Mukteda Sadr kimdir, Sadr hareketi nedir? Irak’ta ne oluyor, Sadr ne demek?

Sadr hareketi nedir, Mukteda Sadr kimdir? Irak'ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr'ın siyaseti bırakma kararının üzerinden birkaç saat geçmeden, Sadr Grubu destekçileri Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı bastı. Başkent Bağdat'ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Peki, Irak’ta ne oluyor, Sadr ne demek? Sadr hareketi nedir?

Sadr hareketi nedir?

Sadr Hareketi Mukteda es-Sadr liderliğindeki Irak İslami ulusal hareketidir. Hareket, Irak toplumunun dört bir yanından ve özellikle ülkedeki Şii yoksullarından geniş destek görmektedir. Hareketin amaçlarını ve felsefesini belirleyen en önemli kişi Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'dı. Önde gelen bir önceki kişi de Muhammed Bakır es-Sadr olmuştu. Hareket dini ve popülisttir. Amacı, dini yasalar ve kabile geleneklerinin bir kombinasyonu tarafından düzenlenen bir toplumdur.

13 Haziran 2022'de, 2022 Irak siyasi krizi sırasında, Mukteda es-Sadr'ın bloğundan 74 milletvekili parlamentodan istifa etti.

2009 Irak yerel seçimleri sırasında Sadrcılar Bağımsız Özgür Hareket adı altında yarıştı.

Liste %9,8 oy ve 440 sandalyeden 43'ünü alarak Kanun Devleti Koalisyonu ve Irak İslam Yüksek Konseyi'nden sonra üçüncü sıraya yükseldi.

2010 Irak parlamento seçimleri öncesinde 6 Mart 2010'da düzenlediği basın toplantısında Mukteda es-Sadr, tüm Iraklıları seçimlere katılmaya ve ABD askerlerini ülke dışına çıkarmak isteyenlere destek vermeye çağırdı. Sadr, ABD'nin herhangi bir müdahalesinin kabul edilemez olacağı konusunda uyardı. Irak genelinde binlerce sadık takipçisi olan Sadr, sürekli olarak yabancı güçlerin varlığına karşı çıktı ve defalarca Irak işgaline derhal son verilmesi çağrısında bulundu.

Suriye İç Savaşı'na katılım

Ekim 2012'de çeşitli Irak dini mezhepleri Suriye'deki çatışmaya her iki taraftan da katıldı. Irak'ın, Babil Vilayeti ve Diyala Vilayeti'ndeki Şiiler, Şam'daki önemli bir Şii mabedi olan Seyyida Zeyneb'ı koruduklarını iddia ederek Tahran'dan veya Irak'ın Şii kutsal şehri olan Necef'ten Şam'a seyahat ettiler. Ebu Muhammed'e göre Sadrcı trend ile birlikte, yakın zamanda Şam'daki bir türbeyi tartışmak için Sadrcıların liderliğinden bir davet aldığını söyledi. Üst düzey bir Sadrcı yetkili ve eski bir parlamento üyesi, Necef'ten gelen otobüs konvoylarının, hacılık bahanesiyle Şam'a silah ve savaşçı taşıdığını söyledi. Hacılardan bazıları İran'ın seçkin İslam Devrim Muhafızları Ordusu üyesiydi.

Ancak daha sonra 2017'de Suriye'deki Han Şeyhun kimyasal saldırısının ardından Mukteda es-Sadr, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı görevden istifaya çağırdı.

Mukteda Sadr kimdir?

Mukteda es-Sadr 12 Ağustos 1973 tarihinde dünyaya geldi. Ayetullah Muhammet Sadık es-Sadr'ın 4. oğludur. 

Bir süre İlahiyat eğitimi alan Sadr, babasını suikast sonucu kaybettikten sonra eğitimini tamamlamadı.

2003 senesinin Nisan ayında Sadr şehrinde onun taraftarları tarafından kurulan Sadr Bürosu hizmet vermeye başladı. Sağlık, yiyecek ve temiz su, temin ettikleri başlıca hizmet çeşitleri.

