Türkiye için ‘Good Friday’ olur mu?

İrlanda’nın bağımsızlığı için silahlı mücadele yürüten İRA’nın İngiltere ile 1998 yılında imzaladığı Good Friday (Güzel bir cuma) anlaşması, İngiltere’de teröre nokta koyan anlaşma olarak biliniyor. İngiliz Telegraph gazetesi dün Öcalan’ın yaptığı çağrıla Türkiye’nin de Good Friday benzeri bir anlaşmaya ulaşabilceğini belirtti. Gazete, ‘Bu kez barış ihtimali daha kuvvetli; çünkü’ diyerek 6 maddelik bir liste yayınladı

1) Öcalan uzun süredir bir barış süreci için ciddi olduğunu ortaya koyuyor ve bunu destekçilerine de kabul ettireceğini belirtiyordu. İmralı’da hapis olmasına rağmen PKK lider kadrosuyla ciddi bir iletişim halinde.

2) Türkiye’de hükümette bulunan Ak Parti’nin bir anayasa reformuna imza atmak için Kürt partisine ihtiyacı var.

3) PKK’nın en çok istediği şey olan af konusunda potansiyel bir anlaşma için çalışılıyor.

PKK’nın en çok aranan üst düzey isimlerinin üçüncü ülkelere gönderilmesi planlanıyor.

4) İki tarafın da hedeflediği zaferi kazanma ihtimali yok.

5) Ankara ile Kuzey Irak’taki Kürt yönetimi arasında çok yakın ilişkiler var.

6) Otonomi konusunda geri adım atılmamasına rağmen anayasa süreci çok iyi bir pazaarlık ortamı yaratacak.

THE INDEPENDENT

ÇÖZÜMÜ ŞART: 30 yıllık savaşın sonu... Yaklaşık 14 yıldır hapiste olan Öcalan PKK’nın tartışmasız lideri. 1984’te kurduğu örgütteki hakimiyetini koruyor. Daha önceki ateşkesler Ankara’nın tavizleri yetersiz kaldığı için başarısız oldu ve kısa bir sessizlikten sonra baskı geri döndü. Yeni uzlaşma girişiminin en umut verici yönü bölgesel faktörler. Türkiye Irak’ta nüfuzunu artırmak ve aynısını Suriye’de de yapmak istiyorsa, Kürt sorununun çözümü şart. Ama son 10 yıl içinde Erdoğan Türkiye’deki Kürtlerin taleplerine ilişkin pratik önlemleri hayata geçirmedi.

FINALCIAL TIMES

ÖCALAN’A ÖZGÜRLÜK: Kürtler ilk kez bu kadar umutlandı... Birçok Kürt bugün hala bağımsız bir Kürdistan arzusunu dile getirse de, PKK bağımsızlık çağrılarını bıraktı. Kürt aktivistler ana dilde eğitim ve yerel yönetim gibi taleplere odaklandı. İktidarla Kürtlerin partisi arasında Kürtlerin Türk vatandaşlığı tanımını etnik kökenden ayırma talebini karşılayacak yeni bir anayasa için görüşmeler yapılıyor. Ancak diğer talepler konusunda uzlaşmak çok daha zor olabilir. Bu talepler arasında PKK üyeleri için af ve Öcalan’a özgürlük de var.

THE GUARDIAN

EN BÜYÜK KUMAR: Barış görüşmeleri geçen Ekim’de başladı. İlk kez bir Türk Başbakanı, birçok Türk tarafından Türk devletinin bir numaralı düşmanı olarak görülen Öcalan’la açık diyaloğa girdi. Dünkü ateşkes şimdiye kadar kaydedilen en büyük aşama oldu. Güçlü Türk Başbakanı gerçekten tarih kitaplarına geçmeyi ve Nobel Barış Ödülü’nü almayı mı hedefliyor? Yoksa gelecek yıl yeni anayasayla icra yetkisine sahip bir cumhurbaşkanı olabilmek için kısa vadeli bir taktik mi uyguluyor. Başarısızlıkta ise en çok kaybeden Erdoğan olur.

‘Hayırlı Cuma’

Kuzey İrlanda’da ilk barış görüşmeleri 1994’te başladı. Ancak tüm ateşkes çağrılarına rağmen saldırılar sürdü. Sinn Fein Başkanı Gerry Adams, çağrısı üzerine IRA 20 Temmuz 1997’de ateşkes ilan etti. 10 Nisan 1998’de Good Friday de denilen (İyi Cuma) Belfast Anlaşması imzalandı. Anlaşma Kuzey İrlanda’da referanduma sunulurken, aynı anda İrlanda’da anayasanın yeni yapılan anlaşmaya uyumlu hâle getirilmesi oylandı. 2005’te, IRA silahlı mücadeleyi tamamen bıraktığını açıkladı.