‘Ettiniz mi, etmediniz mi?’

İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, 1 Ekim’deki referandumda ‘evet’ oyu çıkmasına rağmen bağımsızlık ilanını erteleyen Katalonya’dan ‘bağımsızlık ilan edip etmedikleri’ yönünde net bir açıklama isteyeceklerini duyurdu. Katalonya Özerk Başkanı Carles Puigdemont’u ‘kasıtlı olarak karmaşa’ yaratmakla suçlayan Rajoy, önceki akşam televizyonlardan canlı olarak yayınlanan konuşmasında ‘kesinlik’ sağlamak istediğini söyledi. “Kabine, Katalan hükümetinden bağımsızlık ilan edip etmediğini doğrulamasını talep edecek” diyen Rajoy, bu adımın İspanya’nın Katalonya’ya karşı alabileceği ek önlemler öncesinde gerekli olduğunu vurguladı.

Cevabı bekleyecek

Kabinesiyle yaptığı acil toplantının ardından konuşan Rajoy açıklamasında, “Önümüzdeki birkaç gün içinde Katalonya Başkanı’nın yanıtı gelecekteki olayları belirleyecek” ifadelerini kullandı. Madrid yönetimi, anayasanın 155. maddesine uygun olarak Katalonya’nın özerkliğini askıya alıp, bölgenin kontrolünü eline alabilir. Rajoy da gelecek yanıta göre alınacak önlemler kapsamında bu maddenin uygulanabileceğini vurguladı. İspanya Başbakanı, “Hükümetin çağrısı anayasanın 155. maddesini uygulamaya koyma ihtimalinin de olduğu önlemler öncesinde yurttaşlara güvenlik ve kesinlik önermeyi amaçlıyor” dedi.

‘Sorumlu davranacak’

‘Dikkatli ve sorumlu’ bir yolda ilerleyeceğini de söyleyan Rajoy, “Katalonya’da yaşanan duruma bir son vermek acil bir ihtiyaç. Olabildiğince hızlı şekilde güvenliğe, huzura ve sakinliğe dönülmeli” ifadelerini kullandı. Katalonya’da 1 Ekim’da yapılan ve İspanya’nın yasa dışı ilan ettiği referandumun ardından Katalonya Parlamentosu’nda açıklama yapan Katalan lider Puigdemont, ‘oylamanın sonucuna göre bağımsızlık hakkı kazandık’ demiş, ancak İspanya ile görüşmelere açık kapı bırakmak amacıyla bağımsızlık ilanını ertelediğini duyurmuştu. Katalan yetkililer de Puigdemont’un imzaladığı bağımsızlık bildirisinin bağlayıcı olmadığını, sadece ‘sembolik’ önemde olduğunu açıklamıştı.

‘Hile yapıyor’

İspanya Dışişleri Bakanı Alfonso Dastis, Puigdemont’un bağımsızlık konuşmasının ‘hile’ olduğunu iddia etti. Fransız radyo istasyonu Europe 1’e konuşan Dastis, Puigdemont’un konuşmasının, ‘bir şey söyleyip bunun tam tersini uygulama hilesi’ olduğunu savundu.

Basın ‘şantaj’ diye yorumladı

İspanyol basını, Katalanların bağımsızlık ilanının, Özerk Yönetim Hükümeti Başkanı Carles Puigdemont tarafından askıya alınmasını, ‘bölgedeki kaosu devam ettirecek bir şantaj’ olarak nitelendirdi. El Mundo gazetesi, “Saçmalık ve Şantaj” başlığıyla manşetten verdiği haberde, “Puigdemont tarafından müzakerelere başlamak için askıya alındığı açıklanan bağımsızlık ilanı, birkaç saat sonra ayrılıkçı milletvekilleri tarafından imzalandı. Bağımsız bir devlet olarak Katalonya Cumhuriyeti’nin kuruluşunu öngören bağımsızlık ilanının, hiçbir geçerliliği olmasa da uluslararası toplum ve hükümetlerden tanınması istendi. Puigdemont devlete, CUP (Katalan liderine dışarıdan destek veren siyasi parti) da Puigdemont’a şantaj yaptı” ifadeleri kullanıldı. El Pais gazetesi de ‘Katalonya’daki kaosu uzatan, süreli bağımsızlık’ başlığını kullandı. Gazete, “Puigdemont’tan yeni bir tuzak. Ayrılmanın etkilerinin askıya alınması, Puigdemont’un demokrasiye darbesini gizlemiyor. 1 Ekim’deki referandumdan sonuç çıktığı doğru değil. Çünkü yasadışı bir referandum olamaz. Puigdemont, aldatmalı bir diyalog arıyor. Bu onun demokrasiye karşı yeni bir ültimatomu. İspanyol devleti bunu hiçbir şekilde kabul etmemeli” diye yazdı.

Katalanların hayal kırıklığı

Puigdemont’un konuşmasını dinlemek üzere Katalonya’nın başkenti Barcelona’daki Zafer Takı’nın önünde toplanan onbinlerce Katalan, özerk yönetim başkanının bağımsızlık ilanını ‘askıya almasıyla’ büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Pek çok Katalan, Puigdemont’un konuşmasını bitirmesini beklemeden alandan ayrıldı. Katalanların büyük bölümü, Puigdemont’un Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin büyük baskısıyla karşı karşıya kaldığını ve bu nedenle ‘taktiksel’ açıdan ‘geri adım’ attığını düşünüyor. Jordi Sanchez adlı Katalan, İngiliz The Independent gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, “Bir günde bir devlet kuramazsınız. İskoçlarınki gibi bağlayıcı olacak bir referandum yapmalıyız” diye konuştu.