Yunanistan'da referandum günü

Yunanistan’da referanduma saatler kala başkent Atina’da önce ‘Evet’çilerin kalesi Kolonaki’ye gidip kafe kafe dolaşarak Yunan elitine kulak verdim. Sonra da soluğu Kolanaki’den 1 km uzaklıkta, anarşistlerin semti olarak da bilinen ‘Hayırcıların’ merkezi Eksarkiya’da aldım. Kafe, bar, restoran ve pazarda sohbet ettiklerime önce oylarının rengini sordum. Sonra da bu referandumun özel hayatlarında ve Yunanistan’da nasıl bir değişime kapı aralayacağını umduklarına yanıt istedim. Sözü, Yunan halkının farklı kesitlerini yansıtan seçmenlere bırakıyorum....

‘EVET DİYECEĞİM, SORUMLU OLMALIYIZ’

Angela Derou (18-Tıp fakültesi öğrencisi): İlk kez oy kullanacağım. Referandumda ‘Evet’ diyeceğim. Avrupa Birliği’ne ve Yunanistan’a bu kadar kredi açanlara ‘Hayır’ diyemem. ‘Hayır’ demek ‘Siz bizim umurumuzda değilsiniz’ demekten farksız. Biz AB üyesi bir ülkeyiz, kafamıza göre davranamayız. Sorumlu olmalıyız. Üniversiteyi bitirip işsiz veya az kazanan bir doktor olmak istemiyorum.

‘AŞAMAZSAK, BETERİN BETERİ BİZİ BEKLİYOR’

Maria (60-Emlakçı): ‘Evet’e meyilliyim. Ancak sandığa gitmemeyi de düşünüyorum. Referandum sorunlara bir son vermezse hayatımda çok daha dramatik değişimler yaşamak zorunda kalabilirim. Her gün değeri düşük bir parayla eve ekmek götürmek zorunda kalacağız. 2 çocuğum var, biri işsiz, diğeri çalışıyor ama o da sigortasız, sosyal güvencesi yok. Eğer bu durumu referandumla aşamazsak beterin beteri bizi bekliyor. (Maria soyadını söylemek istemiyor, fotoğraf makinesinden de kaçıyor. Nedenini, Yunanistan’da bir iç savaş tehlikesinin olduğuna ve çocuklarının, annelerinin görüşleri nedeniyle zarar görmesini istemediğini söylüyor.)

‘AB VATANDAŞI OLARAK KALMAK İSTİYORUM’

George Britakos (28-Mekanik mühendisi): ‘Evet’ diyeceğim. Çünkü AB vatandaşı olarak kalmak istiyorum. Hayır çıkarsa AB’den çıkacağız, ulusal güvenlik, insan hakları zarar görecek. Muhtemelen ‘Evet’ kazandığında da durum daha iyi olmayacak. Tsipras geldi, işler durdu.

‘YUNANİSTAN’I, SOVYETLER BİRLİĞİ’NE ÇEVİRECEKLER’

Hristos Thanasoulas (43-Doktor): Evet oyu kullanaca- ğım. Çünkü Avrupa Birliği’nin sorumluluk sahibi bir üyesiysek fedakârlıklarda bulunmamız gerekiyor. ‘Hayır’ kazanırsa sorumluluk almak zorunda kalmayacağız, çünkü AB’den çıkmış olacak ve çok şey kaybedeceğiz. SYRIZA ve Başbakan Tsipras’tan önce geçtiğimiz ocak ayına kadar yavaş yavaş düzelen bir ekonomi vardı. Sonuç ‘Hayır’ olursa Sovyetler Birliği’ne çevirecekler Yunanistan’ı.

‘ÜLKEDE BİR ŞEY DEĞİŞMEYECEK’

Yorgos Hacıyorakis (65-Pazarcı): Bu referandum koca bir yalan. Ben ‘Evet’ diyeceğim. Ama biliyorum ki ‘Evet’ de desek ‘Hayır’ da desek aynı şeyi alacağız. Başbakan Tsipras’ın Andreas Papandreu’dan hiçbir farkı yok. Sonuç ne olursa olsun Yunanistan’da hiçbir şey değişmeyecek.

