Rusya’daki Wagner krizi ile ilgili yeni detaylar ortaya çıktı! Aylar önce 'devletin başına gelebilir' uyarısı yapılmış
Bir zamanlar Rus lider Vladimir Putin'in en yakın müttefiki olan Wagner lideri Yevgeny Prigozhin'in silahlı isyan başlatıp darbe girişiminde bulunması tüm dünyada yankı uyandırdı. Bir zamanlar sokakta sosis satan ve ardından Kremlin'de Putin'in özel aşçılığını yapan Prigozhin'in nasıl güçlenip bir savaş lorduna dönüştüğü merak konusu oldu. Prigozhin'in hayatı hakkındaki detaylar ilgi çekici.
Posta.com.tr'den Mine Bozkurt’un derlediği habere göre; Yevgeny Prigozhin önderliğindeki paralı asker grubu Wagner, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde en büyük kozuydu. Ukrayna'da başarılar elde eden Wagner grubu ile Rus ordusu arasında çıkan anlaşmazlıklar, fitili ateşlenen bir bombaya dönüştü ve bu bomba en sonunda geçtiğimiz cuma günü 'patladı'. Prigozhin ile Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu arasındaki çekişme Ukrayna savaşının başından beri devam ediyordu.
Şoygu, iddialara göre Wagner'i zayıflatmak için mühimmat göndermiyor, Prigozhin'de çektiği videolarda Şoygu'yu hedef alıyordu. Şubatta beklenen mühimmat gecikti, mayıs ayında ise tamamen kesildi. En sonunda Prigozhin’in iddiasına göre; önceki akşam Rus askeri uçakları, Wagner birliklerine füze saldırısı düzenledi ve çok sayıda Wagner üyesi hayatını kaybetti. Bardağı taşıran son damla bu oldu. Prigozhin, iddialara göre Şoygu'yu cezalandırmak amacıyla silahlı bir isyan başlattı. Aldıkları emirle ilk önce Voronezh’e giren Wagner, Rostov şehrine doğru ilerledi.
Telegram kanalından mesaj yayınlayan Wagner grubu, Prihozhin'i işaret ederek "Putin yanlış seçim yaptı. Yakında yeni bir başkanımız olacak" açıklamasını yaptı.
ABD MEDYASI ÖNGÖRMÜŞTÜ
Aylar önce ABD medyasına düşen bir haber, 'Putin'in aşçısı' lakaplı Yevgeny Prigozhin'in Rusya'nın yeni başkanı olabileceğini öngörüyordu. Rus lider Vladimir Putin'in sağlık sorunları nedeniyle hükümetteki görevini bırakma ihtimaline yönelik haber yayınlayan Amerikan New York Post gazetesi, Putin'in yerine geçebilecek tek kişinin Yevgeny Prigozhin olduğunu öne sürmüştü.
Wagner'in darbe girişiminde, tıpkı Telegram kanallarında yayınladıkları gibi 'Prigozhin'in devletin başına gelmesi' ihtimali söz konusu oldu. Bir sokak sosisçisiyken Putin'in aşçısı olan, ardından da Wagner'in lideri konumuna gelen 62 yaşındaki Yevgeny Prigozhin hakkında bildiklerimiz neler?
Yevgeny Prigozhin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde, Putin'in sınırlı sayıda kalan yakın müttefiklerinden biriydi. Prigozhin de tıpkı Vladimir Putin gibi St. Petersburg'un arka sokaklarında zorlu bir hayat sürerek büyüdü.
PUTİN'İN ŞEFİ
Hırsızlık suçundan 9 yıl cezaya çarptırılan Prigozhin, hapisten çıktıktan sonra sokaklarda sosis satmaya başladı. Ancak sadece sosis satmıyor, bağlantılarını da geliştiriyordu. Mafya ve KGB bağlantıları, Prigozhin'in kendi restoranını açmasını sağladı. O dönem bölgedeki en güçlü KGB ajanı ise Vladimir Putin'di. Her ikisi de birbirini 90'lı yıllardan beri tanıyor. Bu dostluk, Putin'in devlet başkanı olması ve Prigozhin'i özel şefi yapmasıyla sıkı bir müttefikliğe dönüştü. Artık Prigozhin'e 'Putin'in şefi' deniyordu. Ardından catering şirketi kuran Prigozhin, Rus ordusunun ve Moskova’daki okulların gıda tedariği ihalesini kazandı. Bu da onu hızla zengin bir oligark yaptı. Prigozhin catering işinin yanı sıra 2016 ABD Başkanlık Seçimleri'ni etkileme girişiminde bulunan internet ağı İnternet Araştırma Ajansı'nın da arkasındaki isim. Bu ajans hem ülke içinde hem de dışında güçlü bir propaganda aracı.