Irak'taki Amerikan varlığına her zaman muhalif olan Sadr, 2003 senesinde Şii direniş örgütü Mehdi Ordusu'nu kurdu.

Sadr’ın taraftarları 2005 senesinin Aralık ayında düzenlenen seçimlerde parlamentoda Şii siyasi bloğunun parçası olan Birleşik Irak İttifakı'nı destekledi. Ama Kasım 2006’da Sadr, başbakan Nuri el-Maliki ve George Bush liderliğinde Ürdün’de düzenlenen bir zirvede Irak hükümetini boykot ettiğini deklare etti.

Bu Boykot iki ay sürdü, daha sonra Sadrcılar kendi pozisyonlarına geri döndüler.

Nisan 2007’de Sadr, Şiilerce kutsal sayılan Necef’te bir miting çağrısında bulundu, Nuri el-Maliki’den ABD öncülüğündeki güçlerin Irak’tan çekilmesi için bir takvimde anlaşmayı talep etti.

O zamandan bu yana Sadr’a sadık savaşçılarla Amerikan ve Irak güçleri arasında çatışmalar devam etti.

2010’daki parlamento seçimlerinde Sadr’ın bloğu güçlü bir etki oluşturdu.

Irak Parlamentosu’ndaki Sadr grubunun da lideri olan Şii lider, Maliki liderliğindeki Irak hükümetini, başına buyruk şekilde karar almak ve ülkedeki diğer siyasi grupları dışlamakla suçluyor.

2017 senesinde Sadr, kendisine bağlı olan Seraya es-Selam grubuna Kerkük'e yönelmeleri için talimat verdi.

Irak’ta neler oluyor?

Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararının patlak veren protestolarda şiddet olayları yaşandı. Başkent Bağdat’taki Yeşil Bölge’de bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basan Sadr destekçileri, güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gaz ve havaya ateş ederek müdahale etmesinin ardından saraydan çıkarıldı. Sadr destekçileri ile İran destekli grupların destekçileri ise Yeşil Bölge’nin dışında karşı karşıya gelerek birbirlerine taşla saldırdılar.

Cumhurbaşkanı Salih’ten itidal çağrısı

Yaptığı yazılı açıklama ile tüm tarafları itidale çağıran Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, barışçıl protestonun meşru bir hak olduğunu ancak devlet kurumlarını sekteye uğratmanın tehlikeli bir gelişme olduğunu dile getirerek, Sadr Grubu destekçilerinin devlet kurumlarından çekilmesini istedi.

Irak’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi

Sadr destekçilerinin Yeşil Bölge’yi basmasının ardından başkent Bağdat’tın ardından ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı tarafından yapılan açıklamada, yerel saatle 19.00’dan itibaren bir sonraki duyuruya kadar ülke genelinde sokağa çıkma yasağının uygulanacağı duyuruldu.

Sadr sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, siyasetten çekildiğini açıklamış, Sadr Grubu’na ait Türbe-i Şerif ile müze dışındaki tüm kurumları kapatmaya karar verdiğini belirtmişti.

Irak'ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr'ın siyaseti bırakma kararının ardından patlak veren şiddet olaylarında can kaybı yükselirken, Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr, bugün Yeşil Bölge’de güvenlik güçleriyle destekçileri arasında meydana gelen şiddet olaylarını protesto için açlık grevine başladı.

Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararı sonrası patlak veren protestolarda yaşanan şiddet olaylarında can kaybı yükseldi. Sadr Grubu yöneticilerinden Hassan el-Adari sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada, Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın bugün başkent Bağdat’taki Yeşil Bölge’de güvenlik güçleriyle destekçileri arasında meydana gelen şiddet olaylarını protesto etmek amacıyla açlık grevine başladığını duyurdu. El-Adari, Sadr’ın şiddet olayları ve silah sesleri dinene kadar açılık grevine devam edeceğini ifade etti.

Sadr'ın siyasetten çekildiğini duyurmasının ardından destekçileri Yeşil Bölge'ye girmiş ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basmıştı.

