İç savaşın parçaladığı ülke seçime gidiyor

Ukrayna'da yarın, erken genel seçimler için halk sandık başına gidecek.

Ocak ayından bu yana suların durulmadığı Ukrayna'nın doğusundaki 15 seçim bölgesinde ise seçim yapılamayacak. 35 milyondan fazla seçmenin bulunduğu Ukrayna'da, Rusya yanlısı ayrılıkçılarla silahlı çatışmaların devam ettiği doğu bölgelerinde yaşayan 3 milyon civarında seçmen, oy kullanamayacak.

Bağımsızlarla birlikte 6 bin 627 milletvekili adayının 450 sandalyeli parlamentoda yer alabilmek için yarışacağı seçimleri, 41 ülkeden 2 bin 300'den fazla uluslararası gözlemci ile bine yakın gazeteci izleyecek. 29 siyasi partinin katılacağı seçimlerden, "Petro Poroşenko Bloku"nun lideri konumundaki Devlet Başkanı Poroşenko'nun, iktidarını güçlendirerek çıkacağı tahmin ediliyor.

Başbakan Arseniy Yatsenyuk'un başında bulunduğu, Meclis Başkanı Aleksandr Turçinov, İçişleri Bakanı Arsen Avakov ve doğudaki silahlı çatışmalarda yer alan çok sayıda askeri komutanın da milletvekili adayı olduğu Halk Cephesi Partisi'nin de seçimlerde yüksek oy alması bekleniyor. Seçimlerin ardından "Petro Poroşenko Bloğu" ile Halk Cephesi Partilerinin koalisyon oluşturarak hükümet kurması öngörülüyor.

Son seçimlerde devlet başkanı adayı olan milliyetçi görüşlü Oleg Lyaşko'nun başında bulunduğu Radikal Parti, ağırlıklı olarak Rusça konuşan halkın desteklediği ve eski Başbakan Yardımcıları Yuriy Boyko ve Aleksandr Vilkul, eski milletvekilleri Mihail Dobkin, Nestor Şufriç ve Natalya Korolevskaya ile ünlü iş adamı Vadim Rabinoviç'in kurduğu Muhalif Blok Partisi ile eski Başbakan Yulia Timoşenko'nun "Tüm Ukraynalıların Vatan Birliği" partisinin de parlamentoya girmesi bekleniyor.

Seçimlerde ayrıca, ağırlıklı olarak ülkenin batı ve orta kesimindeki seçmenlerin desteklediği "Samopomiç" Partisi, eski Savunma Bakanı Anatoliy Gritsenko'nun "Vatandaşık Pozisyonu" Partisi ile eski Bölgeler Partisi milletvekili Sergey Tigipko'nun başında bulunduğu "Güçlü Ukrayna" Partisi'nin de parlamentoya girmesi beklenirken, radikal görüşlü Oleg Tyagnibok'un başında bulunduğu "Tüm Ukraynalıların Özgürlük Birliği" Partisi ile doğudaki seçmenlerin desteklediği Ukrayna Komünist Partisi'nin yüzde 5'lik seçim barajını aşma olasılığının yüksek olmadığı belirtiliyor.

Rusya'da tutuklu pilot, milletvekili adayı

Seçimin en dikkat çekici adaylarından biri, Rusya'da tutuklu bulunan Ukraynalı kadın pilot Nadia Savçenko. Savçenko, Timoşenko'nun partisinden ilk sıradan aday gösterildi.

Rusya yanlısı ayrılıkçılara karşı yürütülen terörle mücadele operasyonları sırasında helikopteri düşürülen ve ardından tutuklanarak Rusya'ya götürülen Savçenko, iki Rus gazetecinin ölümüne neden olan hava saldırısına katılmakla suçlanıyor. Savçenko'nun davası Rusya'da devam ediyor.

Bir diğer dikkat çekici milletvekili adayı ise Devlet Başkanı Poroşenko'nun oğlu Aleksey Poroşenko. 1985 doğumlu Poroşenko, Rusya yanlısı ayrılıkçılara karşı ülkenin doğusunda yürütülen terörle mücadele operasyonlarına katılmasının ardından milletvekili adayı oldu.

Poroşenko Bloku Partisi'nin seçim listesinin ilk sırasında Kiev Belediye Başkanı Vitaliy Kliçko, ikinci sırada ise eski İçişleri Bakanı Yuriy Lutsenko yer alırken, listede, meydan olaylarının doktoru olarak bilinen Olga Bogomoletsk ve Başbakan Yardımcısı Vladimir Groysman'in ardından, Kırım Tatarları lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu beşinci sırada yer alıyor. Kırım Tatar Milli Meclis Başkanı Rıfat Çubarov da Poroşenko Bloku'ndan seçime katılacak.

Ayrılıkçı bölgelerde sandık kurulmayacak

Başkent Kiev dahil ülkenin batı bölgelerinde seçimlerin sorunsuz geçmesi beklenirken, çatışmaların sürdüğü doğu bölgelerinde ise katılımın düşük olacağı tahmin ediliyor.

Tek taraflı olarak Rusya'ya bağlanma kararı alan Kırım ile Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde bulunan Donbas bölgelerinde ise seçim yapılmayacak.

Ukrayna'nın doğusundaki 15 seçim bölgesinde seçim yapılamazken, çatışmaların devam ettiği bölgelerde yaşayan 3 milyon civarında seçmen, oy kullanamayacak. Ancak Kırım'dan 3 bin civarında seçmenin diğer bölgelere giderek oy kullanmak istediği, doğudaki olaylardan dolayı yerinden göç eden 200 bin seçmenin de başka yerlerde oy kullanacağı ifade ediliyor.

Ayrılıkçılar seçime tepkili

Öte yandan, tek taraflı olarak ilan edilen Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin başbakan birinci yardımcısı Andrey Purgin, yaptığı açıklamada, "Donetsk Halk Cumhuriyeti hudutlarında Ukrayna parlamentosu seçimlerinin yapılmayacağını, bu bölgede seçim sandıklarının kurulmayacağını" söyledi.

Purgin, "Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde seçim sandıkları kurulmayacak. Oy kullanmak isteyenlerin böyle bir imkanları olmayacak" ifadesini kullandı.

Son yapılan anketlere göre, seçime katılım oranının yüzde 65-80 civarında olması bekleniyor.

Yurt dışındaki Ukraynalıların, 72 ülkede kurulan 112 sandıkta oy kullanması öngörülürken, bu ülkeler arasında 6 sandıkla ilk sırayı Rusya aldı.

Usulsüzlük olasılığından dolayı terörle mücadele operasyonlarında yer alan askerlerin oy kullanıp kullanmayacağına ilişkin tartışmaların yaşandığı Ukrayna'da, operasyonlarda yer alan yaklaşık 10 bin askerin cephe hattında oy kullanması öngörülüyor.

Uzmanlar, Devlet Başkanı Poroşenko tarafından onaylanan, seçimlerde usulsüzlük yapanlara ve oy satın alma girişiminde bulunanlara 1-3 yıl hapis cezası verilmesine ilişkin yasanın, seçim hilelerini engellemekte yetersiz kalacağını dile getirirken, İçişleri Bakanlığı ise oy satın alma teşebbüsü sebebiyle 200'den fazla soruşturma açıldığını duyurdu.

Son parlamento seçimlerinin 2 yıl önce yapıldığı Ukrayna'da, Devlet Başkanı Petro Poroşenko, 25 Ağustos'ta erken genel seçim kararı alırken, uzmanlar Poroşenko'nun böylelikle meclisteki Rusya yanlısı milletvekillerinden kurtulmayı amaçladığını iddia ediyor.