Kritik NATO zirvesinde Türkiye istediğini aldı İsveç ve Finlandiya'ya vetosunu kaldırdı! İşte 11 maddelik mutabakat metni...

İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurusuna terörle mücadele bağlamındaki güvenlik kaygıları nedeniyle itiraz eden Türkiye, iki ülkenin beklentilerini karşılayıcı ve kayıt alına alınacak taahhütlerde bulunması üzerine çekincelerini kaldırdı. Üç ülke arasındaki uzlaşı, NATO Zirvesi öncesinde yapılan dörtlü zirvede geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in daveti üzerine yapılan zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson yaklaşık iki saat görüştü. Görüşmeyede üçlü bir memorandum üzerinde anlaşıldı.

BELGEDEKİ ANA VURGULAR
Üçlü memorandum Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ve İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde tarafından imzalandı. Belgede yer alan ana vurgular şunlar:

* Üç ülke, Washington Antlaşması ilkeleri ve değerlerine bağlılıklarını ifade ederler.

* İttifak’ın en temel unsurlarından biri üyelerin milli güvenliğinin yanı sıra terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.

* Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye’ye tam destek verirler. Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve FETÖ’ye destek sağlamayacaklardır.

* İki ülke terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar.

* İki ülke, PKK’nın yasaklanmış bir terör örgüt olduğunu teyit eder. İki ülke, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, uzantılarının faaliyetleriyle iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yer alan, bu örgütlerle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder.

* Üç ülke terör faaliyetlerini engellemek amacıyla işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. İki ülke, terör örgütlerinin emellerini reddeder.

* İsveç, yeni bir terör suçları kanununun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini teyit eder.

* Üç ülke aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler.

* İki ülke, Avrupa İade Sözleşmesi’yle uyumlu, bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye’nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini işleme koyacaktır.

* PKK terör örgütünün ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine soruşturma başlatacak ve yasaklayacaklardır.

Uzlaşı kapsamında, üç ülke bir diyalog ve işbirliği mekanizması oluşturmaya da karar verdiler.

TÜRKİYE İSTEDİĞİNİ ALDI
Anlaşmadan sonra Cumhurbaşkanlığı'ndan da bir açıklama yapıldı. "Türkiye istediğini aldı" denilen açıklamada, "PKK/YPG/PYD ile FETÖnün bir terör örgütü olduğunun bu kadar net ortaya konması, Türkiye'nin, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde verdiği mücadelede uluslararası boyutta da çok önemli bir adım olmuştur" ifadeleri yer aldı.

STOLTENBERG’İN KATKISI BÜYÜK
İmza töreninin ardından basına konuşan Stoltenberg, uzlaşıya varılmasının mimarlarından biri oldu. Üç ülkenin uzlaşmasından duyduğu memnuniyeti gizlemeyen Stoltenberg, “Farklılıklarımız ne olursa olsun her zaman ortak bir zemin bulabileceğimizi ve sorunları çözebileceğimizi gösterdik. NATO’nun açık kapı politikası tarihi bir başarıya imza atmıştır. Finlandiya ve İsveç’in katılması onları daha güvenli, NATO’yu daha güçlü kılacaktır. Son on yılların en büyük güvenlik kriziyle karşı karşıya olduğumuz şu günlerde bu hayati önem taşımaktadır” dedi. Hiçbir müttefikin Türkiye kadar terör saldırısına uğramadığını hatırlatan Stoltenberg, terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle ortak olarak mücadele edilmesi gerektiğini belirterek, “Mutabakata varılan memorandum bu gerçeği yansıtmaktadır. Liderleri bir araya getirebildiğimiz ve ardından yetkililerimizin haftalar boyunca yürüttükleri kapsamlı çalışmalar neticesinde liderlerin nihai anlaşmaya varmak üzere bir çözüm bulabildikleri için mutluyum” diye konuştu.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
İki ülkenin üyeliğinin önünde engel kalmadığı için NATO liderleri bugün resmi davette bulunacak. Zirve sonrasında heyetler bir araya gelecek. Ardından ülkeler üyelikten kaynaklanacak sorumluluk ve yükümlülükleri kabul ettiğine dair mektubu NATO’ya iletecek. NATO, kurucu Washington Antlaşması’na katılım protokolü hazırlayacak. Üye ülkeler protokolü imzaladıktan sonra ulusal sistemlerinde onaylayacaklar. Genel Sekreter iki ülkeyi davet edecek. İki ülke sistemlerine göre Washington Antlaşması’nı onayladıktan sonra resmen üye olacaklar.

ANLAŞMA HERKESİ MEMNUN ETTİ
İsveç Başbakanı Magdalena Andersson: Anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. NATO üyeliğine yönelik bir sonraki adımı atmak elbette İsveç ve Finlandiya için önemli. Ancak bu aynı zamanda NATO için de çok önemli bir adım, çünkü ülkelerimiz NATO içinde güvenlik sağlayıcıları olacak.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson: NATO Zirvesi’ni başlatırken harika bir haber. İsveç ve Finlandiya’nın üyeliği, ittifakımızı daha güçlü ve daha güvenli hale getirecek.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre: Bu tarihi bir gün. İsveç ve Finlandiya ile NATO Avrupa’da daha da güçlü bir ittifak elde edecek. Norveç için bu, kuzeyli komşularımızla daha güvenli ve daha güçlü bir savunma işbirliği anlamına geliyor.

AB Komisyonu Başkanı Charles Michel: Finlandiya-İsveç-Türkiye arasındaki üçlü mutabakatın imzalanmasını memnuniyetle karşılıyorum. Güçlü bir NATO, AB ile gelişmiş işbirliğini kolaylaştıracaktır.