ACIMASIZ SAVAŞ LORDU
Prigozhin'in acımasız bir savaş lorduna dönüşmesi ise Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde 2014 yılında gerçekleşen ayrılıkçı hareketle başladı. Ayrılıkçı hareketin destekçisi Rusya'ydı.
Wagner'i kuran Prigozhin, yalnızca Ukrayna'da değil, dünya çapında Rus destekli amaçlar için savaşan paralı bir asker birliğine sahip oldu. Batı medyası, Wagner'in Ukrayna'nın yanı sıra Afrika, Sudan, Libya, Mozambik ve Suriye'de de aktif olduğuna dair kanıtlar ele geçirdi. Wagner, yıllar geçtikçe çok daha fazla asker bünyesine katarak dev bir ordu haline geldi.
2022'deki Ukrayna işgalinde Wagner, operasyonların merkezi haline geldi. Ukrayna'nın Soledar ve Bakhmut şehirlerinin alınmasında etkili olan Wagner, Rus ordusunun geri planda kalmasına neden oldu. Zira Rusya'nın ilerlemesini sağlayan tek unsur, Wagner gibi görünüyordu.
PUTİN'DEN DAHA ZORLU
Bazı kesimler Prigozhin'in "Putin'den daha zorlu" olabileceği konusunda endişe duyuyor. Yine de Rus liderin oluşturduğu güç çemberi arasındaki en güçlü halka ve potansiyel bir lider olarak görülüyor. Daha önce Foreign Policy dergisine konuşan muhalif isim Lyubov Sobol, "Putin'den sonra çok fazla siyasi kargaşa olacak. Ancak bilindik bir ismin, medyanın ve takipçilerin kaynaklarına sahip olmak faydalı olacaktır" diyor.
PUTİN VE PRİGOZHİN KARŞI KARŞIYA
Rostov'a giren Wagner güçlerinin adeta birer kahraman gibi karşılanması, isyanın ilginç yanlarından biriydi. Prigozhin'i Rostov'da gören bölge sakinleri onunla fotoğraf çekilmek için adeta sıraya girdi. Öte yandan, cuma günü gerçekleşen darbe girişimi hakkında Putin “Şu an karşı karşıya olduğumuz şey vatana ihanettir. Hainlik yoluna girenlerin hepsi cezalandırılacak ve hesap sorulacaktır. Silahlı kuvvetlere gerekli emirler verildi. Ülkemi savunmak için mümkün olan her şeyi yapacağım. Rusya geleceği için en zorlu savaşı veriyor. Bu isyan, Rus ordusunun sırtından bıçaklanmasıdır” dedi.
Prigozhin ise Putin’in kendisine ‘hain’ demesinin ‘büyük bir hata’ olduğunu söyledi. Prigozhin “Devlet Başkanı’nın isteğiyle kimse teslim olmayacak. Ülkenin yolsuzluk ve yalanlar içinde yaşamaya devam etmesini istemiyoruz. Biz vatanseveriz” dedi. Bu açıklamayla Prigozhin, şubattan beri yayınladığı ‘isyan’ mesajlarında ilk kez doğrudan Putin’i hedef almış oldu.
Nihayet Wagner birlikleri son dakikada Rus hükümetiyle anlaşarak ilerlemelerini durdurdu ve konvoylar üslerine döndü. Yaşanan 24 saatlik isyan kâbusunun ardından Prigozhin'in yargılanmamasına karar verildi.
Böylesine bir isyan girişiminin ardından Wagner liderinin cezadan sıyrılmış olması şaşkın yaratsa da Prigozhin'in gücünün hafife alınmaması gerektiğinin önemli bir işareti.
