Tercihlerde ideal ve gerçeklik kriterine dikkat
İnsan ve toplum bilimleri alanında önemli çalışma ve yayınları bulunan Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan, tercihler öncesinde öğrenci, rehber öğretmen ve velilere bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler konusunda çok önemli hatırlatmalarda bulunuyor.
Tercih yaparken ideal ile gerçek hayat koşullarının uyuşması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu süreçte yapılan hataların öğrencilerin hayatına mal olacağını vurguladı. Tercihlerde yüzde yüz başarıyı yakalamanın zor olduğunu, adayların ilgi alanına göre en çok istediği bölümlerden başlayarak tercih yapmasının daha sağlıklı olacağını belirten Rektör Tarhan, açıkta kalmamak adına istenilmeyen bölümlere yapılan tercihlerin sonuçları konusunda öğrencileri uyardı.
“Bireyin hedeflediği mesleği, neden istediğini iyi bilmesi çok önemli. Her birey kesinlikle kar -zarar analizi yapabilmeli. Ayrıca verilen kararın gerçekçi olup olmadığının da farkında olunmalı.”
Tarhan özellikle şu konulara dikkat çekti:
“- Çocuk verdiği kararın gerçekçi olup olmadığını bilmeli.
- O bölümü çevremi yoksa kendi mi istiyor?
- Gerçekten sevdiği ve istediği için mi o bölümü tercih ediyor?
Eğer bir meslek grubuyla ilgili hissedilen duygu nefret ise o mesleği adayların kesinlikle tercih etmemesi gerekir. Mesleğe karşı nötr ya da az sevgi varsa o alan tercih edilebilinir.”
İstekler Aklın Önüne Geçmemeli
Öğrenci ve velilerde şimdi tercih heyecanı yaşanıyor. Verilecek kararın gerçekle bağının önemine dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan yaptığı açıklamada sözlerine şunları ekledi: “Kişi güçlü ve zayıf yönlerini bilmeli. Ego ideali önemlidir. EGO idealini bilen kişide seçilen meslekler amaç değil araç olur.”
Tercihlerde daha çok sıralama hatalarının yapıldığının altını çizen Tarhan, puan sıralaması konusunda kişi önceliklerini iyi belirlemeli diyerek şunları ekledi. “İsteklerin aklın önüne geçtiğine şahit oluyoruz çoğu zaman. Kişi hırsı yüzünden yetersiz olduğunu göremeyebilir. O nedenle idealle, gerçekler örtüşmeli. Bu iki gerçeklik birbirine ne kadar yakın olursa başarı ve doğru tercih o kadar yakın olur.”
İnsanların Hayatında Hedef Piramitleri Olmalı
Tercih sıralamasını piramite benzeten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sıralamalarla ilgili şu tavsiyelerde bulundu: ”İnsanların hayatında hedef piramitleri olmalı. Önemli konuları en tepeye koymalı. Ve bunları sıralamalı. En yüksekten en alta doğru belirtmeli. Tercih piramidini istek ve bilgi piramidi olarak ikiye ayıran Nevzat Tarhan; “iki piramit arasındaki denge çok önemli. Kişi bir şeyi istiyordur ancak bilgisi o noktada ne kadar yeterli. Bunun sorgulanması gerekir. İstek piramidi ile bilgi piramidi bir araya gelirse uyuşma halinde doğru karar alınır. “dedi.
Puan Tutuyor Diye İstenmeyen Bölüm Seçilmemeli
Prof. Dr. Nevzat Tarhan tercih süreci tavsiyelerine şöyle devam etti.
“Meslek seçiminde anahtar soru var. O da hem mutlu hem de başarılı olabileceğim alan hangisidir. Bunun üzerinde düşünülmelidir. Sadece başarı yetmiyor tercihlerde. Sınavın hemen ardından adaylarda kaç net yaptığından ziyade tercihlerde hata yapıp yapmamasıyla ilgili tedirginlik yaşanıyor. Dolayısıyla hata yapma korkusu ortaya çıkıyor. En doğru tercih ve sıralamayı doğru yapma kaygısı var her birinde. Antipati duyduğu alanı kesinlikle seçmesin öğrenciler. İlgi duyduğu alanları önem sırasına göre dizmesi gerekir. Sevmediği, istemediği bir bölümü sırf puanı tutuyor diye yazmaması gerekiyor. Tercihlerde yüzde yüzü yakalamak zor. Mükemmeliyeti yakalamak mümkün değil. İstek sırası burada devreye girmeli. İstek orantılamasında yüzde 50’nin altındakiler yazılmamalıdır. 51 üzerindekileri yazabilirler. İleride onun için iyi olabilir o alan. Bu karar önemli. 51 üzeri her seçenek geçerli. Bazı mükemmeliyetçi öğrenciler var 2-3 tercih yapıp riske ediyorlar. Sonrasında da yerleşemiyorlar.
Akılla Fırsatın Kesiştiği Yerde Şans Ortaya Çıkar
Yüzde 51’e dikkat eden adaylar bunu yaparsa pişman olma ihtimali az olur ve emeği de boşa gitmemiş olur. Şansın akılla fırsatın kesiştiği nokta diye bir tarifi vardır. Her puan bir fırsattır. Fırsatı akıllı kullanıp şansı yaratmak gerekiyor.