Kasım Süleymani kimdir? İranlı generali Süleymani neden hedefti?

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani öldürüldü. Süleymanii İran'ın Ortadoğu'daki kılıcı olarak biliniyordu. Dünyada son dakika haberi olan olay sonrası herkes Kasım Süleymani kimdir? Kasım Süleymani neden öldürüldü? Süleymani neden ABD'nin hedefindeydi? sorularını sormaya başladı.

03.01.2020 - 07:57 | Son Güncellenme: 03.01.2020 - 09:50 Güncelleme: 03.01.2020 - 09:50

Kasım Süleymani kimdir? İranlı generali Süleymani neden hedefti?

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatı ile düzenlenen operasyonda İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin öldürüldüğünü açıkladı.Kasım Süleymani ve Kudüs Gücü'nün yüzlerce Amerikalının öldürülmesinden sorumlu olduğu ifade edilen açıklamada, "General Süleymani aktif olarak Irak ve bölgedeki Amerikan diplomat ve askerlerine yönelik saldırı planı yapıyordu" saptaması dikkati çekti. ABD Irak'taki elçilik saldırısından Süleymani'yi sorumlu tutuyordu. Peki, Kasım Süleymani kimdir? Kasım Süleymani neden hedefti, Amerika neden Kasım Süleymani'yi öldürdü? Kasım Süleymani'nin İran ve Suriye'deki rolü nedir?

ABD Başkanı Trump, Süleymani’nin başında bulunduğu Kudüs Gücü’nün bağlı bulunduğu Devrim Muhafızları'nı 'teröre destek verdiği' gerekçesiyle yaptırım listesine aldıklarını da açıklamıştı.

KASIM SÜLEYMANİ KİMDİR?

Kasım Süleymani, İran’ın son yıllardaki en etkin isimlerinden biriydi. Kasım Süleymani, 11 Mart 1957 tarihinde İran'ın Kirman eylanetindeki Rabor şehrinde dünyaya geldi. Yoksul bir ailesi olan Süleymani, ailesinin borçlarını ödemek için genç yaşlarında çalışmak zorunda kaldı ve bu dönemde Kirman'a taşınıp inşaatlarda çalışmaya başladı.1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nin ardından kurulan İran Devrim Muhafızları Ordusu'na katıldı. Askerî alanda etraflıca eğitim almamasına rağmen ordu içinde kısa bir süre sonra yükselmeye başladı.

KASIM SÜLEYMANİ'NİN ASKERİ HAYATI

1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nin ardından kurulan İran Devrim Muhafızları Ordusu'na katıldı. Askerî alanda etraflıca eğitim almamasına rağmen ordu içinde kısa bir süre içinde yükselmeye başladı. Muhafızlığının ilk zamanlarında, İran'ın kuzeybatısında ve Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir Kürt ayrılıkçı ayaklanmasının bastırılmasında görev aldı.

İlk önemli görevlerinden biri, İran-Irak Savaşı başladıktan sonra Kirman'daki erkekleri bir araya toplaması ve askerî eğitim vermesidir.Özellikle Şiiler arasında cesur bir asker olarak bilinen Süleymani, 23 yaşındayken 41. Sarallah Tümen Komutanı olarak vazifelendirildi.Savaş sona erdikten sonra, 1990'lı senelerde, Kirman Eyaleti Devrim Muhafızları komutanı oldu.1998 yılında Ahmed Vahidi'den sonra, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı olarak görevlendirildi.

2011'de ABD tarafından terörist ilan edildi

Kasım Süleymani, Kudüs Birlikleri'nin tarihindeki ikinci komutanı olup, kendisinin selefi Ahmed Vahidi 2009-2013 arasında Ahmedinecad döneminde Savunma Bakanlığı yaptı. Süleymani uzun yıllar boyunca medya ile arasına mesafe koyarak yaşadığı için İran halkı tarafından son döneme kadar neredeyse tanınmayan bir isimdi. 2011 yılında Suudi Arabistan Washington Büyükelçisi'ne yönelik bir suikast girişiminin ardından ABD tarafından yabancı terör organizasyonları listesine alındı. Bu olay ve daha sonra Arap Baharı olayları sırasında İran’ın Orta Doğu’daki nüfuzunun sağlamlaştırılmasında oynadığı rol nedeniyle hem İran’da hem de uluslararası düzeyde haberlerde daha fazla yer almaya başladı. Üne kavuşmasının ardından Süleymani’nin gelecekte İran rejimi içinde yüksek siyasi bir makama getirilebileceği konuşulmaya başlandı.

Kasım Sülleymani'nin Suriye ve Irak'taki rolü

Süleymani'nin ülke içerisinde bulunan Hizbullah ve diğer Şii milis güçlerine sağladığı askeri strateji sayesinde Esed güçlerinin takviye edilmesi sağlandı ve muhalifler tarafından ele geçirilen bazı şehirler ve kasabalar da yeniden rejimin kontrolüne geçti. Kasım Süleymani'nin yardımcısı Hüseyin Hemedani, Ekim 2015'te Halep'te terör örgütü DEAŞ tarafından öldürüldü.