Sadr Grubu dışındaki bütün Şii tarafların çatısı altında toplandığı Koordinasyon Grubu, Irak’ın başkenti Bağdat’ta patlak veren şiddet olayları sonrası Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’a diyalog çağırısında bulundu. Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin ise, Yeşil Bölge’deki protestoculara ateş açılmaması konusunda güvenlik güçlerine talimat verdiği bildirildi.

Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararı sonrası patlak veren ve şu ana kadar en az 10 kişinin hayatını kaybettiği şiddet olayları sonrası Sadr Grubu dışındaki bütün Şii tarafların çatısı altında toplandığı Koordinasyon Grubu, Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’a diyalog çağırısında bulundu. Koordinasyon Grubu tarafından yapılan açıklamada, bütün Iraklıların Sadr Grubu destekçilerinin başlattıkları eylemleri endişe ile takip ettiği aktarıldı.

El-Kazimi’den protestoculara ateş açılmaması emri

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin Basın Ofisi tarafından yapılan açıklamada, Yeşil Bölge’deki protestoculara ateş açılmaması konusunda güvenlik güçlerine talimat verildiği belirtilerek, protestocuların can güvenliğini korumanın güvenlik güçlerinin sorumluluğunda olduğuna vurgu yapıldı. Açıklamada ayrıca, Yeşil Bölge’deki olaylara ilişkin acil soruşturma başlatılmasının kararlaştırıldığı kaydedildi.

Irak Meclisi Başkanı Halbusi’den itidal çağrısı

Irak Meclisi Başkanı Muhammed Halbusi ise yaptığı açıklamada, Bağdat’ta meydana gelen olayları “tehlikeli” olarak nitelendirerek, tarafları fitne ateşini söndürmeye ve uzlaşmaya çağırdı. Halbusi, herkesin kaybedeceği bir çarpışmaya sürüklenmekten kaçınılmasını istedi.

Barzani’den diyalog masasına davet

Ülkenin kuzeyindeki Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, ülkedeki siyasi krizi çözmek için tarafları Erbil’de diyalog masasına davet etti. Siyasi gelişmeleri yakından endişeyle takip ettiğini dile getiren Barzani, barışçıl protestonun yasal bir hak olduğunu ancak gerilimi tırmandırmanın ve devlet kurumlarını sekteye uğratmanın hiçbir soruna çözüm getirmeyeceğini dile getirdi.

Bağdat’taki yeşil bölgeye havan topu düştü

Irak’ın başkenti Bağdat’ta bulunan Yeşil Bölge’ye çok sayıda havan topu düştüğü aktarılarak, Yeşil Bölge ve çevresinde silahlı çatışmaların devam ettiği bildirildi. Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararı sonrası patlak veren şiddet olayları devam ederken, başkent Bağdat’ta bulunan Yeşil Bölge’ye çok sayıda havan topu düştü. Saldırıyı kimin düzenlediği henüz bilinmezken, Yeşil Bölge ve çevresinde ise silahlı çatışmaların devam ettiği aktarıldı. Irak basınında yer alan haberlerde, silahlı çatışmaların Sadr Grubu’nun askeri kanadı Seraya es-Selam ile güvenlik güçleri arasında yaşandığı belirtildi.

Can kaybı 12’ye yükseldi

Irak basınının sağlık yetkililerine dayandırdığı haberlerde, devam eden şiddet olaylarında can kaybının 12’ye yükseldiği belirtilerek, yaralı sayısının 200’den fazla olduğu ifade edildi.

Kerkük sokakları sokağa çıkma yasağı sonrası sessizliğe büründü

Irak’ta patlak veren şiddet olayları sonrası ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından Kerkük sokakları sessizliğe büründü.

Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararı sonrası patlak veren şiddet olayları sonrası ilan edilen sokağa çıkma yasağı sonrası Kerkük sokakları sessizliğe büründü. Güvenlik güçlerinin birçok noktayı tuttuğu kentte, az sayıda kişinin sokakta olduğu görüldü.