Trump'ın çocukları babalarına danışman mı olacak?

Geçiş süreci ekibinden bir yetkili, Trump'ın çocuklarına gizli bilgilere erişim yetkisi tanınması için gereken güvenlik taramasının yapılması amacıyla başvuruda bulunduğu yönündeki haberleri reddetti.

ABD'de devletin üst düzey kademelerinde görev alan yetkililerin, gizli bilgilere erişiminin sağlanması için belli bir güvenlik incelemesinden geçmesi gerekiyor. ABD'de farklı erişim yetkileri bulunuyor ve bu yetkilerin her biri kişinin erişebileceği bilginin gizlilik düzeyini belirliyor.

Yetkili, Trump'ın çocuklarının en üst düzeyde erişim yetkisi almak için gereken başvuru formunu doldurmadıklarını söyledi.

Ivanka, Eric ve Donald Trump Jr'ın bu düzeyde bir erişim yetkisine sahip olabilmeleri için ulusal güvenlik danışmanı olarak atanmaları gerekiyor.

Ancak, Trump'ın çocuklarının babalarının yönetiminde resmi bir rol üstlenip üstlenmeyeceği henüz netlik kazanmış değil.

Trump'ın çocukları devlette görev alacak mı?

Erişim izniyle ilgili haberlerin çıkmasından kısa bir süre önce, Trump, üç çocuğu ile kızı Ivanka Trump'ın kocası Jared Kushner'ın başkanlığa geçiş ekibinde görev yapacaklarını açıklamıştı.

Ivanka Trump ve kocası, seçim kampanyası döneminde Cumhuriyetçi adayın en önemli danışmanları arasında yer alıyordu.

Bu tarz atamalar, Trump'ın çocuklarının giderek büyüyen şirketler topluluğunun başına geçtikleri zaman olası çıkar çatışmalarının da yaşanabileceğine işaret ediyor.

Trump, Beyaz Saray'a taşınmadan önce Trump Şirketler Grubu'nun yönetimini en büyük çocuğuna bırakacağını açıklamıştı.

Ivanka Trump, Pazar günü yayımlanan 60 Minutes programındaki söyleşide, babasının yönetiminde resmi bir görev alıp almayacağına ilişkin soruya yanıt verirken tereddüt yaşadı.

Yanıtına "Hayır" diyerek başlayan Ivanka Trump, "Ben (Başkan'ın) kızı olacağım. Ama kampanya döneminde de dediğim gibi, belli bazı konularla çok tutkulu şekilde ilgileniyorum. Ve bu konularda savaşmaya devam edeceğim" dedi.

Trump'a yakın isimlerden eski New York Belediye Başkanı Rudy Giuliani de Pazar günü CNN'e yaptığı açıklamada, yeni başkanın çocuklarının danışman olarak görev almayacaklarını söyledi.

Akrabaların işe alınmasını engelleyen bir adam kayırma kuralı var mı?

Trump'ın aile üyelerini geçiş dönemi ekibine yerleşme konusunda esnekliği olmasına karşın yönetiminde yer alacak isimleri belirlerken daha dar bir hareket alanına sahip.

ABD'de 3110 sayılı, adam kayırmanın önlenmesini öngören yasaya göre, Trump, "kendisinin de görev aldığı ya da yetki alanı içerisinde veya yönetimi altında bulunan kurumlarda" akrabalarını "görevlendiremez, istihdam edemez, terfi edemez veya destekleyemez."

Bununla birlikte, Washington Post, Trump'ın yönetimine bazı aile üyelerini eklemek için mevcut yasal boşlukları kullanabileceğini bildirdi. Örneğin, Trump, maaş almadan çalışmayı kabul etmesi halinde çocuklarından birini görevlendirebilir. Bu konu, yasal gri alanlardan birini oluşturuyor.

Trump ayrıca, Washington'da kendisine yakın olabilmeleri için çocuklarını işe alması konusunda devlet kurumlarından biri üzerindeki etkisini kullanmak da isteyebilir.