BIDEN’DAN KUTLAMA
Üç ülke arasında uzlaşıya varılması ABD Başkanı Joe Biden tarafından da memnuniyetle karşılandı. Biden, sosyal medya mesajında, “İttifakımızı güçlendirecek ve ortak güvenliğimizi pekiştirecek olan Finlandiya ve İsveç’in NATO tarafından davet edilmesine yönelik önemli bir adım ve Zirve’ye başlamak için harika bir yol olan üçlü memorandumu imzalayan Finlandiya, İsveç ve Türkiye’yi kutluyorum” ifadelerini kullandı. 

FİNLANDİYA CUMHURBAŞKANI: TAVİZ VERDİK
Fransız AFP haber ajansı Finlandiya Cumhurbaşkanı Niiniströ'nün açıklamasını dünyaya duyurdu. Niiniströ, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine onay verdiğini açıkladı. AFP 'acil' koduyla geçtiği haberde "Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğini destekliyor" spotuna yer verdi.

İngiliz yayın kuruluşu BBC internet sitesinin manşetinden verdiği haberde, "Türkiye Rusya'nın Ukrayna işgalinin ardından Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine yönelik şerhini kaldırdı" başlığıyla gelişmeyi takipçilerine duyurdu. Madrid'deki gelişmeleri anbean takip eden BBC, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in Türkiye'nin adımını memnuniyetle karşıladığını aktardı.

"FİNLANDİYA TAVİZ VERDİ"
Finlandiya'nın önemli gazetelerinden ILTALENTI, gelişmeleri saniye saniye takip ederken Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö'nün açıklamalarını Fin okurlarına aktardı. Buna göre; Niinistö, uluslararası medyaya yaptığı açıklamada, "Finlandiya taviz verdi, fakat Finlandiya halen kendi hukuku ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak faaliyet gösterebilir" dedi. Finlandiya lideri anlaşmanın iyi olup olmadığına yönelik bir soruya ise İngilizce yanıt verdi ve "Gerekli bir anlaşmaydı" ifadesini kullandı.

"TÜRKİYE VETOSUNU KALDIRDI"
Amerikan New York Times gazetesi gelişmeleri canlı aktardığı haberinde "Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girişini engelleyen diplomatik anlaşmazlık çözüldü. Türkiye iki İskandinav ülkesinin NATO üyelik başvurusuna yönelik vetosunu kaldırdı" ifadesine yer verdi. NYT, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girmesi halinde bu durumun on yıllardır İttifak'ın en önemli genişleme hamlelerinden biri olacağını yazdı.

İngiliz Guardian gazatesi de dünyanın dikkatle takip ettiği bu gelişmeyi internet sitesinin manşetinden verdi. Guardian İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö'ye dayandırdığı ilk haberinde "Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine yönelik muhalefetini çekti" yazdı. Gazete, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in konuşmasında sarf ettiği "Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girmesinin yolunu döşeyen bir anlaşmaya vardığımızı bildirmekten mutluluk duyuyorum" sözüne de yer verdi.

Türkiye'nin her adımını dikkatle takip eden Yunanistan'da da gündem Madrid'deki zirveydi. Yunan Kathimerini gazatesi de diğer Avrupa basını gibi gelişmeyi manşetine taşıdı. Finlandiya liderinin sözlerine yer verilen haberde, yarın gerçekleşecek Erdoğan-Biden görüşmesine de atıf yapıldı. 

STOLTENBERG: HİÇBİR MÜTTEFİK, TERÖR SALDIRILARINDAN TÜRKİYE KADAR ZARAR GÖRMEDİ
İspanyanın başkenti Madridde bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç Başbakanı Andersson, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg arasında yapılan Dörtlü Zirve sonrasında üç ülke arasında Üçlü Muhtıra imzalandı. Zirve sonrasında İsveçin ve Finlandiyanın NATOya katılımı Türkiye tarafından desteklenirken Türkiyenin işaret ettiği endişeler Üçlü Muhtıra ile giderildi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Dörtlü zirve sonrasında basın toplantısı düzenledi.

Stoltenberg basın toplantısında şunları kaydetti;
Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasının önünü açan bir anlaşmamız olduğunu duyurmaktan memnuniyet duyuyorum. Türkiye, Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin endişelerini gideren bir mutabakat anlaşması imzaladı. Silah ihracatı ve terörle mücadele dahil. Hiçbir Müttefik, PKK dahil olmak üzere terör örgütlerinin saldırılarından Türkiye kadar zarar görmedi. Türkiye, Finlandiya ve İsveç hükümetleri terörle mücadele konusunda işbirliğini geliştirme konusunda anlaştı.

ULUSAL GÜVENLİĞE YÖNELİK TEHDİTLERE KARŞI TÜRKİYEYE KARŞI TAM DESTEK
İsveç ve Finlandiyanın verdiği taahhütlere değinen Stoltenberg NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı Türkiye'yi tam olarak desteklemeyi taahhüt etmektedir. Bu, iç mevzuatlarında daha fazla değişiklik yapılmasını da içermektedir; PKK faaliyetlerine sıkı önlem ve Türkiye ile iade konusunda anlaşmaya varma. Birlikte kaydettiğimiz ilerleme ışığında Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımını desteklemeyi kabul etti. Bugünkü görüşmelerin yapıcı ruhu için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Cumhurbaşkanı Niinistö'ye ve Başbakan Andersson'a teşekkür etmek istiyorum dedi.