Sınırda nükleer tehlike!
Ermenistan’da Erivan’a 36, Iğdır’a 16 kilometre mesafede kurulu Metsamor nükleer enerji santrali, TBMM’nin gündemine taşındı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, CHP’li Deniz Yavuzyılmaz’ın santral ile ilgili Türkiye’nin ne önlem aldığını uluslararası alanda ne tür girişimlerde bulunduğunu sordu. Oktay, soru önergesine yanıtı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan aldığı cevap ile verdi.
"BÖLGE İÇİN RİSK"
Milliyet'ten Kıvanç El'in haberine göre, Bakanlığın cevabında Metsamor’un nükleer güvenlik şartlarının gerektirdiği güncel teknik standartlarda olmadığını ifade edilirken, “Santrali Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) yakından izlenmektedir. UAEA’nin tesisin yapısal eksikliklerinden kaynaklanan güvenlik zaaflarını gidermeye yönelik olarak yürüttüğü çalışmalar, santralin yeniden çalışmaya başladığı tarihten bu yana sürdürülmektedir” dendi. Santralin kapatılması ile ilgili Türkiye’nin girişimde bulunamayacağı bildirilirken, “Bir nükleer santralin kapatılması münhasıran o ülkenin yetkisi altındadır” bilgisi verildi. Yazıda, “Ermenistan’ın da taraf olduğu Nükleer Güvenlik Sözleşmesi’nin gözden geçirilmesi toplantılarında, doğal afetlerin yaşandığı bir bölgede ve sınırımıza çok yakın bir mevkide konuşlu, eski teknolojiyle işletilen bir tesis olan santralin, tüm bölge için gerçek bir risk unsuru teşkil ettiği Türkiye tarafından vurgulanmaktadır. UAEA’nın 60. Genel Konferansı’nda da ulusal beyanımızda konu dile getirilmiştir. Ermenistan, 1963 tarihli nükleer zarardan hukuki sorumluğuna dair sözleşmeye taraftır. Acil bir durum halinde nükleer zararların tazmininde sözleşme hükümleri uygulanacaktır” dendi.
KAZA POTANSİYELİ VAR
Metsamor, 1977’de inşa edildi. Dünyadaki mevcut santraller içerisinde “en güvensiz reaktör” olma özelliği taşıyan santralin “Ağrı Dağı fay hattı” üzerinde olduğuna dair raporlar da bulunuyor. 1988’de Gümrü yakınlarında meydana gelen Spitak depreminin ardından 1989’da kapatılan santral, 1993’te yeniden açıldı. 2005’te teknik ömrünü tamamlayan, Ermenistan parlamentosunun kararı ile 2016’ya kadar çalışmaları uzatılan Santral için ek bir karar daha alınarak çalışmalarının 2026’ya kadar uzatılmasına karar verildi. Bilim adamlarına göre santral, her an bir kazaya sebep olabilecek potansiyele sahip. TUAEA’nın bölgede 14 Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı bulunuyor.