Süleymani, Irak'ta terör örgütü DEAŞ'a karşı mücadele için kurulan Haşdi Şabi örgütünün oluşturulmasında ve yönetilmesinde de ön plandaydı. Irak'ta DEAŞ'a karşı cephede çektirdiği fotoğraflarla dünya kamuoyunun dikkatini çekti.

Taliban'a karşı Kuzey İttifakını destekledi

Süleymani, Taliban'ın 1998'de Mezar-ı Şerif kentinde İranlı 7 diplomatı ve 1 gazeteciyi öldürmesi üzerine doğrudan savaş yerine Taliban'a karşı mücadele eden Burhaneddin Rabbani'nin liderliğini yaptığı Kuzey İttifakı adlı gruba destek verilmesini sağladı.

Irak'ta Saddam'a karşı mücadele etmişti

Süleymani, savaş sırasında Saddam Hüseyin'e karşı mücadele eden Iraklı Kürt liderlerle iyi ilişkiler kurdu. 1991'deki Körfez Savaşı'nda silahlı Şii gruplar ile ilişkiler geliştiren Süleymani, bu grupların ayaklanmalarını organize etti.

Saddam'ın 2003'te ABD'nin Irak'ı işgali sonucu devrilmesinden sonra ABD ordusuna karşı savaşan Şiileri perde arkasından yöneten Süleymani, bazı Sünni grupların da eğitim ve silahlandırılmasında rol üstlendi.

Süleymani, bir yandan ABD ile savaşan grupları komuta ederken bir yandan da Irak'ta ABD ve İran arasındaki pazarlıklarda en önemli söz sahiplerindendi. Bu nedenle Süleymani, askeri kimliğinin yanında diplomat kimliğine de sahip bir komutan olarak öne çıktı.

Irak savaşında Kürt liderlerle yakın çalışması, Saddam sonrasında Irak'taki politikacılarla özel ilişkiler kurması için Süleymani'ye iyi bir zemin hazırladı.

Kasım Süleymani Irak'ta sadece Şiilerle değil Sünni liderlerle de iyi ilişkiler geliştirdi. Eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani başta olmak üzere bir dizi siyasetçiyle yakın ilişkileri bulunan Süleymani, Şii lider Mukteda el Sadr'ın diğer siyasi gruplarla uzlaşmasına da yardımcı oldu. Süleymani, Irak'ın Sünni Devlet Başkan Yardımcısı Usame Nuceyfi'yle de yakın ilişkiler kurdu hatta Nuceyfi 2013'te İranlı generalin annesinin Tahran'daki cenazesine de katıldı.

Bağdat Büyükelçiliğinin duvaralrına "Kasım Süleymani liderimizdir" yazılmıştı

ABD'nin Haşdi Şabi üslerine saldırının ardından hafta başında ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basan gruplar duvarlara "Kasım Süleymani liderimizdir" şeklinde yazılar yazmıştı.

ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğinin belgelerine göre ise Süleymani, İran'ın Irak'taki her türlü politikasını formüle eden ve hayata geçiren kişiydi. Kasım Süleymani arada hiçbir kişi ya da birim olmadan, doğrudan doğruya İran devletinin en üst otoritesi lider Hamaney'e bağlıydı.

Orta Doğu uzmanları, Twitter üzerinden operasyonun önemini ve olası sonuçlarını değerlendirdi.

Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü direktörü Charles Lister, "Süleymani'nin öldürülmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor, bu Orta Doğu'da son yılların en büyük haberi." dedi, ABD'nin yakında Suriye ve Irak'tan tamamen çekilebileceğini yazdı.

Global Politikalar Merkezi'nin Devlet Dışı Aktörler Programı direktörü Hassan Hassan da, "İran, ABD'nin vereceği olası yanıt konusunda fazla rahat davrandı" diyerek İran'ın son haftalardaki eylemlerini sıraladı:ABD'nin insansız hava aracını düşürdü-Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine saldırdı-Amerikan üssüne saldırıp bir Amerikalı müteahhiti öldürdü-ABD büyükelçiliğine saldırı organize etti-Tüm bunların ardından Süleymani yenilmez olduğunu düşünerek rahatça ortada dolanmaya devam etti.

Irak'ta çalışan gazeteci ve araştırmacı Patrick Osgood ise "ABD ya İran'la savaşa hazır -ki böyle olması düşük bir ihtimal- ya da büyük bir gaz tankerine bir sigara atıp çekildi, Iraklıları da bunun sonuçlarını yaşamak üzere arkasında bıraktı" yorumunu yaptı.

Haberin Devamı