Sınırda harita böyle değişti!
Suriye’nin muhalifler, Esad rejimi ve IŞİD arasında bölünmüş stratejik Halep kentinin kuzeyi ay başından bu yana kritik gelişmelere sahne oldu.
Esad rejiminin 3 Şubat’ta kentin kuzeye doğru Türkiye sınırı ile bağlantısını kesmesinden sonra Afrin kantonunda konuşlu PYD ve müttefikleri doğuda muhaliflere karşı operasyona başladı. Miniğ Hava Üssü, Tel Rıfat kasabalarını aldılar. Mare’yi kuşatıp daha doğudaki IŞİD’e cephe açtılar. 2012’de Suriye’nin yüzde 9’unu elinde tutan PYD bunu yüzde 14’e çıkardı. SURİYELİ Kürtlerin terör örgütü PKK ile bağlantılı partisi PYD ve müttefiklerinin en büyük bileşenini oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Rojava olarak adlandırdıkları bölgenin en batısındaki Afrin kantonundaki toprak kazanımları son iki haftada arttı. Kobani’den SDG güçlerinin 26 Aralık 2015’te Teşrin Barajı’nı IŞİD’den alarak Fırat’ın batısına geçerek Menbiç kentine yaklaşmasından sonra batıdaki Afrin’de üslü SDG güçleri son iki haftada doğu yönünde ilerleyerek muhaliflerin elindeki kilit noktaları alarak IŞİD’e doğrudan cephe açma imkânına sahip oldu.
1 Şubat: Halep şehrinin kuzeyindeki siyasi coğrafyadaki değişim 1 Şubat’ta Rus hava desteğini arkasına alan Esad rejimine bağlı askerler ile müttefikleri Şii Hizbullah ve İran güçlerinin Nubbul ve Zehra köylerinde muhaliflerin kuşatmasını kırmak üzere harekete geçmesiyle başladı.
3 Şubat: Esad rejimi ve müttefikleri 3 Şubat’ta Halep’in kuzeybatısında bu iki köy ile bağlantı sağlayarak Halep şehrindeki muhalif güçlerle kuzeyde Türkiye sınırı arasında ikmali sağlayan 214 no’lu karayolunu kesti. Rejim daha sonra kuzeyde muhaliflerin elindeki Tel Rıfat kasabasına yöneldi.
10 Şubat: Bu hamlenin ardından Afrin kantonunda konuşlu SDG güçleri doğuda muhaliflerin elindeki kilit Azez kasabası ile Miniğ Hava Üssü’ne yönelik operasyon başlattı. Türkiye sınırına 13 km uzaklıktaki Miniğ Hava Üssü 10 Şubat’ta SDG birimlerinin eline geçti. SDG güçleri Azez kasabasına da yaklaştı.
13 Şubat: SDG’nin Azez’i tehdit etmesi üzerine Kilis’te konuşlu Türk ordusuna ait obüsler 13 Şubat’ta Miniğ Hava Üssü ve Azez çevresinde PYD’nin silahlı kolu YPG ile müttefiklerine topçu ateşine başladı. 15 Şubat: SDG güçleri daha sonra Miniğ Hava Üssü’nün güneyindeki rejimin de baskı kurduğu Tel Rıfat kasabasına yöneldi.
15 Şubat gecesi SDG bu kasabada kontrolü sağladı.
16 Şubat: 16 Şubat’ta Mare ile Tel Rıfat arasındaki Şeyh İsa kasabası SDG’nin eline geçti. Böylece Halep’in kuzeyinde muhaliflerin elinde kilit önemde sadece Azez ve Mare kasabaları kaldı. Ancak SDG güçleri Mare’nin merkezinin çevresinde konuşlanarak IŞİD’e karşı doğrudan cephe açtı. Mare kasabasının çatışmasız teslimi için de buradaki muhaliflerle müzakere başlattılar. Türkiye, Mare ile doğusunda kalan Cerablus arasında güvenli bir bölge ilan edilmesini savunuyordu.
Ülkenin yüzde 14’ü
Bu son gelişmelerle en büyük bileşeni Suriyeli Kürtlerin partisi PYD olan SDG’nin Suriye’de kontrol ettiği toprakların yüzölçümü de büyüdü. Fransız Suriye uzmanı Fabrice Balanche’a göre PYD ve müttefikleri 2012 yılında Suriye topraklarının yüzde 9’unu kontrol ediyordu. Bugün Suriye topraklarının yüzde 14’ünü, yani 26 bin kilometrekareyi kontrol ediyorlar. Merkezi Londra’da bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre Suriye’nin 800 kilometrelik Türkiye ile sınırının da dörtte üçü SDG güçlerinin denetiminde bulunuyor.
‘Muhalifler Halep’te kuşatıldı’iddiası
Halep şehrinde SDG’nin denetimindeki Şeyh Maksut semtlerinin kuzeyinden geçen Kastelo kavşağının örgütün eline geçtiği iddia edildi. Bu kavşak Halep şehir merkezindeki muhalif güçlere ikmal açısından hayati önemde kabul ediliyor. Halep şehir merkezi 2012 yılından bu yana rejim, muhalifler ve PYD güçleri arasında bölünmüş durumda. Şehrin doğusunda muhalifler bulunuyor. Batıda Eşrefiye ve Şeyh Maksut semtlerinde SDG güçleri bulunuyor. Şehrin kuzeye açılan ve Kastelo kavşağından geçen kısmı diğer bölgelerle muhaliflerin tek ikmal yolu olarak kabul ediliyordu.
BİLGİ NOTU
Fransız AFP’de yer alan bir analize göre Suriyeli Kürtlerin bir sonraki hedefi Halep’in doğusunda IŞİD ile savaşarak, Afrin ile Kobani’yi bağlayıp kantonlar arasında toprakları birleştirmek. Suriye’nin kuzeyinde batıdan doğuya Rojova olarak adlandırılan Afrin, Kobani ve Cezire kantonları uzanıyor. Kobani ve Cezire arasında kara bağlantısı mevcut.