmasına rağmen 2012’de çeklerin adet olarak yüzde 4.05’inin, tutar olarak da yüzde 4.63’ünün döndüğünün bilgisini veren Babacan, ”Bunun haricindekileri konuya farklı perspektiflerden ya da doğru olmayan açılardan yaklaşım diye değerlendiriyorum. Halbuki bundan sonraki dönemde artık çek ya da senet alınırken bu sistem daha yaygın olarak kullanılacağından çeki dönen kişilerin, hele hele çok sayıda dönen kişilerin bundan sonra çek vermesi zorlaşacağından benim beklentim bu yüzdenin bundan sonra her yıl daha aşağıya yavaş yavaş düşmesi” diye konuştu.

Bu oranın da ilk gece takasta karşılıksız çıkan çekler olduğuna işaret eden Babacan, bunların bir kısmının 3-5 gün gün sonra, bir kısmının da 1 ay sonra ödendiğini, ümitsiz hale düşüp de icra takibi başlatılan çek oranının bunun çok altında olduğunu ifade etti.

Kefil oluyorsa eşinin onayını alacak

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, kişilerin arkadaşına, eşe dosta, erbaba kefil olduğunda, kişinin eşinin haberinin olmasını istediklerini belirterek, ”Yoksa sıkıntı oluyor. Arkadaşına bir imza atıyor, ondan sonra aile faciası yaşanıyor. Bununla ilgili yeni düzenleme; Gümrük ve Ticaret Bakanlığımızın torba yasası var, Meclis’e gelmek üzere, onun içerisine koyuyoruz. Düzenlemede asıl sistemi bozmayacağız. Ama problemin ağırlığı Türkiye’de malum. İnsanlar kendi şirketlerine şahsen kefil olmak durumunda kalıyor. Zaten kendi şirketi, kendi itibarı. Dolayısıyla o noktada eş kefaleti aranmasın diyoruz. Onun haricindeki durumlarda aransın, devam etsin istiyoruz. Medeni Kanun’la da uyumlu tutmak zorundayız. Aksi halde Medeni Kanun’da eşlerin ortaklık anlayışı geldi. Onun da özüne zarar vermememiz lazım” dedi.

Sistem nasıl işleyecek?

E-Rapor Sistemi’nde internet üzerinden rapor alabilmek için www.kkb.com.tr web sitesinden üyelik şartı aranıyor. Üye olmak için gerçek ve tüzel kişiler, www.kkb.com.tr üzerinden bireysel ve kurumsal üyelik işlem adımlarında bulunan kısa bir bilgi girişi yapıyor. Üyeliğin aktif hale gelmesinin ardından kullanıcılar, şifreleri ile sisteme giriş yapabiliyor ve KKB internet şubesi üzerinden Çek ve Risk Raporları’na e-rapor olarak ulaşabiliyor. Raporlar, kişi ve kurumların kendi onayları doğrultusunda 3. kişiler tarafından da alınabiliyor.

Bilgi SMS’le de geliyor

ÇEK ve Risk Raporları’na SMS ile ulaşılabiliyor. Üye, cep telefonunun mesaj bölümüne kendi Risk veya Çek Raporu için, ‘Riskim veya Çekim’ yazıp boşluk bıraktıktan sonra TCKN son dört hanesini yazarak; 3. şahıslara ait raporları sorgulamak istediğinde ise ‘Risk veya Çek’ yazıp bir boşluk bıraktıktan sonra 3. şahıs TCKN, yeniden bir boşluk bırakarak kendi TC. No’nun son dört hanesini yazarak, operatör farkı gözetmeksizin 4552’den KKB’ye SMS göndererek süreci başlatıyor. Kişinin kendi Çek ve Risk Raporu cep telefonuna hemen, 3. şahsa ait Çek ve Risk Raporu ise ilgili kişinin onayı alındıktan sonra SMS ile gönderiliyor.