Hollanda genel seçimlerini, ilk sandık çıkışı anketlerine göre, 31 milletvekili çıkarması öngörülen Başbakan Mark Rutte'nin liderliğindeki Liberal Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) kazandı. VVD seçimde birinci olsa da, 41 milletvekili kazandığı 2012 seçimlerinin gerisinde kaldı.
Türkiye'yi hedef alan akıl almaz skandalların gölgesinde tarihi bir seçimi geride bırakan Hollanda'da, 150 milletvekilini belirleyecek oyların yüzde 95'i sayıldı. Seçimi kazanan liberal ve merkez sağın temsilcisi Başbakan Mark Rutte'nin Halkların Özgürlük ve Demokrasi Partisi, 33 milletvekili çıkardı. Rutte seçimden birinci çıksa da 2012'ye göre 8 milletvekili kaybetmiş durumda. İlk açıklamasında "Hollandalılar bu akşam yanlış bir tür popülizme hayır dediler" diyen Rutte, hükümet kurmak için en az üç parti ile koalisyon kurmak zorunda kalacak.
Hollandalılar, ırkçı söylemler, İslam karşıtlığı, yabancı düşmanlığı ve Türk bakanlara yönelik skandal tavrın gölgesinde seçime gitti. Yerel saatle 07.30'da (TSİ 09.30) başlayan oy verme işlemi 21.00'de (TSİ 23.00) sona erdi. Bin 114 aday ve 28 partinin 150 sandalye için yarıştığı seçime katılım oranı, 2012 seçimlerindeki 74,6'yı geçerek, yüzde 81 oldu.
Kesinlik ifade etmeyen ilk sandık çıkış anketleri, oy verme işlemi bittikten hemen sonra yayımlandı. Araştırma şirketi Ipsos'un verilerine göre, Başbakan Mark Rutte'nin liderliğindeki Liberal Parti (VVD) 31 sandalyeyle ilk sırada yer alıyor. Türk bakanlara yönelik skandal tavır ve aşırı sağ söylemlerinin ardından oyunu artırdığı görülen Rutte'nin partisi yine de aldığı oyla, 2012 seçimlerinde elde ettiği 41 sandalyenin gerisinde kaldı.
Wilders, 20 sandalye kazandı
ABD'de Donald Trump'ın başa geçmesiyle sesini yükselten aşırı sağcı
Geert Wilders'in Özgürlük Partisi (PVV) ise, 20 sandalyede kaldı. Wilders, 2012 sonuçlarına göre beş milletvekili daha kazansa da hayal kırıklığı büyük. Zira, seçimden önceki anketlerde bir dönem 25 sandalyeyi görmüştü. Göçmen karşıtı ve İslam düşmanı Wilders, ilk değerlendirmesini Twitter üzerinden yaptı ve "Seçmenlerime teşekkür ediyorum. Sandalyeler kazandık. İlk zafer. Başbakan Rutte henüz benim sonumu görmedi" dedi.
Geert Wilders, daha sonra yaptığı açıklamada seçimin galibinin Rutte olduğunu kabul etti ve koalisyon görüşmelerine hazır olduğunu söyledi. PVV lideri, "Onun yerinde olmak ve seçimin kazananı olmak isterdim" ifadesini kullandı, Rutte'den gelen eleştirilere ise "Biz yarı-Nazi değiliz" diyerek yanıt verdi.
Türklerin kurduğu parti üç milletvekili kazandı
PvdA'nın entegrasyon politikasına güvenoyu vermedikleri için ihraç edilen Türk milletvekilleri Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk'ün kurduğu DENK Partisi ise 3 sandalye elde etti. Son yıllarda Hollanda'da Müslüman ve Türk karşıtlığının giderek artması üzerine sesi duyulmayan insanların sesini duyurmak için siyasi arenaya giren DENK'in katıldığı ilk seçimde milletvekili çıkarması önem arzediyor.
Bu durumda, hiç bir parti tek başına hükümet kuracak çoğuluğa ulaşamadı. 4 partili bir koalisyon bekleniyor.
Resmi sonuçlar ise 21 Mart'ta açıklanacak. Sonuçların resmiyet kazanmasının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götüreceği sürecin, günler, haftalar hatta aylar süreceği belirtiliyor. 1977'deki seçimin ardından hükümet 208 günde kurulmuş, 2012'de ise sonuca 54 günde ulaşılmıştı.
Seçimler, sadece Hollanda açısından değil, AB'nin geleceği açısından da önem taşıyor.
Hollanda genel seçimlerini, açıklanan ilk resmi sonuçlara göre 33 milletvekili çıkaran Başbakan Mark Rutte'nin liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) kazandı. VVD seçimde birinci parti çıkarak İslam karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi'ni (PVV) geçse de, 41 milletvekili kazandığı 2012 seçimlerinin gerisinde kaldı.
Almanya'dan görülmemiş tepki!
Almanya Başbakanı Angela Merkel'in sağ kolu Peter Altmaier, sonuçların belli olmasıyla sevincini gizleyemedi ve "Hollanda, ey Hollanda, siz şampiyonsunuz! Harika sonuç için tebrikler" diye tweet attı.
Almanya'dan sonra sırada Fransa vardı. Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, Twitter mesajında Avrupa'da aşırı sağın yükselişini durduran Hollandalıları tebrik etti.
İLK RESMİ SONUÇLAR AÇIKLANDI!
Hollandalılar, ırkçı söylemler, İslam karşıtlığı, yabancı düşmanlığı ve Türk bakanlara yönelik skandal tavrın gölgesinde seçime gitti. Yerel saatle 07.30'da (TSİ 09.30) başlayan oy verme işlemi 21.00'de (TSİ 23.00) sona erdi. Bin 114 aday ve 28 partinin 150 sandalye için yarıştığı seçime katılım oranı, 2012 seçimlerindeki 74,6'yı geçerek, yüzde 82 oldu.
