Stockholm Konser Evi'nde düzenlenen ve İsveç kraliyet ailesi üyeleri ile çok sayıda davetlinin katıldığı törende fizik, tıp, kimya, edebiyat ve ekonomi dallarındaki Nobel ödülleri sahiplerine verildi. Eylül ayında açıklanan ödüller, İsveç Kralı 16. Carl Gustav tarafından sahiplerine takdim edildi.
Fizik ödülünü James Peebles, Michel Mayor ve Didieer Queloz, kimya ödülünü John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoşino, fizyoloji/tıp ödülünü William G. Kaelin Jr, Gregg L. Semenza ve Peter J. Ratcliffe, ekonomi ödülünü Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer aldı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ni sarsan cinsel taciz skandalının ardından duyurusu ertelenen 2018 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Polonyalı yazar Olga Tokarczuk alırken, 2019 ödülü ise Handke'ye takdim edildi.
Nobel ödülünü kazananlara birer diploma, Nobel madalyası ve 9 milyon İsveç kronu (yaklaşık 900 bin avro) para ödülü de verildi.
2019 Nobel Barış Ödülü sahibi Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ise bugün Norveç'te düzenlenen törende ödülünü aldı.
Bu arada, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkeler bu yılki edebiyat ödülünün Handke'ye verilmesini protesto ederek törene temsilci göndermedi.
Tören öncesi protesto
Stockholm'deki ödül töreni öncesinde dışarıda toplanan bir grup, Bosna Hersek'te işlenen soykırımı inkar eden ve her fırsatta eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığı dile getiren Avusturyalı yazar Peter Handke'ye ödül verilmesini protesto etti. Geniş güvenlik önlemlerinin alındığı gösteride, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin kararını gözden geçirmesi talep edildi.
Grup daha sonra, Bosna Hersekli çok sayıda kurban yakının da katılacağı Norrmalmstorg Meydanı'ndaki gösteri alanına hareket etti.
Skandal Nobel ödülüne Türkiye'den peş peşe tepkiler
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Avusturyalı yazar Peter Handke'e Nobel edebiyat ödülü verilmesine ilişkin, "Bir insanlık suçlusunu aklama utancı ile lekelenmiş, Nobel ödülünün saygınlığına da gölge düşürmüştür." ifadelerini kullandı. Öte yandan Milli Savunma Bakanlığı Twitter'dan biir açıklamaa yaparak Nobel edebiyat ödülünün Peter Handke'ye verilmesine tepki gösterdi.
Çelik, Nobel edebiyat ödülünün, savaş suçlusu Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığını ifade eden Avusturyalı yazar Peter Handke'e verilmesini eleştirerek sosyal paylaşım sitesi Twitter hesabından değerlendirmelerde bulundu.
"2019 Nobel Edebiyat Ödülü, soykırımı destekleyen ve savaş suçlusu Miloseviç tarafından 'Sırp Şövalye Nişanı' takdim olunan Peter Handke'ye, üstelik 'Dünya İnsan Hakları' gününde verilmiştir." değerlendirmesinde bulunan Çelik, "Bu insanlık ve edebiyat dünyası açısından büyük talihsizliğin ötesine geçmiş bir skandaldır. Nobel Komitesi, Handke'ye verdiği ödül ile Saramago'nun bahsettiği 'Körlük' salgınına kapıldığını ortaya koymuştur." ifadelerini kullandı.
Çelik, Nobel Komitesinin çeşitli skandallar nedeniyle bir süredir kamuoyunda tartışıldığını belirterek şunları kaydetti:
"Bir insanlık suçlusunu aklama utancı ile lekelenmiş, Nobel ödülünün saygınlığına da gölge düşürmüştür. Bosna soykırımının acıları henüz taze iken, Handke'ye verilen ödül, Batı'da yükselen ırkçı akımın kültür-sanat çevrelerinde izdüşümlerinden birisi olmuş, insanlık değerlerine ve barış iradesine darbe vurmuştur.
Srebrenitsa'da 8 binden fazla kardeşimizin katledilişinin acısı hala yüreklerimizi yakmaktadır. Bosnalı anneler, uzun zaman geçtikten sonra evlatlarını toprağa verebilmiştir. Bu vesileyle Srebrenitsa'da ve Bosna topraklarında soykırıma uğrayan tüm Boşnak kardeşlerimizi bir kez daha anıyor, insanlığı bu acıya ve şehitlerin hatırasına saygı duymaya davet ediyoruz."
MSB'DEN "NOBEL" TEPKİSİ
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Miloseviç'in destekçisi yazar Peter Handke'ye 2019 Nobel Edebiyat Ödülü verilmesiyle tüm insani ve ahlaki değerlerin ayaklar altına alındığını bildirdi.
Bakanlığın Twitter adresinden yapılan açıklamada, Handke'ye ödül verilmesine tepki gösterildi.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
"Vicdan sahibi tüm tarafların tepkilerine rağmen, masum Boşnak kardeşlerimize soykırım uygulayan Miloseviç’in destekçisi Peter Handke'ye 2019 Nobel Edebiyat Ödülü verilmesiyle başta 'barış' olmak üzere tüm insani ve ahlaki değerler ayaklar altına alınmıştır. Bir soykırımcı katilin destekçisine böylesine bir ödül verilmesini kabul etmiyor ve şiddetle kınıyoruz."
