Öyle bir laf etti ki

Almanya’nın Baden-Württemberg eyaletinin uyum bakanı Bilkay Öney’in sekizi Türk dokuz göçmeni öldüren Neonazi örgütlenmeyle ilgili geçen yıl Kasım ayında yaptığı “derin devlet” açıklaması aylar sonra başına dert açtı. Hıristiyan Demokratlar, Öney’i hedef tahtasına oturturken, Bakan kullandığı kelimelerin yanlış anlaşıldığını söyledi.
Öney, 17 Kasım 2011 tarihinde, kamuoyunda "dönerci cinayetleri" olarak da bilinen cinayetlerin açığa çıkması üzerine aşırı sağcı Milliyetçi Demokratik Parti'nin (NPD) Almanya'da yasaklanması teklifiyle ilgili olarak ANKA haber ajansına yaptığı açıklamada, "derin devlet" ifadesini kullandı.

Sosyal Demokrat Partili (SPD) Uyum Bakanı daha sonra 2 Mart 2012 tarihinde Stuttgart Alevi Kültür Merkezi’nde katıldığı bir konuşmada da “derin devlet” dedi.

HIRİSTİYAN DEMOKRATLAR SALDIRIYA GEÇTİ

Öney’in bu sözleri aylar sonra Hıristiyan Demokrat Partili (CDU) milletvekillerine eleştiri malzemesi oldu. Bakan’ın Almanya’daki entegrasyona zarar verdiği ve istifa etmesi gerektiği öne sürüldü.

Baden-Württemberg milletvekili Bernhard Lasotta, “Morgenweb” ve “Südkurier” haber sitelerinde yer alan açıklamasında, Öney’in sözlerinin “tahammül edilemez ifadeler” olduğunu belirterek, “Derin devlet’ kavramı adalette ve politikada, güvenlik güçlerinin organize suç örgütleri ile işbirliği anlamına gelir. Çok sayıda cinayet ve saldırıların olduğu, politik aktivistlerin ve gazetecilerin hayatını kaybettiği Türkiye’de yaşananlar, bu kavramla yüklü bir biçimde kullanılmıştır” dedi.

Lasotta, Almanya’da bir bakanın Nazi cinayetleri konusunda “komplo teorisi üretmesi ve yaymasının kabul edilemez” olduğunu söyledi.

“ÖNEY KAVRAMLARLA OYNADI”

CDU Meclis Grup Başkanı Peter Hauk ise Öney’in bu ifadeyi kullandığı için özür dilemesi gerektiğini belirterek, “Bakan, Türk basınında iyi bir imaj çizmek için bu terimi bilinçli olarak kullandı, kavramlarla oynadı” dedi.

Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinin haberine göre Hauk, Öney’in özellikle Stuttgart’ta yapılan organizasyonda “neden Almanca değil de Türkçe konuştuğunun” araştırılması gerektiğini belirtti.

Bakan Öney ise konu ile ilgili yazılı bir açıklama yaparak, eleştirilerinin arkasında olduğunu ancak “derin devlet” ifadesinin yanlış anlaşıldığını belirterek, “CDU, kelime oyunu yaparak, benim devlete olan sadakatimi sorguluyor. Asıl sorun, CDU'nun Türk kökenli bir bakandan eleştirel yaklaşım istememesi” dedi.

ÖNEY’İN SÖZCÜSÜ: BİZİM İÇİN DE SÜRPRİZ OLDU

Öney’in basın sözcüsü Fatih Ekinci ise Hürriyet Dünyası’na konuştu. “CDU milletvekillerinin aylar önce sarf edilmiş sözleri bugün gündeme getirmesinin nedeni nedir?” sorusu üzerine Ekinci “Bunu bize değil karşı tarafa sormanız lazım. Böyle bir şeyi beklemiyorduk, bizim için de sürpriz oldu” dedi.

Öney’in sözlerinin yanlış anlaşıldığının altını çizen Ekinci, Bakan hakkındaki istifa çağrılarıyla ilgili olarak, “Bakan Hanım istifayı kesinlikle düşünmüyor” diye konuştu.

Öney'in bugün yaptığı açıklama

Bana Neonazi katillerle ilgili sorulan sorularda, bizim, yani Alman makamlarının, istihbaratçılarının Neonazilere para verip, karşılığında yanlış bilgi aldığımızı ve bu paranın bir kısmının Neonazilere gittiğini söyledim. Bu bilinen bir şey ve benim başımın altından çıkan bir şey değil. Thüringen istihbaratçılarının Neonazilerle olan bağlantılarını açıklayan bir rapor var (Schäfer-Bericht, sayfa 242).

Ben bu bağlamda, ‘Derin devlet burada da var’ demiştim. CDU, kelime oyunu yaparak, benim devlete olan sadakatimi sorguluyor ve uyuma zarar verdiğimi iddia ediyor. Bu iddialar çok asılsız olduğu gibi, asıl sorunu yansıtmıyor.

Asıl sorun, CDU Türk kökenli bir bakandan eleştirel yaklaşım istemiyor. Oysa bu eleştirileri zaten hem Alman medyası hem de politikacılar çoktan dile getirdiler bile.

Neticede ben de bir Alman politikacı olarak Almanya'nın sorunları ile ilgilenmek zorundayım. Bu durum kimsenin gücüne gitmemeli. CDU gibi ben de burada ‘derin devlet’ olmadığını söylüyorum. Ama hata yapıldı. Hata yapıldığı için zaten 3 araştırma komisyonu kuruldu ve bu yüzden Başbakan Merkel, 80 milyon vatandaş önünde ailelerden özür diledi.

Benim kelime seçimim doğru değildi belki, bu yüzden ben de özür diliyorum. Ama olayları hala eleştiriyorum, çünkü ortada ölen insan var ve hata var.


ÖNEY NE DEMİŞTİ

(17 Kasım 2011’deki röportajda)

‘Derin devlet’ her yerde var. Hiçbir yerde ama devlet derin devlet hakkında bilgi vermez. ‘Derin devlet’Türkiye'de gün ışığına çıkmakta. Almanya'da 2000 yılından beri yaşanan cinayetler serisi bir an önce açığa kavuşturulmalı. Bundan sonra insanların öldürülmemesi için devlete büyük sorumluluk düşmektedir. Bu konuda Alman devletini göreve çağırıyorum. Irkçılıkla mücadele edilmeli, Almanya'da mevcut ayrımcılığı kanunen yasaklayan Genel Eşitlik Yasası tekrar gözden geçirilmeli. İki Almanya'nın birleşmesinden bu yana 182 kişi hayatını kaybetti. Bunları sorgulamak gerekir.

(2 Mart 2012’deki konuşmada)

‘Derin devlet’ Almanya’da da var. (…) Nazileri kontrol altında tutmak için, Nazi Almanyası onlara para verdi ve ajan yaptı. Aynı ajanlar yüksek ücretler karşılığında Nazilere karşı da kullanıldı. Yani ikili bir oyun oynadılar. (…) Şimdi bu utancın önüne geçmeye çalışıyorlar.
(Hürriyet)