Rutte galibiyetin ardından ilk konuşmasını yaptı
Sandık çıkışı anketlerinden farklı olan ilk sonuçlara göre, Başbakan Rutte'nin liderliğindeki VVD, güçlü rakibi aşırı sağcı Özgürlük Partisi'ni (PVV) geride bıraktı. Türk bakanlara yönelik skandal tavır ve aşırı sağ söylemlerinin ardından son anketlere göre oyunu artırdığı görülen Rutte'nin partisi, 33 milletvekili ile ilk sırada yer aldı. Ancak Rutte, yine de aldığı oyla, 2012 seçimlerinde elde ettiği 41 sandalyenin gerisinde kaldı.
Sonuca ilişkin konuşan Rutte, VVD'nin seçimlerden üçüncü kez en büyük parti olarak çıktığını belirterek, "Brexit ve ABD'de Trump'n kazanmasından sonra Hollanda yanlış bir popülizme 'hayır' dedi. Artık kampanya bitti. Beraber olup istikrarlı bir hükümet kurmamız lazım." dedi.
CDA, ikinci oldu
VVD'yi son zamanlarda İslam karşıtı söylemlerde bulunan Hristiyan Demokrat Parti (CDA) takip etti. CDA, 25 milletvekili kazanarak, milletvekili sayısını 12 arttırdı.
CDA'yı, 18'er sandalye ile aşırı sağcı Geert Wilders'in liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) ve Demokratlar 66 (D66) takip etti. 2012'de 15 milletvekili çıkaran yabancı ve İslam karşıtı PVV, az da olsa gücünü artırdı. 2012 seçimlerine göre D66 6 milletvekili daha fazla çıkardı.
Jesse Klaver liderliğindeki Yeşil Sol (GL) ise önemli bir çıkış yakaladı. Parti, güçlü kampanyasıyla 2012’de 4 olan milletvekilini 13’e yükseltmeyi başardı.
İşçi partisi büyük kayıp yaşadı
Seçimde, hükümet ortağı Lodewijk Asscher liderliğindeki İşçi Partisi (PvdA) hezimet yaşadı. 2012 seçiminde 38 milletvekili kazanan parti, 29 sandalye kaybederek, 9'da kaldı. PvdA'nın gerilemesinde, savunduğu kemer sıkma politikasının büyük etkisi oldu. Oy kaybındaki diğer bir sebep de, hükümette olmasına rağmen ırkçı ve İslam karşıtı söylemlere karşı alternatif bir söylem geliştirememesi ve bu nedenle de göçmen kökenlilerin desteğini yitirmesi gösteriliyor.
PvdA lideri Asscher, "Geçtiğimiz 4 yılda yaptıklarımızla ve gelecek için planlarımızla seçmenlerimizi tekrar kazanmayı başaramadık. Ama bizim vizyonumuza ve ideallerimize güvenim aynı şekilde devam ediyor. Ama zor da olsa seçmenin tercihine saygımız var." değerlendirmesini yaptı.
Parti üyesi Hollanda Maliye Bakanı ve Avro Grup Başkanı Jeroen Dijsselbloem'in yeni hükümet kurulduktan sonra bu görevlere veda edeceği öngörülüyor. PvdA üyeleri arasında ayrıca, Türk bakanlara karşı tavrıyla tepki çeken Rotterdam Belediye Başkanı Ahmed Aboutaleb, Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerinin dondurulması tartışmalarını başlatan Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raportörü Kati Piri ve AB Komisyonunun Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans da bulunuyor.
"Hollanda hepimizin"
PvdA'nın entegrasyon politikasına güvenoyu vermedikleri için ihraç edilen Türk milletvekilleri Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk'ün kurduğu DENK Partisi ise 1 sandalye elde etti. Son yıllarda Hollanda'da Müslüman ve Türk karşıtlığının giderek artması üzerine sesi duyulmayan insanların sesini duyurmak için siyasi arenaya giren DENK'in katıldığı ilk seçimde milletvekili çıkarması önemli bulundu.
Kuzu, ilk açıklamasında "Selçuk Öztürk ile partiyi kurduğumuzda hayalimiz vardı ve biz bunu şimdi gerçekleştirdik. Yabancı kökenliler birlik olarak bu başarıyı elde ettik. Hollanda'da artan Irkçılık ve İslamofobi'ye karşı en güzel cevabı oylarınızla verdiniz. Hollanda hepimizin." diye konuştu.
Avrupa'da hiçbir zaman yabancı kökenlilerden oluşan bir partinin seçimlere katılmadığını ifade eden Kuzu, "Biz bu insanların sesini duyurmak için var olacağız. Bugün hep birlikte tarih yazdık." ifadesini kullandı.
En az 3 partili koalisyon
Sonuçlara göre, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. En az 3 partili bir koalisyon bekleniyor. 21 Mart'ta resmi sonuçların ardından koalisyon görüşmeleri başlayacak. En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götüreceği sürecin, günler, haftalar hatta aylar süreceği belirtiliyor.
Rutte liderliğindeki liberal VVD'nin Hristiyan Demokrat CDA ve AB yanlısı D66 ile hükümet kurmak isteyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Eğer sonuçlarda değişiklik olmazsa, dördüncü partiye gerek duyulmadan 76'ya ulaşabiliniyor.
1977'deki seçimin ardından hükümet 208 günde kurulmuş, 2012'de ise sonuca 54 günde ulaşılmıştı.
