Kazananı olmayan seçim

İtalya’da Pazar günü gerçekleştirilen genel seçimlerde, hiçbir parti ya da ittifak parlamentoda çoğunluğu elde edemezken popülist ve aşırı sağcı partiler önemli başarı kazandı. Sonuçlar, popülist ‘5 Yıldız Hareketi’nin yüzde 31 ile tek başına en çok oyu alan parti olduğunu gösteriyor, ancak hareket tek başına hükümet kurmak için gereken yüzde 40 oranının gerisinde kaldı.

Seçime ittifak halinde giren sağ partiler toplamda yüzde 37 oranında oy aldı. Sağ ittifakta yer alan 4 parti içinde en çok oyu yüzde 18’le aşırı sağcı ‘Lig’ partisi aldı.

Daha önce 3 kez başbakanlık koltuğuna oturan Silvio Berlusconi’nin merkez sağdaki ‘Haydi İtalya’ partisi yüzde 13 oranında oy almayı başardı. İttifakın diğer ortağı aşırı sağcı ‘İtalya’nın Kardeşleri’ de yüzde 4 oy aldı.

Renzi’nin hezimeti

Seçimler iktidardaki Demokratik Parti ve genel olarak merkez sol içinse hezimete dönüştü. Seçime ittifak halinde giren merkez sol partiler toplamda yüzde 23 oy alabildi. İttifakın en büyük ortağı olan Başbakan Matteo Renzi liderliğindeki Demokratik Parti, yüzde 19 oy oranıyla önceki seçimlerde aldığı sonuçların epey altında kaldı. İktidarın oy kaybında yüksek işsizlik oranı ve son 4 yılda yaşanan mülteci akınının önemli rol oynadığı yorumları yapılıyor.

2013’teki genel seçimlerde Demokratik Parti liderliğindeki merkez-sol ittifak yüzde 29.5, Berlusconi liderliğindeki sağ ittifak yüzde 29 ve 5 Yıldız Hareketi yüzde 25.5 oy almıştı. Sağ ittifak içindeki Kuzey Ligi (şimdiki adıyla Lig), 2013’te ancak yüzde 4 oy alabilmişti.

‘Yönetilemez İtalya’

La Stampa gazetesi, 5 Yıldız Hareketi lideri Luigi Di Maio’yu seçimin galibi ilan etti, ancak sandık sonuçlarının hareketi iktidara taşımaya yetmediğini vurguladı. Gazete haberi ‘Di Maio kazandı, Yönetilemez İtalya’ başlığıyla verdi.

İttifakı zirvede

Silvio Berlusconi’nin merkez sağdaki Haydi İtalya partisi yüzde 13 oranında oy aldı, bağlı olduğu sağ ittifak ise toplamda yüzde 37’lik oy oranıyla sandıktan birinci çıktı.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Hiçbir parti ya da ittifakın yüzde 40 oy oranına ulaşamaması nedeniyle şimdi koalisyon görüşmelerinin başlaması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın partilerle istişare ederek hükümet kurması en muhtemel parti ya da ittifakı görevlendirmesi öngörülüyor. Koalisyon görüşmelerinden sonuç çıkmazsa Cumhurbaşkanı tarafından bir ‘teknik hükümet’ atanması ve erken seçime gidilmesi ihtimali de bulunuyor.

Sağ ittifakın hükümet kurmakla görevlendirilmesi halinde başbakan adayının, ittifak içinde en çok oyu alan Lig lideri Matteo Salvini olması bekleniyor.

Daha önce ittifak ve koalisyonlara yanaşmayan 5 Yıldız Hareketi ise bu kez, ‘kendi programlarına uygun’ olduğu sürece diğer partilerle görüşmelere açık oldukları mesajını veriyor. 5 Yıldız’dan seçimler sonrası yapılan ilk açıklamalarda, oy oranlarının ‘tarihi bir sonuca işaret ettiği’ belirtildi. Protesto hareketi olarak doğan grup, “Bundan sonra diğerleri bizimle konuşmak için gelecek” vurgusu yaptı.

Yüzde 50’yi aştılar

Bu yılki seçimlerin en dikkat çeken sonucu, populist ve aşırı sağ kesimin yaklaşık yüzde 50’den fazla oya ulaşması oldu. Popülist 5 Yıldız ile aşırı sağdaki Lig ve İtalya’nın Kardeşleri’nin ortak özellikleri arasında göç karşıtlığı, Avrupa Birliği’ne (AB) şüpheci yaklaşımları ve Rusya ile yakınlıkları da yer alıyor.