İsrail'den Filistin'e şok teklif

Dünyanın en büyük sorunlarından biri olan ve 19’nci yüzyıldan beri çözülmeyi bekleyen Filistin-İsrail sorunu önceki gün İsrail hükümetinden gelen şok bir teklifle yön değiştirdi. Başbakan Yardımcısı Haim Ramon, gelecek ay ABD’nin Maryland kentinde yapılacak Filistin-İsrail görüşmeleri öncesi, 1967’den bu yana ülkesinin “bölünmez ve ebedi” başkenti olarak kabul ettiği Kudüs’ü İsrail ve Filistin olarak ikiye bölebileceklerini söyledi. Ramon, ordu radyosuna yaptığı açıklamada, İsrail’in 1967’deki 6 Gün Savaşı’nda Ürdün’den aldığı Kudüs’ün doğusunu Filistinliler’in kuracağı bağımsız bir devletin başkenti olarak ilan edebileceğini ifade etti.

Aşırı sağcılar da kabul etti

Karşılığında İsrail’in de Arap ülkeleri dahil uluslararası toplumun, Kudüs’ün Yahudi mahallelerindeki egemenliğini ve oradaki başkentini tanımasını sağlayacağını belirten Ramon, koalisyon hükümetinin şahinler kanadından Stratejik İşler Bakanı Avigdor Lieberman gibi üyelerin de bu tür bir uzlaşmayı destekleyeceğini kaydetti. Merkezdeki iki partinin (İşçi Partisi ve Kadima) de öneriyi desteklediğini belirten Ramon, önemli olanın, Yahudi ve demokratik İsrail devletini korumak olduğunu söyledi. Ramon 170 bin Filistinlinin yaşadığı Doğu Kudüs’teki mahallelerin Filistin’in egemenliğine teslim edileceğini, Eski Kent’in (Old City) ve çevresindeki mahallelerin kontrolünün devredilmeyeceğini kaydetti.

Haremüşşerif Ürdün’e mi?

BM tarafından 1982’de Dünya Mirası listesine alınan Eski Kent’te Yahudiler için en kutsal yer olan Ağlama Duvarı ve Tapınak Dağı, Hıristiyanlarca Hz.İsa’nın çarmıhta öldüğüne inanılan yerde kurulan Kutsal Kabir Kilisesi ve İslam’ın en önemli üçüncü yeri Kubbet’ül Sahra ve El Aksa Camii yer alıyor. Kabe’den önce kıble olarak kabul edilen El Aksa Camii, Hz. Muhammed’in Allah katına yükseldiğine (Miraç) inanılan yer.

Hamon, Eski Kent’in geleceğiyle ilgili Filistin ve İsrail arasında bir görüşme olmadığını ancak uluslararası bir yapılanmaya devredilebileceğini söyledi. Londra’da yayınlanan El Kuds gazetesi ise, güvenliği yine İsrail tarafından sağlanacak, Yahudilerce Tapınak Dağı olarak bilinen Haremüşşerif’in Ürdün Kraliyet ailesine verileceğini yazdı. Liebermann, Kudüs’ün doğusundaki bazı toprakların Filistinliler’e verilebileceğini ancak Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim birimlerinin de İsrail’e geri verilmesi gerektiğini söyledi.



İki taraf da tepkili

Kudüs’ten vazgeçmek İsrail için intihar olur

Başbakan Yardımcısı Haim Ramon’un açıklaması İsrail ve Filistin’de büyük tepki çekti. Aşırı Sağcı Ulusal Birlik partisi milletvekili Uri Ariel, Haremüşşerif’in (Tapınak Dağı) başka bir ülkeye verilmesinin İsrail için intihar olacağını söyledi. Uriel, “İddialar doğruysa İsrail böyle bir durumda varolma hakkını yasal ve dini anlamda kaybetmiş olur” dedi. Filistinli müzakereci Saeb Erekat da iki ülkenin aralarında Kudüs için anlaştığı iddialarını yalanladı. Aşırı sağcı Shas Partisi Başkanı ve Ticaret Bakanı Eli Yishai, “Kudüs pazarlık edilemez” dedi.

Artık hayalleri bırakıp gerçekçi olmalıyız

YardImcIsInIn açıklamaları için “kendi düşüncesidir” diyen Başbakan Ehud Olmert, dün mecliste yaptığı konuşmada, Filistin yönetimindekilerin terörist olmadığını ve önümüzdeki yıllarda tüm enerjisini onlarla barış görüşmelerine harcayacağını söyledi. Muhalefet tarafından sık sık sözleri kesilen Olmert, “Mahmud Abbas’la iyi ilişkiler kurdum. Eğer barış ve güvenlik istiyorsak İsrail bazı ihtiraslarından vazgeçmeli, Filistinliler de rüyalarını bırakmalı” dedi.

BARIŞ İÇİN SEKİZ ADIM

İsrail, Batı Şeria’daki işgali üzerinde anlaşılacak bir takvime bağlı olarak bitirecek. Aşamalı olarak yerleşimler boşaltılacak ve kontrol-güvenlik Filistin’e devredilecek.

Ordudan arındırılmış bir Filistin devleti kurulacak. 1967 sınırları temel alınacak. Güvenlik ve nüfus nedeniyle sorun oluşturabilecek yerlerde, aynı ölçüde bir toprak başka bir noktadan alınacak.

Kudüs’te iki başkent olacak. Yahudi yerleşimleri İsrail’e, Arap yerleşimleri Filistin’e bağlı olacak. İki ülkeye bağlı olacak belediye ise ortak çalışacak.

Her dinden insanların tüm dinlere ait kutsal mekanlara serbestçe girişi için yasal düzenleme yapılacak.

Filistin Filistinlilerin, İsrail ise Yahudilerin anayurdu olarak tanınacak.

Filistinli mülteciler konusu da çözümün bir parçası olarak ele alınacak.

İki taraf da çatışmaya son vermek ve en kısa zamanda bir anlaşma için halkın desteğini kazanmaya çalışacak.

İki taraf da bu anlaşmanın temelini oluşturan barış planı önerisinin sahibi olan Arap Birliği’nin kalıcı barış için yapıcı adımlar atmasına çaba gösterecek.