Kansere umut Türk doktordan!
Kanserle mücadele eden doktorlar Time'ın kapağında
Hiçbir zaman tek bir kişinin ‘Ben kanseri yendim’ diyerek ortaya çıkmayacağını savunan dergi, aralarında Türk bilim adamı Mehmet Toner’in de bulunduğu birçok uzmanın ortak çabasıyla kanserin yenilebileceğini kaydetti. Kanser, birçok kişi tarafından tek bir hastalık olarak bilinir. Oysa ki akciğer kanseriyle pankreas kanseri ya da karaciğer kanseri arasında nezleyle suçiçeği hastalığı kadar büyük fark var. Her bir kanser türü ayrı bir hastalıktır. MIT Uzmanı Philip Sharp, ‘Kanser karmaşık bir hastalık’ diyerek buradaki zorluğun altını çiziyor.
Hücreyi kandırıyor!
Uzmanlar bu yüzyılın hastalığını tanımlarken ilginç bir benzetme kullanıyor: Kanser bir hırsızdır. Ya da biyolojik bir dolandırıcı. Hücreyi kendi istediği şekilde çoğalması konusunda kandırır. İşte dünyanın dört bir yanındaki uzmanların verdiği mücadelede bu hırsızlık ya da kandırma durumunu ortadan kaldırmaya çalışmak. Bu alanda her yıl milyarlarca dolar bütçeyle yapılan araştırmalarda en öne çıkan bilim adamları topluluğu ‘Kansere karşı ayağa kalk’ (Stand up to cancer-SU2C) hareketi.
HEDEF İLAÇLAR
Gen mutasyonlarını önlemek için şimdiye dek 800’den fazla ilaç geliştirildi. Bu alanda biraraya gelen enstitüler mutasyonlara karşı daha hızlı ilaç geliştirebiliyor.
BİOMÜHENDİSLİK
Mehmet Toner’in geliştirdiği çipin üzerinde 78 bin mikroskobik levha bulunuyor. Kanda kanseri yayan hücreye rastlandığında levhalar o hücreyi ayırıyor.
GEN TERAPİSİ
Kanserli hücrenin gelişimini durdurmak için bazı genlerin ‘kapatılması’ işe yaradı. Bazı ilaçlarla da ‘kapatılan’ kanserli hücredeki faydalı genler yeniden işliyor.
HAVUZ
Kanser türleri hakkında araştırma yapan uzmanların gen mutasyonları sonuçları havuzda toplanıyor. Böylece hangi yöntemin etkili olduğu görülebiliyor.
FİNANSMAN
Uzmanlar araştırmada kendisini öne çıkarmak için çalışmaları paylaşmıyor. Grup halinde finansman olanağı bilim adamlarını takım çalışmasına yöneltiyor.
GEN HARİTASI
Genom projesiyle bir insanın gen haritası 2.7 milyar dolara çıkarılmıştı. Şimdi birkaç bin dolara çıkarılabilen haritayla kişiye özel ilaç üretilebiliyor.
TEŞHİS
Sigara tiryakileri her yıl tomografi çektirse akciğer kanserinden ölümler yüzde 20 azalırdı. Bu yüzden kanserle mücadelede daha ucuz testler geliştirmek önemli.
Sıradan bir erkeğin ömründe kansere yakalanma riski yüzde 50, kadınlar içinse bu oran yüzde 33.