Büyük sınav maratonu başladı: Baraj yok tercih çok

Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanı Ersoy, 3 milyon 527 bin 466 adayın yarışacağı 2023-YKS'de 1 milyonu aşkın kişinin görev yapacağını açıkladı. Hürriyet'ten Nuran Çakmakçı sınav maratonuyla ilgili detayları yazdı. İşte o yazı: Bu yıl da Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) için yapılacaklar yapıldı, söylenecekler söylendi, yazılacaklar yazıldı. Bugün TYT oturumuna, yarın da AYT ve YDT oturumlarına katılacaksınız. İşaretlenen her doğru cevap belki de sıralamada binlerce adayın geride bırakılmasını sağlayacak. Doğrularınız arttıkça sıranın önünde, azaldıkça ise sıranın arkasında bir yer edineceksiniz. 28 yıldır istatistiksel verileri hepimizin anlayacağı dile çeviren Salim Ünsal ile 2023 YKS’yi nasıl değerlendirmemiz gerektiğini konuştuk. Başvurunun rekor düzeye ulaştığı sınav bizlere neler söylüyor? İşte Ünsal’dan adaylara ipuçları:

100 ADAYDAN 25’İ İLK KEZ GİRİYOR

Her yıl sınava ilk kez girecek 12’inci sınıf adayından daha fazla sayıda mezun başvurusu ile karşılaşıyoruz. Bu yıl sınava başvuran 100 adayın 25’i son sınıf düzeyindeki adaylardan, 41’i ise daha önceden mezun olmuş ama üniversite ile yolu hiç kesişmemiş adaylardan oluşuyor. Kalan 34 aday ise bir şekilde üniversiteye merhaba demiş ama okuduğu hatta bitirdiği bölümden memnun kalmamış kitle. Özetle 3.5 milyon adayın 2 milyonundan fazlası daha önce sınav deneyimi yaşamış. Bugün ve yarın girecekleri sınav oturumlarında herkes elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışacak. 26 Temmuz’da bunları sonuç belgelerinde görecekler. Bu da işin sınav ayağı.

ORTALAMA BAŞARI 22-23 NET

Sınav sonuçlarına göre ülke ortalamaları oluşacak ve bu ortalamalara göre adayların sıralamadaki yerleri belli olacak. Geçtiğimiz yıllarda ortalama düzeyde başarılı olan adayların sıralamada yüzde 20’lik dilimlere kadar yükseldiklerini gözlemledik. Yani sınav performansınla orta noktadasın ama sıralamada 3.2 milyon adayın 2.5 milyonunu arkana alıyorsun. Adaylar ortalama olarak bu tür merkezi sınavlardan 100 üzerinden 22-23 netlik bir performans ile çıkıyorlar. Sınav kolaysa bu değer 26-27’ye yükseliyor, zorsa 20-21’e düşüyor. Özetle eğer gerçekten emek vermişsen performans bakımından aslında korkulmayacak kadar kolay bir sınav.

HERKESİN GÜCÜNE UYGUN BÖLÜM

Peki tercih uzayı ne durumda? Orada da son yıllarda bir rahatlık söz konusu. Geçmişte 300-400 bin öğrenci alınıyorken günümüzde üniversite kontenjanlarının 1 milyonun üzerine çıktığını biliyoruz. Evet! Sınava başvuran aday sayısının 3’te 1’i bir üniversiteye kaydolabilecek. Ama yine de çoğu adayın sınava girme motivasyonu birbiri ile aynı değil. Başvurduğu halde sınava girmeyen, girse de tercih yapmayan fazla sayıda aday var. Tercih uzayını en rahat kılan şey ise sistemin sıralama genişliğine sahip bir yerleşme alternatifi sunma başarısı. Dereceye giren adaylar için de, 8-10 net ile düşük puanlar alan adaylar için de yerleşilecek programlar var. Çoğu adayın gücü nispetinde yerleşebileceği bir üniversitenin olduğu bir tercih süreci yaşanacak.

ONLINE EĞİTİMİN EKSİLERİ

Rekor başvuru olmasına rağmen sınava girecek adayların çok önemli bir kısmı pandemi ve deprem gibi zorunlu sebepler yüzünden eğitimlerini uzun bir süre online sürdürdü. Bu durum kitlenin potansiyel başarısını düşürebilir ve sıralamada adayın işine yarayacak bir sonuç doğurabilir.

Sınav nispeten daha dar bir müfredatı kapsıyor. 12’nci sınıfın ikinci döneminden soru sorulmayacak. Bunun bir benzerini 2020’de de yaşadık. Doğal olarak bu yılki sınav nispeten kolay sorulardan oluşabilir. Şayet sınav adaylara kolay gelirse çok sayıda soruyu doğru yanıtlayabilirler ve bu da sıralamada işlerini biraz zora sokacak bir sonuç doğurabilir.

GEÇ KALMAYIN

YKS’nin ilk aşaması olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) oturumu bugün saat 10.15’te başlıyor. İkinci oturum olan Alan Yeterlilik Testleri (AYT) ise yarın saat 10.15’te başlayacak. TYT’de, adaylara Türkçe testinde 40, sosyal bilimlerde 20, temel matematikte 40, fen bilimleri testinde 20 soru olmak üzere toplam 120 soru sorulacak ve 165 dakika süre verilecek. AYT’de Türk dili ve edebiyatı-sosyal bilimler-1 testinde 40 soru, sosyal bilimler-2’de 40 soru, matematikte 40 soru, fen bilimlerinde 40 soru sorulacak ve süre 180 dakika süre olacak. YDT ise 5 dilde uygulanacak, 80 soru sorulacak ve 120 dakika süre verilecek. Sınavlardan 15 dakika önce kapılar kapatılacak, gecikenler içeri alınmayacak.

KONTENJANLAR TEMMUZDA

Henüz kılavuz yayınlanmadığı için programların kontenjanlarına ilişkin elimizde net bir veri yok ama 1.1 milyon kontenjanın üzerine çıkabileceğimiz bir yıl olmasını bekliyoruz. Bu sayının altında kalmazsak yine küçük başarılarla yerleşilebilecek programların fazlaca olacağı bir tercih süreci yaşayacağız. Sınavda barajın olmayışı çoğu adayı tercih bildiriminde bulunmaya yöneltiyor. Geçen yıl 2 milyonun üzerinde aday tercih bildiriminde bulundu. Bu yıl bu rakamın daha da fazla olmasını bekliyoruz. Bu durum doğal olarak üniversite doluluklarına da yansıyor. Geçmişte 150-200 bin kontenjan boşluğukalabiliyordu artık sadece 10-15 binlik kontenjan boşlukları ile süreci noktalayacağımız yıllar yaşıyoruz. Bu sene de o yıllardan birisi olacak. Her yer dolacak ama çoğu yere alt düzey puan ve sıralarla girilecek yine.

AKILLI TERCİH ÖNEMLİ

Bugün ve yarın yapılacak sınavdan bilgisi, deneyimi ve birikimi yüksek, psikolojik sağlamlığı yerinde olan gençler daha başarılı çıkacaklar. Temmuz sonu, ağustos başında yaşayacağımız tercih sürecinden ise rasyonel ve akıllı tercihler yapan adaylar çok daha başarılı çıkacak ve hedeflerine daha rahat erişebilecekler.