Sakalını kesmeden veda etti

Küba Devrimi’nin lideri Fidel Castro 90 yaşında Küba’nın başkenti Havana’da vefat etti. Castro’nun ölümünü Küba devlet televizyonundan ağabeyi Raul duyurdu. Raul Castro ‘Küba Devrimi’nin başkomutanı Fidel Castro Ruz bu akşam (Cuma) saat 22.29’da vefat etti’ dedi. Duygulu konuşmasının sonunda Küba Devrimi’nin sloganı olan “Her zaman zafere doğru” diyen Raul Castro, Fidel Castro’nun naaşının kendi isteği üzerine yakılacağını ve naaşın krematoryuma gönderileceğini duyurdu. Ölüm haberi ile birlikte başkent Havana sokaklarına yas havası çöktü.

9 günlük yas

Küba’da Castro’nun ölümü sonrası 9 günlük ulusal yas ilan edildi. Küllerinin 4 Aralık’ta düzenlenen törenle defnedileceği açıklandı. Cenaze törenine dünyanın dört bir yanından liderlerin ve ünlü isimlerin katılması bekleniyor. Fidel Castro İngiltere Kraliçesi Elizabeth ve Tayland Kralı’nın ardından dünyanın en uzun süre görev yapan 3. lideriydi. İktidarı süresince 1961’deki CIA destekli Domuzlar Körfezi Çıkarması ve 1962’de dünyayı nükleer savaşın eşiğine getiren ‘Küba Füze Krizi’ gibi çok önemli olaylar yaşandı. ABD’nin ekonomik ambargosuna rağmen ayakta kalan Castro yüzlerce suikast girişimden de kurtuldu. ABD tarafından şeytanileştirilse de özellikle Afrika ve Latin Amerika’daki sosyalist devrimcilerin en önemli ilham kaynağı oldu. Yeşil üniforması ve ağzında Küba purosu ile özdeşleşen Castro Küba’da kapitalizmi silerek eğitim ve sağlık alanında yoksullara hizmet götürülmesini sağladı. Castro, Başkan Obama’nın girişimiyle ABD ile Küba arasındaki diplomatik ilişkinin 2014’te yeniden tesis edilmesine de isteksiz bir destek vermişti.

‘Ben ölüyorum siz ideallerimi yaşatın’

2006 yılında bağırsak ameliyatı geçirdiği için devlet başkanlığı yetkilerini geçici olarak kardeşi Raul’e devretse de görev devri 2008’de resmileşmişti. Komünist Parti Kurultayı’na geçtiğimiz Nisan ayında son kez hitap eden Castro burada yaptığı konuşmada hayata veda edeceği sinyalini vermiş, ‘Benim aranızdan ayrılmama kısa bir süre kaldı. Ama siz Küba devriminin ideallerini yaşatmaya devam edeceksiniz’ demişti.

‘Tarih beni aklayacaktır’

-Beni suçlayabilirsiniz, sorun değil: Tarih beni aklayacaktır.

-Eğer büyük kitleleri ikna edebilmişse, fikirler silahlara ihtiyaç duymaz.

-Soygun felsefesine son verirseniz, savaş felsefesi de ortadan kalkar.

-Kadınları iyi eğitim görmüş ülkelerin çok daha refah hayatlar sürüyor olması tesadüf değildir.

-Yönetimin katiller tarafından garanti altına alındığı bir cumhuriyette onurlu insanların öldürülmesi veya hapsedilmesi olağandır… Beni lanetleyin. Bunun hiçbir önemi olmayacak; çünkü tarih benim yanımda yer alacak.

-Diğerleri lüks otomobillere binebilsin diye neden bazı insanlar çıplak ayaklarıyla yürümek zorundadır?

-Halkımıza daha iyi bir yönetim sunabildiğimiz ve onlara verdiğimiz sözleri tam anlamıyla yerine getirebildiğimiz zaman zaman sakalımı keserim.

-Küba devrimi için karar verdiğimizde etrafımda sadece 82 adam vardı. Şimdi 10-15 kişi bile olsa bu inançla yine o devrimi yapmaya kalkışırdım.

-Kübalılar’ın sağlığı için feda etmem gereken son şeyin bu olduğuna inanarak puro içmeyi 1985’te bıraktım. Kübalılar da beni izlesin diye...

-İsterse Amerika’ya seçimler için bir gözlemci gönderelim.

Bilinmeyenleri

-CIA’nın Soğuk Savaş’taki en büyük hedeflerinden biri olan Castro’nun yaklaşık 634 suikast girişiminden sağ kurtulduğu biliniyor.

-Amerikan emparyalimizmini temsil ettiği gerekçesiyle Monopoly oyununu Küba’da yasakladı.

-1960 yılında Birleşmiş Milletler Kongresi’nde yaptığı 4 saat 29 dakikalık konuşma, ‘en uzun siyasi konuşma’ olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

-Yönetim süresi boyunca Amerika Birleşik Devletleri 10 başkan değiştirdi.

