Mugabe'nin çekilmesini isteyen pankartlar taşıyan ve şarkılar söyleyerek başkent Harare sokaklarında yürüyen kalabalıkların arasında çok sayıda ordu mensubu ve aracı da görüldü.
İş yerlerinin kapalı olduğu başkent sokaklarında, Mugabe karşıtları başka şehirlerden Harare'ye geldi.
Bazıları göstericilerin askeri müdahalenin başındaki isim Genelkurmay Başkanı Constantino Chiwenga'nın posterlerini taşıdığı görüldü.
Yürüyüşe katılan ve Mugabe iktidarıyla aynı yaşta olan 37 yaşındaki Talent Mudzamiri, "Sesimiz uzun zamandır duyulmuyordu." derken, yürüyüşçülerden Fred Mubay ise "Sanki Noel gibi." ifadesini kullandı.
Kalabalığın, 1980 yılında Mugabe'nin sürgünden dönerken karşılandığı alana doğru yürümesi ve konuşmalar için buranın seçilmiş olması ise dikkati çekti.
Zimbabve Savaş Gazileri Birliği ve çeşitli siyasi grupların öncülüğünde düzenlenen yürüyüş, istifası istenen Mugabe iktidarını zayıflatmayı amaçlıyor.
Mugabe, çarşamba günkü askeri müdahalenin ardından alındığı ev hapsinden bu yana ilk kez dün halk arasına çıkmıştı.
Zimbabve ordusu, çarşamba günü başkente girerek devlet televizyonunu ele geçirmiş, sabaha karşı televizyonda okunan bildiride askeri müdahalenin "darbe olmadığı" öne sürülmüştü.
HANGİ ÜLKEYE KAÇABİLİR?
BBC muhabiri Rebecca Seales, sürgüne gitmesi beklenen 93 yaşındaki liderin Singapur'u tercih edebileceğini belirtiyor. Seales'in BBC Türkçe'de yer alan analizinde şu satırlar var:
"Mugabe hala orduyla olası istifasını müzakere ediyor ve istifa ederse geçmişteki güçlü liderler gibi güneşli bir yerdeki bir villada oturmayı bekleyebilir mi? Daha önceki devrik liderlere neler olduğuna bir bakalım...
Geleneksel olarak, devrilen otoriter liderler dokunulmazlık vaadiyle ülke dışına kaçıyor. Gönüllü ya da zorlu sürgün bir çatışmayı ya da iç savaşı önlemek için gündeme geliyor.
Afrika'daki sömürge tarihi nedeniyle Fransa gözde sürgün yerlerinden biri. Orta Afrika Cumhuriyeti'nin iki devrik lideri bu ülkeye gitti. Ruandalı lider Juvenal Habyarimana'nın ailesi de.
Diğerleriyse, siyaseten kendilerine daha yakın ülkeleri seçti. Doğu Almanya'da Sosyalist Birlik Partisi'nin 19 boyunca liderliğini yapan Erich Honecker önce Moskova'ya, Berlin duvarı çökünce de Şili'ye gitti.
1986'da Eski Filipinler lideri Ferdinand Marcos'un 20 yıl süren iktidarı, başkent Manila sokaklarında dört gün süren gösterilerle sona erdi. Eski müttefiki, ABD Başkanı Ronald Reagan görevi bırakma çağrısı yapınca Hawaii'ye kaçtı.
Suudi Arabistan da artık çok az dostu kalan eski diktatörler için iyi bir seçenek. Eski Uganda lideri İdi Amin 2003'te ölmeden önce bu ülkede 24 yıl geçirmişti. Bundan sekiz yıl sonra da Afrika'da kendine gidecek yer bulamayan eski Tunus Cumhurbaşkanı Zinel Abidin Ben Ali, Suudi Arabistan'a gitti.
Ev sahibi için kötü bir imaj hamlesi mi?
Devrik bir lideri almak, ev sahibi ülkenin imajı için kötü bir şey mi? Yanıt: Genelde değil. Çoğu devrik lider daha çok sessiz bir emeklilik geçirmekle, bazı vakalarda da Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden kaçmakla ilgileniyor.
Sürgünlere ev sahipliği, diplomatik nedenlerle de iyi bir şey olabilir çünkü ev sahibi ülkenin hanesine puan olarak yazılabilir.
Eski Tunus lideri Ben Ali Suudi Arabistan'a gittiğinde, Suudi yönetimi dikkatle hazırlanmış bir yazılı açıklama yapmıştı: "Kardeş Tunus halkının karşılaştığı istisnai koşullar karşısında, ülkelerinin güvenliği ve istikrarına destek olmak için Suudi hükümeti Cumhurbaşkanı Zeynel Abidine Ben Ali ve ailesini ülkeye kabul etti"
Zimbabve'ye geri dönersek, Afrika ülkeleri
Robert Mugabe'yi alabilir ancak konu eşi Grace'e geldiğinde biraz duraklayabilirler. 52 yaşındaki Grace Mugabe siyasi hırslarını çok açık bir şekilde gösterdi ve ev sahipleri ülkelerinin Zimbabve'nin iç işlerine müdahale için bir üs olarak kullanılmasından ve ilişkilerin zarar görmesinden kaygı duyabilir.
Singapur öne çıkıyor
Mugabe ailesinin Malezya, Güney Afrika ve bir olasılıkla Dubai'de mülkleri var. Ancak gözlemciler Mugabe'nin Singapur'u hedefleyebileceğini söylüyor.
Afrika uzmanı Dr. Phil Clark "Sayısız seçeneği var. 10 yıldan uzun süredir Singapur'a tedavi için gidip geliyor ve Singapur makamlarıyla çok iyi ilişkileri var gibi görünüyor" diyor.
Bir diğer ağır basan seçenek de Güney Afrika. Mugabe'nin Cumhurbaşkanı Jacob Zuma ile iyi ilişkileri ve ülkeyle tarihi bağları var. Clark, "Zuma'nın şu anda bunu seçmenleri ve partisi nezdinde meşru göstermesi çok zor olacak. Dolayısıyla bunun olacağını sanmıyorum" diyor.
Güney Afrika ayrıca Grace Mugabe için de riskli. Johannesburg'ta oğullarının kaldığı otelde bir mankene saldırdığı iddialarının ardından, kendisine diplomatik dokunulmazlık verilmişti. Ancak kocası iktidardan düşerse, bu koruma da ortadan kalkabilir.
Afrika'yı terk etmeyebilir
Başpsikopos Desmond Tutu bir zamanlar Mugabe'nin bir Afrikalı diktatör karikatürüne dönüştüğünü söylemişti. Buna karşın, hala kıtada bir özgürlük kahramanı olarak görenler var.
Mugabe Afrika'da kalmayı seçerse, Togo, Ekvator Ginesi ve Fas'ın gemişte sürgündeki liderlere ev sahipliği yapma tecrübesi var. Zimbabve de geçmişte birden çok zorlu sürgün lideri kabul etmişti. 1970'lerde binlerce muhalifini infaz ettiren Etiyopya lideri Mengistu Haile Mariam'da Mugabe'yle yakın dostluğu sayesinde Zimbabve'de gösterişli bir hayat sürmüştü."
