Geçiş Dönemi Eserleri nelerdir? Geçiş Dönemi Eserleri'nin özellikleri neler?
11. asırda başlayan geçiş dönemi yaklaşık 2 yüzyıl sürmüştür. Bu dönemden sonra tasavvuf ve divan edebiyatı dönemi başlamıştır. Dönemin en önemli temsilcileri arasında Yusuf Has Hacip ve Edip Ahmet Yükneki yer alır. Bu dönemde verilen eserler, tasavvufun Anadolu'da yaygınlaşmasını sağlamıştır. Peki, Geçiş Dönemi Eserleri nelerdir? Geçiş Dönemi Eserleri'nin özellikleri neler? İşte bilmeniz gerekenler…
11. asırda başlayan geçiş dönemi tasavvuf ve divan edebiyatı dönemi olarak biliniyor. Dönemin en önemli temsilcilerinin verdiği eserler tasavvufun Anadolu'da yaygınlaşmasını sağlamıştır.
GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ NELERDİR?
1- Kutadgu Bilig
Türk Edebiyatındaki ilk mesnevilerden biri olan Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınmıştır. Mevlana Celaleddin Rumi başta olmak üzere birçok mutasavvıf şair, yazdıkları mesnevilerde Kutadgu Bilig'ten etkilenmiştir.
Bu eser aruz vezniyle yazılmış olmasına rağmen sade bir dil kullanılmıştır. Hikemi bir tarzda yazılan eserde didaktik bir üslupla yazılmıştır. Kutadgu Bilig'de bir hükümdarda bulunması gereken nitelikler sıralanmıştır. Yusuf Has Hacip'e göre bir hükümdar herkese adil davranmalı ve kimseyi kayırmamalıdır.
2- Divan-ı Lügat'it Türk
11. yüzyılda yazılan Divan-ı Lügat'it Türk'ün yazarı Kaşgarlı Mahmut'tur. Eserin yazılış amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir. Kitapta öz Türkçe kelimelerin bazıları çeşitli kıssalarla ve atasözleriyle birlikte anlatılmıştır.
3- Dede Korkut Hikayeleri
Anonim bir eser olan Dede Korkut Hikayeleri, toplam 12 öyküden oluşmaktadır. Bu kitapta yer alan en ünlü hikaye Deli Dumrul'dur.
4- Atabetü'l Hakayık
Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınan Atabetü'l Hakayık adlı eserde tasavvufi şiirler yer alır. İlahi aşk, vahdet-i vücut ve vahdet-i şühud gibi tasavvufi gibi konular Atabetü'l Hakayık adlı kitabın temel konuları arasında yer alır.
GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ
1- Geçiş döneminde yazılan eserlerin ortak özelliği Türkçenin sade ve yalın bir şekilde kullanılmasıdır. Bunun en büyük nedeni, tasavvufun temel ilkelerinin geniş halk kitleleri tarafından bilinmesini sağlamaktır.
2- Bu dönemde fenafillah, bekabillah, ayan-ı sabite, galu-bela, tövbe etmenin faziletleri gibi İslami konulara ağırlık verilmiştir.
3- Geçiş dönemine kadar yazılan eserler genellikle fıkıh ve kelam ilmine dairken, geçiş döneminde tasavvufi konular ön plana çıkmıştır.
4- Birçok yazar insan-ı kamil olmanın yollarını ve usullerini ayrıntılı bir şekilde ele almıştır.
5- Bu dönemden sonra kaleme alınan eserlerde Arapça ve Farsça kelimeler hem manzum eserlerde hem de düz yazılarda sık sık kullanılmaya başlanmıştır.