-Küba’nın okuma yazma bilmeme oranını yüzde 23’ten yüzde 4’e düşürdü.

-Havana’nın tarihi semti Puerto Caddesi’ne Mustafa Kemal Atatürk büstü diktirdi.

-Dünyanın en uzun süre görevde kalan 3. lideri unvanına sahip.

-Tüm dünyayı Havana purosuna alıştıran isim olmasına rağmen 1985’te sağlık sorunları sebebiyle sigara içmeyi bıraktı. 15 yaşında sigaraya başlayan biri olarak sigara hakkındaki en meşhur sözü, “Bir paket sigara ile yapabileceğiniz en iyi şey, onu düşmanınıza vermektir”

-Kendi adına heykel ve anıt yapılmasını yasaklamıştır.

En sevdiği kitap Ernest Hemingway’e ait For Whom the Bell Tolls isimli kitabıdır.

‘Seni ABD yıkamadı ben nasıl yıkayım’

1998 yılında Küba Devrimi’nin efsanevi lideri Fidel Castro ile dün hayatını kaybeden boksör Muhammed Ali, 1998 yılında Küba’nın başkenti Havana’da bir araya gelmişti. Fidel Castro, Muhammed Ali’yle birlikte eğlenceli bir sohbete dalmışken ünlü boksöre “At bakalım şuraya bir yumruk” diyerek yanağını gösteriyor. Muhammed Ali ise Castro’ya şu şekilde cevap veriyor: Seni Amerika yıkamadı, ben nasıl yıkayım...

Che Guevara ile 32’sinde devrim

İspanyol asıllı toprak sahibi bir babanın beş çocuğundan biri olan Fidel Castro, 13 Ağustos 1926’da Mayari’de dünyaya geldi. Öğrenim hayatını Santiago’da Katolik okulu ve Havana’da Cizvit lisesinde sürdüren Fidel Castro, 1950 yılında Havana Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından kısa bir süre avukatlık yapan Castro, 1952 seçimlerinde Temsilciler Meclisi için Küba Halk Partisinden adaylığını koyarak aktif siyasete soyundu. Castro, 26 Temmuz 1953’te dönemin Küba diktatörü Fulgencio Batista’yı devirmek için 100’den fazla arkadaşıyla Santiago’da Moncada kışlasına baskın düzenledi. Yönetime el koyma girişimi başarısızlıkla sonuçlanan Castro, tutuklanarak 16 yıla hapse mahkum edildi. Castro, Juventud Adası’nda 21 ay hapis yattıktan sonra aftan yararlanarak serbest bırakıldı. Fidel Castro, 1955 yılında 26 Temmuz Hareketi adlı yeni bir örgüt kurarak gerilla savaşı başlattı. Gerilla savaşında şimdi Küba Devlet Başkanı olan kardeşi Raul Castro ve Arjantinli Markist devrimci Ernesto Che Guevara da yer aldı. Siyasi desteğini yitiren Batista’nın 31 Aralık 1958’de Dominik Cumhuriyeti’ne kaçmasıyla gerilla savaşını yürüttüğü Maestra Dağları’ndan inerek Havana’ya giden Castro, 1959-1976 arasında başbakanlık, 1976-2008 arasında da devlet başkanlığı görevini yürüttü.

Domuzlar Körfezi ABD için fiyasko olmuştu

Castro yönetiminin icraatlarından biri köklü toprak reformu oldu. Küba, ekonomisinin önemli yapı taşı şekeri Sovyetler Birliği’ne satmaya başladı. Bu gelişmeler üzerine ABD ile Küba’nın arası açıldı, Washington yönetimi Küba’ya ekonomik ambargo uygulamaya başladı. Küba devrimden sonra ABD’ye kaçan ve dönemin Başkanı John F. Kennedy yönetiminden silah ve maddi destek alan Kübalıların Nisan 1961’de düzenlediği Domuzlar Körfezi Çıkarması başarısızlıkla sonuçlandı. Castro, çıkarmanın ardından yayımladığı Havana Bildirisi ile ilk kez Küba’nın sosyalist politikalar izleyeceğini dünyaya duyurdu. Castro, 1968 yılına kadar bağımsız, o tarihten sonra Sovyetler Birliği’ne dönük bir dış politika izledi, Güney ve Orta Amerika ile Afrika’daki devrimleri destekledi. Aynı dönemde Bağlantısızlar Hareketi’nin önderlerinden biri durumuna geldi. Fidel Castro 31 Temmuz 2006’da sağlık sorunları nedeniyle yetkilerini geçici olarak başkan yardımcısı ve kardeşi Raul Castro’ya devretti. 19 Şubat 2008’de bir açıklama yaparak, 1976 yılından beri yürütmekte olduğu Devlet Konseyi Başkanlığı görevini bıraktığını açıkladı. Dünyada en uzun süre iktidarda kalan üçüncü lider olan Castro, görevden ayrıldıktan sonra “Yoldaş Fidel’in Düşünceleri” başlığıyla yazdığı makalelerde gündemdeki önemli olayları yorumladı.