ELLI Aleksandrapoula (25-Restoranda işçi): Tabii ki ‘Hayır’ oyu kullanacağım. Bakın çalıştığım yer bana bu ay maaşımı vermedi. Oysa banka krizinden etkilenebilecek bir yerde çalışmıyorum. Her şey keş işliyor çünkü. Ama yine de patron iflastan korkuyor. 2010’da AB’ye ‘Evet’ dedik. Ama bugün geldiğimiz noktaya bakın. ‘Evet’le kendimizi buna müstahak hale getirdik. Herkes çok daha fakirleşti. Madem öyle bu kez de AB’ye ‘Hayır’ diyelim. Aslında Yunanistan AB’yi hak etmiyor. Çünkü başkalarının sırtından geçinmeye alışmışız. Birçok devlet memuru çalışmadan maaş alıyor. Yunanistan için bu durumdan daha büyük bir risk yok.

‘ALMANLARA İNAT ‘HAYIR’ DİYORUM’

Spinos Tsiatros (44-Gazinoda çalışıyor): ‘Hayır’ diyeceğim ama hayatımda hiçbir olumlu değişim beklemiyorum. Ben AB’ye ‘Hayır’ demiyorum, bize sunulan kemer sıkmaya ‘Hayır’ diyorum. En azından durumun daha kötüye gitmesini istemiyorum. Almanların bize efendi gibi davranmalarından bıktım. Almanya kendisini evrenin efendisi sanıyor. Almanlar ne derse ben inadına tersini yapacağım, bunun için de referandumda ‘Hayır’ oyu kullanacağım.

‘HEM PARAMIZI HEM ONURUMUZU KAYBETTİK’

Andreas (45, işsiz): 2010’dan beri işsizim. Daha önce bir nakliye şirketinde çalışıyordum. Şimdi ölmüş babamın maaşıyla geçinip annemin eline bakıyorum. Referandumda ‘Hayır’ oyu kullanacağım. Ama ‘Hayır’cılar kazansa da benim için pek bir şey değişmeyecek. Bu benim için bir onur meselesi, onun için ‘Evet’ demeyeceğim. 5 yıldır hep ‘Evet’ dedik, hem paramızı hem de onurumuzu kaybettik. Dibe vurduğumuza göre artık yeni bir şeyler denemeliyiz. Devrim gibi radikal bir şey yapmalıyız ki Avrupa’ya sert bir mesaj verebilelim. Bizi Euro’dan çıkmakla korkutuyorlar. Euro’dan çıksak ne olacak ki? Kaybetmekten korkacağımız bir paramız mı kaldı ki korkuyoruz, bankalar kapalı, daha neden korkacağız?”

‘DAHA İYİYE GİDECEĞİNE İNANIYORUM’

Pamas Adoniadis (53-Diş hekimi): Birkaç yıl önce Atina’dan motosikletimle İstanbul’a geldim, Türkiye’yi çok seviyorum. ‘Evet’ diyeceğim. Normal bir anlaşma sağlanırsa hayatın daha iyiye gideceğini ümit ediyorum. Son 5 yılda vergi altında çok ezildik. Bir evim, bir ofisim var. Eskiden sadece çalıştığımızın vergisini verirdik, şimdi 2 dairem için her yıl vergi veriyorum. Kliniğimde tarifemi düşürmeme rağmen kimse diş ağrısı dayanılmaz hale gelmedikçe kapımı çalmıyor. Oyum haksızlıkların son bulması için olacak.

REFERANDUMDA ŞU SORULACAK: Kreditörlerin Yunanistan’a sunduğu reform paketini ve IMF’nin Yunanistan için yayınladığı sürdürülebilir istikrar analizini onaylıyor musunuz?