Daha önce akraba ya da çocuklarına görevlendirme yapan başka ABD başkanı oldu mu?

Başkan'ın aile bireylerini göreve getirmesinin önünü kesen yasa 1967 yılında yürürlüğe girdi.

Bunun öncesinde, birçok kişinin malumu olduğu gibi, Başkan John F Kennedy, kardeşi Robert Kennedy'yi Adalet Bakanlığı görevine atamış ancak bu atamanın da Senato'nun onaylanması gerekmişti.

Başkan Bill Clinton'ın da 1993 yılında sağlık reformuyla ilgili kurduğu çalışma ekibinin başına dönemin First Lady'si eşi Hillary Clinton'ı getirmesi tartışma yaratmıştı.

Clinton muhalifleri o dönemde adam kayırmanın engellenmesi yasası çerçevesinde bu çalışma grubunu yargıya götürmüş ancak DC Temyiz Mahkemesi bu atamayı onamıştı.

Bir başkan hem ticari faaliyetler yürütüp hem başkan olabilir mi?

Trump'ın başkanlığı döneminde Trump Şirketler Grubu'nun başında kalmasını engelleyen herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor. Ancak ABD başkanları tarihsel olarak, herhangi bir uygunsuz davranış içinde oldukları algısını yaratacak eylemlerde bulunmaktan kaçındılar.

Lyndon B. Johnson'dan sonra göreve gelen başkanlar, olası çıkar çatışmalarını engellemek adına ticari faaliyetlerini bir çeşit kayyuma devretti.

BBC'den Robert Plummber'ın aktarımına göre, Kennedy'nin öldürülmesinin ardından görevi devralan Johnson, ticari mallarını kayyuma devretmeye karar verdi.

Johnson ve eşi Lady Bird, Teksas'ın Austin kentinde KTBC adında bir televizyon kanalının sahibiydi ve bu kanalı satmak zorunda kalmadan düzenleyici kurumlarla olası sorunları engellemek istedi.

1978 yılında, Devlette Etik Yasası, kayyumla ilgili düzenlemelere yasal bir çerçeve kazandırdı ancak başkanların bu yol başvurmasını tamamen gönüllülük esasına dayandırdı.

Trump, malvarlığıyla ilgili kaygıların ortaya çıktığı ilk ABD başkan ya da başkan yardımcısı adayı değil.

Başkan Yardımcısı Dick Cheney, 2000 yılında George W. Bush'un ekibine katılmadan önce ABD petrol şirketi Halliburton'dan aldığı 34 milyon dolarlık hisse opsiyonundan dolayı yoğun eleştirilerin hedefi olmuştu.

Cumhuriyetçi başkan adayı Mitt Romney ve Trump'ın Demokrat rakibi Hillary Clinton'ın da aday oldukları zaman önemli miktarda gayrimenkul, hisse ve yatırım fonuna sahipti.

Ancak daha önceki adayların aksine, Trump'ın malvarlığı, büyük oranda kendi kişisel markasına dayanıyor.

Trump'ın başkanlığı sırasında çocukları da şirketleri yönetebilir mi?

Trump, defalarca şirketlerinin yönetimini en büyük üç çocuğuna bırakacağını söyledi.

Ancak malvarlığının yönetimini Ivanka, Eric ve Donald Jr'a bırakmak, kayyuma devretmek gibi olmayacak. Zira, Trump'ın da dediği gibi, malvarlığını yöneten kişilerle doğrudan temas halinde ve varlıklarının gidişatıyla ilgili bilgi sahibi olacak.

Bu durumda da siyasi kararlarının kendi ticari faaliyetlerine dayandığı yönünde eleştirilerin yapılması muhtemel görünüyor.

Ve bu en büyük çocuklarından biri ya da üçü birden, erişim yetkisi gerektiren gayriresmi danışmanlık gibi yüksek düzeyde bir yere getirilmeleri halinde, Trump'ın çıkar çatışması da daha önce görülmemiş boyutlara ulaşacak.

BBC Türkçe