Nobel sürpriz yaptı!

Edebiyat dünyasının en prestijli ödülü Nobel, dün sahiplerini buldu. İsveç Akademisi, 2012 Nobel Edebiyat Ödülü’nü Çin’in en çok okunan ve eserleri en çok yasaklanan
ilkokul terk yazarı Mo Yan’a verdi.

Nobel Edebiyat Ödülü’nün bu yılki ödülü Çinli yazar Mo Yan’a gitti. İsveç Akademisi Daimi Sekreteri Peter Englund, Mo Yan mahlası altında eserlerini yazan Guan Moye’nin eserlerinde tarih, masal ve çağdaş olanı harmanlayan sanrısal gerçekçiliğini övdü. Çin’in kuzeydoğu bölgesi Shandong eyaletinde dünyaya gelen 57 yaşındaki yazar çiftçilikle geçinen bir ailenin çocuğu. 12 yaşında Çin Kültür Devrimi’ne dahil olarak ilkokulu bıraktı, bir daha da okumadı. Bir yağ fabrikasında çalışmaya başlayan Moye, 20 yaşındayken Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na katıldı.

Askerde edebiyata merak saran Moye “Konuşma” anlamına gelen lakabını da bu dönemde kullanmaya başladı ve ilk eserini 1981’de yazdı. 1984’te eğitmen oldu. 1986’da ise ilk kısa romanını kaleme aldı. Dünya çapında bilinen bir isim olmasına rağmen Türkiye’deki yayınevlerinin Türkçe’ye çevirmediği bir yazar olan Mo Yan’ın eserleri, büyükşehirlerde yabancı dilde kitap satan kitapçılarda da bulunmuyor. Özellikle Kızıl Darı Tarlaları (Sorgum) adlı eseriyle şöhrete kavuşan Mo Yan Nobel Ödülü’yle birlikte 1.2 milyon dolarlık bir ödülün de sahibi oldu. Çinli Yazarlar Derneği, “Bu ödüle çok sevindik. Çin edebiyat dünyası için mutluluk verici bir haber” açıklamasını yaptı.

Yasaklı yazar

Nobel Edebiyat Ödülü’ne sahip olan ilk Çinli olan Mo Yan daha önce bir dönem aç kalmamak için ağaç parçası yediğini söylemişti. Mo Yan ödülü kazandığı için çok mutlu olduğunu belirtirken yazar hakkında tartışmalar da başladı. Bazı kitapları provokatif olduğu gerekçesiyle yasaklanan Mo Yan’ın Çin Komünist Parti ile yakın olması eleştiriliyor. Çinli muhalif sanatçı Ai Weiwei Mo Yan’a ödül verilmemesi çağrısında bulundu. 2000’de Fransız vatandaşlığı bulunan Çinli Gao Xingjian da Nobel’e layık görülmüş fakat bu başarısı Çin hükümeti tarafından kutlanmamıştı.