Uluslararası kamuoyunun memnuniyetle karşıladığı nükleer anlaşma, beklendiği gibi İsrail yönetiminin sert tepkisine neden oldu.
‘Blokaja izin vermem’
Beyaz Saray’da yardımcısı Joe Biden’la birlikte basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı Barack Obama, İran’la varılan anlaşmanın güven üzerine değil denetim üzerine inşa edildiğini savundu. “Anlaşma olmasaydı, İran’ın nükleer programı sınırlandırılamayacaktı. Bu Ortadoğu’da çok daha fazla çatışma anlamına gelecekti” diye konuşan Obama, anlaşmayı ihlal etmesi halinde Tahran’ın ciddi sonuçlarla karşılaşacağı uyarısında bulundu. Obama, Amerikan Kongresi’nin İsrail’in etkisiyle anlaşmayı veto edeceği iddialarına cevaben de, “Anlaşmanın Kongre’de bloke edilmesine izin vermeyeceğim. Bu anlaşmadan vazgeçmek sorumsuzluk olur. Kongre’de reddedilirse bu kararı veto edeceğim” dedi.
‘Dualarımız kabul oldu’
İran lideri Hasan Ruhani, anlaşma sayesinde dünya ile ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını söyledi. “Allah dualarımızı kabul etti” diyen Ruhani, anlaşmayla kazanan ya da kaybeden olmadığını, önemli olanın istikrarlı bir anlaşma olduğunu belirtti.
‘Rahat bir nefes alabiliriz’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, anlaşma sayesinde ‘dünyanın artık rahat bir nefes alabileceği’ yorumunu yaptı. Putin, anlaşmanın barışçıl nükleer enerji alanında işbirliği açısından önemli bir adım olduğunu da söyledi.
Esad bile tebrik etti
Tahran yönetiminin en önemli müttefiklerinden biri olan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da anlaşmanın ardından İran’ı tebrik etti.
Ankara olumlu karşıladı
İran’la Batılı ülkeler arasında varılan nükleer anlaşma Türkiye’de de olumlu karşılandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, anlaşmanın ‘çok olumlu bir gelişme’ olduğunu ve İran’a yatırımların önünün açıldığını söyledi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de Twitter hesabından ‘anlaşmanın Türk ekonomisi için harika bir
haber olduğunu, iki ülkenin ticaretini artıracağını’ belirtti.
‘Anlaşma tarihi bir hata’
Müzakereler süresince Batılı devletlerin İran’la uzlaşmasına engel olmaya çalışan İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, hazırlanan anlaşmanın ‘tarihi bir hata’ olduğunu öne sürdü. Netanyahu, “İran piyangoyu kazandı, yüz milyarlarca dolarlık nakit para sayesinde bölgede ve dünyada terör estirmeyi sürdürebilecek” diye konuştu. İran’ın ‘kesinlikle nükleer silahlara doğru bir yol izleyeceğini’ savunan Netanyahu, Tahran’ın o noktaya varmasına engel olması gereken kısıtlamaların çoğunun da kaldırılacağını vurguladı.
İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Tzipi Hotovel, Batılı ülkeleri ‘İran öncülüğündeki şer eksenine teslim olmakla’ suçladı. Hovotely, “İsrail, bu anlaşmanın yürürlüğe girmesini engellemek için her yolu deneyecek” dedi.
Likud üyesi Bakan Miri Regev ise, anlaşmanın Tahran yönetimine ‘öldürme yetkisi’ verdiğini savundu.
Farsça Twitter hesabı
Anlaşmanın açıklanmasından saatler önce Farsça bir Twitter hesabı açarak buradan İran halkını kendi tarafına çekmeye çalışan Başbakan Netanyahu, anlaşmanın yürürlüğe girmesine engel olmak için Washington’da yoğun bir diplomasi yürütecek. Netanyahu müzakerelerin sürdüğü dönemde Başkan Obama’nın itirazlarına karşın Amerikan Kongresi’ni ziyaret etmiş, burada yaptığı konuşmada Kongre üyelerinden anlaşmaya engel olmalarını istemişti.
‘Oyuncağını aldılar’
İsrailli Haaretz gazetesi, anlaşmayla Netanyahu’nun seçimleri kazanmasını sağlayan en önemli siyasi kozu olan ‘İran’ın nükleer bomba üreteceği’ tezini kaybettiği yorumunu yaptı. Gazete konuya ilişkin haberine “Zavallı Netanyahu, dünya en sevdiği oyuncağını elinden aldı: İran bombası” başlığını attı.
