Muhalefet ablukası

Ermenistan’da muhalif lider Nikol Paşinyan’ın iktidardaki Cumhuriyetçi Parti’nin desteğini alamayarak başbakan seçilememesi sonrası protesto gösterileri yeniden başladı. Göstericiler, genel grev isteyen Paşinyan’ın çağrısıyla başkent Erivan’da yolları kapattı. Yerel kaynaklar, havaalanına ulaşımın kesildiğini belirtirken, başkentte neredeyse tüm sokakların trafiğe kapandığını, çok sayıda dükkanın da kapalı olduğunu belirtti.

105 üyeli Ermenistan Parlamentosu’nda önceki gün yapılan oylamada Paşinyan’a sadece 45 oy çıkmıştı. Başbakanlığı 8 oyla kaçıran Paşinyan, Cumhuriyetçi Parti’yi ‘Ermeni halkına savaş açmakla’ suçlarken, destekçilerinden genel greve gitmelerini istemişti. Paşinyan’ın çağrısına uyan muhalifler de başkentte yolları trafiğe kapatırken, tren istasyonlarını ve havaalanlarını da abluka altına aldı.

Siyasi tsunami

Paşinyan başbakan olmaması halinde ülkede ‘siyasi bir tsunami’ çıkacağını öne sürmüş, seçilmesi halinde ise erken seçim kararı alacağını söylemişti. Eski başbakanlar Serj Sarkisyan ve Robert Koçaryan’ın iktidarı geri almaya çalıştıklarını iddia eden Paşinyan, “Beyler sizi uyarmak isterim. Halkın hoşgörüsünü zayıflık olarak yorumlamak gibi bir hataya düşerseniz, bir siyasi tsunamiye yol açarsınız. Bir kez daha halkın zaferini çalmak istiyorlar; herkesi sokağa çıkmaya çağırıyorum” demişti.

İktidardaki Cumhuriyetçi Parti gerginliği yumuşatmak amacıyla başbakan adayı göstermediği için Paşinyan oylamaya giren tek adaydı. Ancak parlamentoda çoğunluğu sağlaması için Paşinyan’ın Cumhuriyetçi oylara ihtiyacı vardı. Ermenistan’da 1999’dan bu yana iktidarda olan Cumhuriyetçi Parti’nin son dakikada Paşinyan’a destek vermekten vazgeçmesi üzerine kriz yeniden alevlendi. Parlamento sözcülüğünden yapılan açıklamada, başbakanlık için ikinci tur oylamanın 8 Mayıs’ta yapılacağı belirtildi. İkinci turda da başbakan seçilemezse, parlamentonun dağıtılması ve erken seçime gidilmesi gerekecek. Paşinyan’a göre, böyle bir durumda seçimleri boykot etmek, muhalefetin seçenekleri arasında olacak.

Kriz nasıl başladı?

Ermenistan’da 2015’te yapılan referandumla başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçilmişti. Bu referandumun ardından yürütme yetkileri de cumhurbaşkanından başbakana verilmişti. Serj Sarkisyan’a, 2 dönem cumhurbaşkanlığı yapmasının ardından bir daha seçilemeyecek olmasından dolayı yürütme yetkisini başbakana aktaran bir sisteme geçiş yapmak istediği eleştirileri yöneltilirken, Sarkisyan eleştirileri reddetmiş ve “Başbakan olmayacağım” demişti. Ancak Parlamento, buna rağmen Sarkisyan’ı başbakan seçince ülke çapında protestolar başlamıştı.Sarkisyan gösterilerin ardından 23 Nisan’da istifasını sunmuş, “Kadife Devrim kazandı” diyen Paşinyan ise yönetime talip olmuştu.