Stratosfer Nedir, Ne İşe Yarar? Stratosferin Özellikleri Nelerdir?
Üzerinde yaşadığımız Dünya farklı katmanlardan oluşmaktadır. Bu katmanları tanımak dünyamızı tanımamıza oldukça yardımcı olmaktadır. Dünyamızı oluşturan önemli katmanlardan birisi de stratosferdir. Stratosfer, troposferin üzerinde ve mezosferin altında yer alır.
Stratosfer Nedir?
Dünyamızın yapısı ve yaşanan mevsimin özelliklerine göre stratosfer farklı yüksekliklerde yer alabilmektedir. Genel olarak Orta enlemlerde 10 km kadar uzaklıkta yer almaktadır. Stratosferin en tepe noktası ise yaklaşık olarak 50 km uzaklıkta bulunmaktadır.
Stratosferin alt sınırı ekvatorda 20 km kutuplarda ise kış mevsiminde 7 km kadar uzaklıkta yer almaktadır. Stratosferin alt sınırına tropopoz denilirken üst sınırına ise stratopoz denilmektedir.
Stratosfer Ne İşe Yarar?
Stratosfer dünyamız ve canlılığımız için en önemli katmanlardan birisidir. Stratosfer güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlarının tutulduğu bir tabakadır. Stratosfer ozon tabakası olarak da adlandırılan tabakanın bulunduğu yerdir.
Stratosfer dünyamız ve canlı yaşantısı için oldukça önemli olan bir tabakadır. Bu tabakanın olmaması ya da kalınlığının azalması canlı yaşamının devam edebilmesi için oldukça zor olacaktır. Canlı yaşamı için stratosfer büyük öneme sahip olmaktadır.
Stratosferin Özellikleri Nelerdir?
Stratosfer mevsimlerin ve sıcaklıkların doğrudan yaşandığı bir yerdir. Havanın ısınması ile birlikte stratosfer yukarı yönlü olarak hareket etmektedir. Bu durum ise içinde yaşadığımız troposfer katmanının göstermiş olduğu davranış şeklinin tam tersi olarak görünmektedir.
Kararlı bir hava yapısına sahip olması nedeni ile ticari uçakların bu katmanın alt kısımlarında uçmalarına neden olmaktadır. Stratosfer kuru bir hava yapısına sahiptir. Stratosferde çok az su buharı yer aldığı için bu katmanda çok az bulut gözlemlenmektedir.
Bulutların genel çoğunluğu su buharının daha çok bulunduğu troposfer katmanında yer almaktadır. Stratosferin tepe noktasında hava deniz seviyesinde olduğundan çok daha ince olmaktadır. Bu nedenle de uçaklar ve balonlar stratosfer katmanında olabilecekleri en yüksek irtifada olmaktadır.
Stratosfere Zarar Veren Durumlar
Stratosfer yani en çok bilinen adı ile ozon tabakası oldukça hassas ve korunması gereken bir yapıdır. Dünyada meydana gelen volkanik patlamalar, büyük göktaşı çapmaları bu katmana zarar verebilmektedir. Bunun yanı sıra uzaya fırlatılan roketler ve dünyada kullanılan araçlar ve fabrikaların zehirli gazları da stratosfer tabakasının incelmesine ve güneş ışınlarının dünyaya daha dik açı ile gelmesine neden olacaktır.
Stratosferin Korunması İçin Neler Yapılmalıdır?
Stratosferin korunması için öncelikle dünya genelinde kullanmış olduğumuz alışkanlıklarımızdan vazgeçmemiz gerekmektedir. Bu alanda sera gazı ve zehirli gaz olarak bilinen gazların doğrudan havaya karışması yerine filtrelenerek zehirlerinin azaltılması gerekmektedir. Kullanılan içten yanmalı motorların yerine temiz enerjiye sahip motorlara geçmek çok daha etkili olacaktır.
