Suriye’de beş senaryo!

1) Esad yabancı bir ülkeye sığınacak

2) Halep düşecek sıra Şam’a gelecek

3) Muhalifler Şam’daki Saray’ı alacak

4) Esad karşıtları birbirine düşecek

5) Batı’da Nusayri devleti kuracak

Suriyeli İsyancılar ülkenin dört bir yanında yeni kasaba ve askeri üsleri rejim güçlerinden almaya devam ediyor. Öncelikle Şam ve diğer illerle karayolu bağlantısı kesilen Halep, rejim tarafından son iki veya üç haftadır sadece havadan desteklenebiliyor. Halep’in, sadece kuzeyi değil güneyindeki tüm askeri üsler de isyancıların eline geçti ama merkezi halen rejim kontrolü altında. Ancak şu ana kadar hiçbir il merkezi isyancıların eline geçmiş değil. Bundan dolayı da, ivme isyancıların elinde olsa da, askeri üstünlük halen rejimde. Ama özellikle Şam ve Lazkiye arasında stratejik bir öneme sahip olan Hama’nın kuzeyindeki Hayaleen bölgesindeki 5 önemli kasabanın son 48 saat içinde isyancıların eline geçmesi, ülkenin doğusundaki Dar ez-zour ilinin aynı şekilde büyük oranda isyancıların eline geçmesi, bu üç ilden birisinin ilk olarak isyancıların eline geçeceği izlenimini veriyor. Birçok Suriye uzmanı ise, Esad rejiminin sonunun nasıl olacağı üzerine senaryolar üretmeye devam ediyor. Bu senaryoların belli başlıları:

1) Esad istifa eder: Esad’ın istifa ederek Latin Amerika ülkelerinden birine veya Moskova’ya kaçma ihtimali, Şam’ı ve ülkenin diğer şehirlerini daha fazla yıkımdan kurtarabilir. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı’nda, Suriye konusunun bir numaralı ismi Frederic Hof bu ihtimalin ‘’yüzde sıfıra yakın’’ olduğunu, Foreign Policy dergisine yazmıştı. Suriye’nin Venezuala büyükelçisinin bazı diğer Latin Amerika ülkeleri liderlerine Esad’dan mektuplar getirdiği basına sızmış ve bunun Esad’ın sığınma talebi olabileceği tartışılmıştı.

2) Halep düşer ve sıra Şam’a gelir: Suriye ve Halep’deki çatışmaları yakından izleyen EAWorldView haber sitesi, Halep’in merkezi hariç, etrafındaki tüm askeri üslerin, isyancıların eline geçtiğini açıkladı. Halep’i yakından izleyen birçok uzman, şehrin önümüzdeki haftalarda isyancıların eline tümüyle geçebileceğini iddia ediyor. Bu gerçekten de olduğu takdirde, ülkenin en kalabalık ve ticaret merkezi olan şehrin isyancılara kayması, isyancılara bir büyük ivme kazandıracak. Buradan güç alan isyancıların, bütün güçlerini Şam’a göndermesi bekleniyor. Halep değil de, örneğin son günlerde isyancıların yine çok ciddi kazanımlar elde edip, askeri havaalanını eline geçirmeye çalıştığı Dar ez-Zour veya Hama’nın isyancılara geçmesi de, Halep kadar olmasa da, büyük bir moral getireceği ve isyanın yönünü değiştirebileceği beklenebilir.

3) Şam’da saray düşer: Son günlerde isyancılar ile rejim güçleri arasında Şam’ın, Esad’ın başkanlık sarayına da oldukça yakın Kafr batna, Daraaya, Mezzeh gibi semtlerde yoğun çatışmalar yaşanıyor. Esad’ın oldukça ciddi sayıdaki asker ve Şabiha olarak anılan militanlarının Şam’a yığdığı da biliniyor. Rejimin hava kuvvetleri, Mezzeh’deki askeri havaalanından yoğun şekilde savaş uçakları ve helikopterlerini Şam’ın dışındaki banliyölerine göndererek, buradaki isyancı mahalleri bombalatmaya devam ediyor. İsyancıların ani baskınlarla Başkanlık Sarayına ulaşması kolay değil. Bu olsa bile Esad’ın Saray’da olup olmayacağı da kesin olmayacak.

4) Şam’da çatışmalar uzar isyancılar birbirine düşer: Şam’ın uzun zaman rejim tarafından elde tutulması ve bu esnada isyancı grupların birbiri ile çatışmaya tutuşması. Şu an ülke içine Libyalı, Afgan, Çeçen, Körfez ülkeleri ve daha birçok ülkeden gelmiş yabancı cihatçılar olduğu biliniyor. Ayrıca İslamcılar da içlerinde Müslüman Kardeşler’e yakın olanlar, Salafiler ve diğer farklı ideolojilere bağlı gruplar şeklinde ayrılıyorlar. Yelpazenin en uçlarında ise El Kaide bağlantılı Jabhat al-Nusra veya Ahrar-ı Şam gibi savaşçı gruplar bulunuyor. Bütün bunların üstüne etnik farklılaşmalar var. Suriyeli Kürtler ve bunlar arasında PKK’ya yakın olan PYD ile ılımlı grupların, özellikle İslamcı gruplarla aralarının iyi olmadığı biliniyor.

5) Nusayri Devleti kurulur: Esad’ın Şam’ı kaybettikten sonra Lazkiye’ye doğru çekilerek burada bir Nusayri devleti kurması. Eşi Suriyeli bir subay olan Amerikalı Suriye uzmanı Joshua Landis, Saddam’ın ve Kaddafi’nin başkenti kaybettikten sonra ailesinin köylerine kaçtığı gibi, Esad’ın da Lazkiye’ye, Nusayriler’in yoğun yaşadığı bölgeye kaçmasının beklediğini söyledi. Landis’e göre Esad’ın eşinin Lazkiye’de bulunan ailesi de dahil olmak üzere, birçok Nusayri, şu anda Lazkiye’yi çeviren dağlarda en son çare olarak savunma amaçlı hazırlık yapıyor.