İdeal tercih listesi nasıl hazırlanır?
01.08.2018 - 21:58 |
İlk yapılması gereken, kılavuzdaki programların istek sırasına göre belirlenmesi ve yanlarına geçen yıl o bölüme girenlerin başarı sıralarının yazılmasıdır
ÖSYM’nin Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının ardından yaklaşık 2 milyon öğrenci için sıra tercih listesi oluşturmaya geldi. İdeal bir liste hazırlanabilmesi için sunabileceğimiz yol haritası şöyle:
1- TERCİH KILAVUZUNUN OKUNMASI: Tercih listesi oluşturulurken ilk yapılması gereken işlem, 2018 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu’ndaki istenilen programlar hiçbir önşart gözetilmeksizin istek sırasına göre belirlenmesi ve listedeki tercih edilen bölümlerin yanlarına da 2017 yılında o bölüme giren adayların başarı sıralarının yazılmasıdır. Bunun için çeşitli tercih sitelerindeki süzme programlardan yararlanılabilir. Bu aşamada tercih edilmesi düşünülen programlar, ÖSYM’nin belirlediği sınırlamayı, yani 24 tercihi aşabilir.
2- PROGRAMLARIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ: Bu aşamada sadece puana veya başarı sırasına göre yazılan, kazanıldığında kayıt yaptırmayacağınız veya gittiğinizde barınma, ulaşım gibi sorunlar oluşabilecek programlar listeden çıkartılmalıdır. Ayrıca mezun olduğunuzda istihdam olanakları kısıtlı olan ve ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listedeki programlara dikkat edilmelidir.
4-PROGRAMLARIN ÖZEL ŞARTLARININ OKUNMASI: Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurt dışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin harç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurt dışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu unutulmamalıdır.
5- TUTARLILIK DENETLEMESİNİN YAPILMASI: Adaylar tüm tercihleri oluşturduktan sonra bir uzman gözetiminde tercih tutarlılık denetlemesi yapmalıdırlar. Bu denetleme yapılırken her programın tek tek bir alttaki program ile karşılaştırılmalı, en çok istenen program üste yazılmalıdır.
6-TERCİHLERDE SON NOKTA: Tüm bu aşamalardan sonra, son aşama tercih formunun işleme konmasıdır. Öncelikle tercih işleminin ne zaman sona ereceği unutulmamalıdır. Tercih işlemleri yapıldıktan sonra hiçbir değişiklik yapma hakkınız olmayacaktır. ÖSYM’nin sitesinde tercih işlemleri bittikten sonra, ‘Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir’ uyarısını görmeden sistemden çıkmayın ve Tercih Formunuzun bir kopyasını yazıcıdan almayı unutmayın.
1 yıl büyük kayıp değildir!
7-SINAVLARA TEKRAR HAZIRLANMAYI DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ?: Özellikle puanı istediği bölüme yetmeyen, ancak yapacağı çalışma ile hedeflediği yeri kazanabilecek durumda olan adaylar için bir yıl daha hazırlık yapmak bir kayıp değildir. Çünkü bireyin istemediği bir bölümde okuması, istemediği bir mesleği yapması daha büyük sorunlar oluşturabilir. Ancak 2 veya 3 yıldır hazırlık yaptığı halde yeterli puana ulaşamayan adayların en kısa yoldan kabiliyetlerini geliştirici bir mesleki kurslara katılmaları ve mesleğine yönelik bir sektörde çalışarak hayata atılmaları daha yararlı olacaktır. Puanları düşük olan adaylara diğer bir tavsiyemiz ise, açıköğretim okuyup aynı zamanda çalışması olacaktır. Bu sayede hem açık öğretimle eğitimine devam edip diploma alabilecekler, hem de iş tecrübesi edineceklerdir.
8- TERCİH LİSTESİ HAZIRLAYALIM: SAY puan türündeki başarı sırası 45 bin, EA’deki başarı sırası da 61 bin olan bir adayın, her iki puan türünden de tercih yaptığını var sayalım...
Adayın ilk önce iki ayrı liste hazırlaması gerekiyor; SAY tercihleri için ayrı bir liste, EA tercihleri için ayrı bir liste. SAY sıralaması 45 bin dolaylarında olan bir adayın, bu puan türündeki ilk tercihlerini 30 bin dolaylarından başlatmasında herhangi bir sakınca yoktur. İlk tercihler, gönlünüzdeki yerler olsun. Bu aday, EA’deki tercihlerini de 40-45 binlik sıralardan başlatabilir.
