Irak'ta ne oluyor, neden sokağa çıkma yasağı var? Sadr kimdir, Sadr yanlıları ne istiyor?
Irak'ta Sadr Grubu Şii lideri Mukteda Sadr'ın siyaseti bırakma kararını açıklaması ardından Irak'ta gerilim tırmandı. Sadr'ın destekçileri korunaklı Yeşil Bölge'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın önünde toplanarak, sarayı basarken, görüntülerde sarayın bahçesinde bulunan havuza girdikleri görüldü. Söz konusu gelişmenin ardından “Irak'ta ne oluyor, neden sokağa çıkma yasağı var?” sorularına yanıt aranırken Sadr kimdir, Sadr yanlıları ne istiyor, Sadr yanlıları kim, Sadr ne demek, Sadr hareketi ne demek? gibi soruların da yanıtı araştırılmaya başlandı.
Irak'ta ne oluyor, Sadr yanlıları kimdir, Sadr yanlıları ne istiyor? Irak’ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr’ın siyaseti bırakma kararının ardından patlak veren protestolar sırasında 2 kişi hayatını kaybetti, 19 kişi de yaralandı. Başkent Bağdat’taki Yeşil Bölge’de bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basan Sadr destekçileri ise güvenlik güçleri tarafından saraydan çıkarıldı. Peki, Sadr kimdir, Irak'ta ne oluyor, neden sokağa çıkma yasağı var?
Irak'ta ne oluyor, neden sokağa çıkma yasağı var?
İHA’ya göre Irak'ta Sadr Grubu lideri Mukteda Sadr'ın siyaseti bırakma kararının patlak veren protestolarda şiddet olayları yaşandı. Başkent Bağdat'taki Yeşil Bölge'de bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basan Sadr destekçileri, güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gaz ve havaya ateş ederek müdahale etmesinin ardından saraydan çıkarılırken, çıkan olaylarda 2 kişinin hayatını kaybettiği, 19 kişinin de yaralandığı bildirildi. Sadr destekçileri ile İran destekli grupların destekçileri ise Yeşil Bölge'nin dışında karşı karşıya gelerek birbirlerine taşla saldırdılar.
Cumhurbaşkanı Salih'ten itidal çağrısı
Yaptığı yazılı açıklama ile tüm tarafları itidale çağıran Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, barışçıl protestonun meşru bir hak olduğunu ancak devlet kurumlarını sekteye uğratmanın tehlikeli bir gelişme olduğunu dile getirerek, Sadr Grubu destekçilerinin devlet kurumlarından çekilmesini istedi.
Irak'ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi
Sadr destekçilerinin Yeşil Bölge'yi basmasının ardından başkent Bağdat'tın ardından ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı tarafından yapılan açıklamada, yerel saatle 19.00'dan itibaren bir sonraki duyuruya kadar ülke genelinde sokağa çıkma yasağının uygulanacağı duyuruldu.
Sadr sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, siyasetten çekildiğini açıklamış, Sadr Grubu'na ait Türbe-i Şerif ile müze dışındaki tüm kurumları kapatmaya karar verdiğini belirtmişti.
BM'den sükunet çağrısı
Irak'taki Birleşmiş Milletler Misyonu UNAMI tarafından yapılan açıklamada, Sadr destekçilerine Yeşil Bölge'yi terk etmeleri ve hükümet binalarını boşaltmaları çağrısında bulunuldu. Açıklamada, “Bütün protestocuları Yeşil Bölge'yi terk etmeye ve hükümetin Irak'a hizmet etmek için sorumluluklarını yerine getirebilmesi için hükümet kurumlarının boşaltılması çağrısında bulunuyoruz” ifadeleri kullanıldı.
UNAMI ayrıca, siyasi tarafları gerilimi düşürmeye ve diyaloğa çağırdı.
Sadr kimdir, Sadr yanlıları ne istiyor?
Mukteda es-Sadr 12 Ağustos 1973 tarihinde dünyaya geldi. Ayetullah Muhammet Sadık es-Sadr'ın 4. oğludur.
Bir süre İlahiyat eğitimi alan Sadr, babasını suikast sonucu kaybettikten sonra eğitimini tamamlamadı.
2003 senesinin Nisan ayında Sadr şehrinde onun taraftarları tarafından kurulan Sadr Bürosu hizmet vermeye başladı. Sağlık, yiyecek ve temiz su, temin ettikleri başlıca hizmet çeşitleri.
