Manto Nedir? Manto Derinliği Ne Kadar? Manto Katmanı Özellikleri Nelerdir?
Dünya eş merkezli dört katmandan oluşur. Bunlar: iç çekirdek, dış çekirdek, manto ve kabuk. Kabuk en üst katmandır ve sürekli hareket halinde olan tektonik plakalardan oluşur. Depremler ve volkanlar, mantoda meydana gelen hareketlerin yanı sıra plakaların sürekli hareketine ve kaymasına tanıklık eden olaylardır.
Manto Nedir?
Manto, tahmini çapı yaklaşık 2900 km olan Dünya üzerindeki en büyük katmandır. Magma adı verilen yarı erimiş kayalardan oluşur. Tırmandıkça zorlaşan bu bölge, bazı bölgelerde iç akıntılar oluşturan erimiş kayaların hareketlerini ve akıntılarını sunuyor.
Araştırmacılara göre dağ sıraları arasındaki düz alanlar, üst ve alt mantoların temas ettiği yerler olabilirken, pürüzlü alanlar yani zirveler, iki manto bölgesi arasında temasın daha az olduğu alanlar olabilir. Manto, kabuk ile dış çekirdek arasında yer alan, dünyanın en büyük tabakasıdır. 2.900 kilometre kalınlığındadır ve gezegenin kütlesinin yaklaşık %60'ını oluşturur.
Manto Derinliği Ne Kadar?
Genel olarak kilometrelerce derinliğe kadar uzanan yer kabuğunun altında, yaklaşık 2.900 kilometre derinlikte başlayan, gezegenin dış çekirdeğine kadar uzanan manto bulunur. Manto iki büyük bölgeye ayrılmıştır. Birincisi yüzeyin yaklaşık 660 kilometre altında biter, ikincisi ise dış çekirdeğe kadar uzanır. Üst manto ile alt manto arasındaki fark kimyasal değil fizikseldir.
Üst mantoyu oluşturan elementlerin aynısı alt mantoda da bulunur ancak farklı yapılandırılmıştır. Mantonun üst kısmı ve kabuk, kıtaların altında 300 km derinliğe ulaşabilen 5 litosferin 1,2'sini oluşturur. Genelde manto, bazı derinliklerdeki yoğun basınç nedeniyle çoğunlukla katı kayadan yapılmıştır.
Basınç, kayaların erime noktasına kolayca ulaşmasını engeller. Kayalar yalnızca basıncın düşük olduğu yerlerde eriyebilir ancak sıcaklıklar yüksek kalır. Bu hareket, aşırı ısınan kayaların üst mantodan yükselmesine ve erimesine olanak tanır.
Manto Katmanı Özellikleri Nelerdir?
Yer kabuğunun altında yer alan manto, katı kayalardan ve erimiş kayalardan oluşur. Yerkabuğunun hemen altında manto bulunur. Manto sıcaklığı çok daha yüksektir. Ve yer kabuğuna göre çok daha yoğundur ve oradaki malzemeler daha yoğundur. İki kattan oluşan set neredeyse Dünyanın hacmini oluşturur. Alt manto, erimiş kayadan (magma) oluştuğu için mantonun daha viskoz kısmıdır.
Çoğunlukla katı olan üst manto, doğrudan Dünya kabuğunun altında bulunur. Üst manto kalınlığı değişken olmaktadır. Dünya hacminin %81'ini oluşturan ve katı alt manto; çoğunlukla plastik olan üst mantoya bölünmüş. Üst mantonun plastik tabakasına astenosfer denir ve onun üzerindeki iki katı tabaka, üst mantonun üst kısmının katı tabakası ve yer kabuğu birlikte litosferi oluşturur.