Adayın SAY’da 55 bine kadar düşmesi, kendini garantiye alması anlamına gelir, tabii kazandığında pişman olmamak koşuluyla. EA puan türünde 71 binlere kadar inilmesi, adayın bu puan türünde de garantiye alacaktır. Her iki puan türünde de orta sıralardaki 15-20 tercihin, bizim bulunduğumuz sıradaki yerlerden veya bizim sıramızın biraz biraz altındaki yerlerden olmasında yarar var. Daha sonra yapmamız gereken şey, bu iki listeyi birleştirmek. Kendimize sormamız gereken ilk soru: Ben, önce 1’inci sıradaki SAY’lı bölümü mü istiyorum, yoksa EA ile alan yeri mi? Aday, ilk sıraya SAY’dan öğrenci alan bölümü yazacak. Daha sonra aynı soruyu şu şekilde soracak: Ben, ikinci sıradaki SAY ile öğrenci alan yeri mi istiyorum, yoksa 1’inci sıradaki EA ile öğrenci alan yeri mi? Adayın cevabının yine SAY olduğunu varsayalım. Bu kez adayın kendine şu soruyu sorması gerekir: Ben, 3’üncü sıradaki SAY’lı yeri mi, yoksa EA’lı yeri mi tercih ediyorum? Yanıtın EA’lı bölüm olduğunu varsayalım. Böylelikle ilk üç tercihi sıralamış oluyoruz. Bu işlem, son tercihe kadar bu şekilde soru-yanıt şeklinde devam etmeli...
Sınav kadar önemli!
9- TERCİHTE YELPAZENİZİ GENİŞ TUTUN: Sınav sisteminin değişmesine rağmen, bölüm ve tercih işlemlerinde önemli bir farklılık yok. Adayların puanlarının ve sıralarının kılavuzdaki programlara ne ölçüde denk gelebileceğini bilememeleri, kafaları karıştırabilir. Tercih araştırması yapmak için sınav sonuçlarının açıklanmasını beklemeyin, kılavuzu dikkatli okuyun. Tercih de en az sınav kadar önemli. Elde edilen başarıyı iyi değerlendirmek gerekiyor. 2018’deki sistem değişikliğinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle tercihlerinizi geçen senelere göre daha geniş yelpazeden seçmeye özen gösterin.
Doğru tercih listesi için pratik ipuçları
1. Tercih listesi hazırlarken, puandan ziyade başarı sıranı dikkate alın. Bir önceki yıldaki başarı sıraları size bu konuda yardımcı olabilir. Her yıl puanlar değişse de başarı sıraları bize en sağlıklı veriyi sağlar.
2. Alternatifi bol olan tercih listesi oluşturun. Tek bir üniversite ya da birkaç bölüm üzerine odaklanmayın.
3. Sadece bir bölüme takılıp kalmayın. İstediğiniz bölüm ile ortak özelliklere sahip başka bölümlerin de olup olmadığını araştırın. Geçişli bölümleri göz önünde bulundurarak tercih listenizde alternatif yaratın.
4. Alternatifli oluşturduğunuz tercih listesini, önceliklerinizi göz önünde bulundurarak ve uzman yardımı alarak, sadeleştirmeye çalışın.
5. Tercihlerinizi yaparken ilk beş ya da altı tercihin, kendi başarı sıranızdan yukarıda ve en çok istediğiniz üniversite ve bölümler olmasına dikkat edin.
6. Tercih listenizde kendi başarı sıranızdan yüksek tercihlere yer verdikten sonra, kendi başarı sıranıza yakın ya da denk olan en az 20 tercih yapabilirsiniz.
7. Yerleştirmede önemli olan tercih sırası değil, puanın yüksek olmasıdır. Puanı birbirinden farklı iki öğrenciden, ilgili bölümü önce tercih eden değil, puanı yüksek olan aday yerleştirilir.
8. Son beş veya altı tercih -girmek istediğiniz bölüm ve üniversiteleri göz ardı etmeden-kazandığınızda asla pişman olmayacağınız ve tekrar sınava girmek istemeyeceğiniz yerler olmalı. Yazdığınız son tercih, sizin gitmeyi tercih ettiğiniz en son üniversite ve bölüm olmalıdır.
9. Acele etmeyin, tercih dönemini, açıklanan tarihleri göz önünde bulundurarak son gününe kadar değerlendirin. Üniversiteleri ziyaret edin, öğretim üyelerinden bölümler hakkında bilgi alın, uzmanlarla görüşün…
10. Yurt dışında eğitim almayı düşünüyorsanız, YÖK Denklik Bürosu’ndan okumayı düşündüğünüz üniversitenin denkliği olup olmadığını öğrenin. Türkiye’de geçerliliği olmayan üniversiteleri asla tercih etmeyin.
Haberin Devamı