Irak'taki Amerikan varlığına her zaman muhalif olan Sadr, 2003 senesinde Şii direniş örgütü Mehdi Ordusu'nu kurdu.
Sadr’ın taraftarları 2005 senesinin Aralık ayında düzenlenen seçimlerde parlamentoda Şii siyasi bloğunun parçası olan Birleşik Irak İttifakı'nı destekledi. Ama Kasım 2006’da Sadr, başbakan Nuri el-Maliki ve George Bush liderliğinde Ürdün’de düzenlenen bir zirvede Irak hükümetini boykot ettiğini deklare etti.
Bu Boykot iki ay sürdü, daha sonra Sadrcılar kendi pozisyonlarına geri döndüler.
Nisan 2007’de Sadr, Şiilerce kutsal sayılan Necef’te bir miting çağrısında bulundu, Nuri el-Maliki’den ABD öncülüğündeki güçlerin Irak’tan çekilmesi için bir takvimde anlaşmayı talep etti.
O zamandan bu yana Sadr’a sadık savaşçılarla Amerikan ve Irak güçleri arasında çatışmalar devam etti.
2010’daki parlamento seçimlerinde Sadr’ın bloğu güçlü bir etki oluşturdu.
Irak Parlamentosu’ndaki Sadr grubunun da lideri olan Şii lider, Maliki liderliğindeki Irak hükümetini, başına buyruk şekilde karar almak ve ülkedeki diğer siyasi grupları dışlamakla suçluyor.
Sadr yanlıları ne istiyor?
Irak'ta, Sadr Hareketi'ne bağlı bir grubun Yüksek Yargı Konseyi binası önünde başlattığı oturma eylemi nedeniyle yargı işlemlerinin askıya alındığı bildirildi.
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın destekçileri, Yüksek Yargı Konseyi'ni protesto ederek, bina önünde çadır kurarak oturma eylemi başlattı.
Irak resmi haber ajansı INA'ya göre, Yüksek Yargı Konseyi, kendisine bağlı tüm mahkemeler ile Federal Mahkeme'de adli işlemleri askıya alma kararı verdi.
Öte yandan, Bağdat Birinci Karh Soruşturma Mahkemesinden yapılan açıklamada, Sadr destekçilerinin eylemi "yargıya yönelik tehdit" olarak nitelendirildi.
Açıklamada, "Federal Mahkemeye yönelik tehdit suçlarını içeren deliller toplanmaya başlandı. Bunu yapanlar hakkında yasal kararlar alınacak." ifadelerine yer verildi.
Meclis Başkanı: Husumetimiz yargıyla olmamalı
Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi de Sadr destekçilerinin eylemine ilişkin yaptığı açıklamada, "Anayasa ve yasalara uygun, devlet ve kurumlarını koruyan gösterileri destekliyoruz. Ancak husumetimiz, anlaşmazlığa düştüğümüzde hepimizin başvuracağımız yer olan yargıyla olmamalı." dedi.
Halbusi, olaylara ilişkin ikinci açıklamasında ise yine yargı önündeki eylemi eleştirdi.
Geçen yıl "şeffaf" bir seçimi geride bıraktıklarını ve bunun ardından siyasal sistemde reform hedeflediklerini ifade eden Halbusi, şöyle devam etti:
"Ancak maalesef bugün geldiğimiz noktada durum eskisinden daha geride. Ülkede, yasama ve yargı organı atıl durumda. Hükümet ise günlük işleri yürütme hükümeti. Hepimiz anayasaya başvurarak sorumluluk almalı ve gittikçe meşruiyetini kaybetmek üzere olan ülkeyi içinde bulunduğu krizden kurtarmalıyız. Aksi halde, uluslararası toplum Irak devletini ve buradaki siyaseti tanımama yoluna gidecek."
Başbakanı Kazımi yargıya yönelik eylemler nedeniyle Mısır ziyaretini yarıda bıraktı
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi de son gelişmeler üzerine Mısır ziyaretini yarıda bırakarak ülkeye dönmeye karar verdi.
Haberde ifadelerine yer verilen Kazımi, "Yargı faaliyetleri askıya alınırsa ülke ciddi risklerle karşı karşıya kalır. Gösteri hakkı anayasada belirtilmiş. Ancak bu, devlet kurumlarını koruma çerçevesinde olmalı." dedi.
Başbakan Kazımi, tüm siyasi liderlere "ulusal diyalog" çağrısı yaptı. Kazımi, dün bir zirveye katılmak üzere Mısır’a gitmişti.