‘Demir Leydi’ye isyan

İngiltere’de kendi kararıyla yapılan erken seçimden parlamento çoğunluğunu kaybederek çıkan, Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden çıkış (Brexit) müzakerelerinde tıkanan ve parti kongresindeki konuşması skandala dönüşen Başbakan Theresa May, istifa baskısıyla karşı karşıya.

May, geçen yıl Temmuz ayında başbakanlık görevini David Cameron’dan devraldığında, kamuoyunda kendisi için en çok kullanılan benzetme, sert mizacı ve disiplini nedeniyle yakıştırılan ‘Yeni Demir Leydi’ olmuştu. Bu, 1979-1990 yıllarında iktidarda kalan ülkenin ilk kadın başbakanı Margaret Thatcher’a benzer bir başarının kendisinden beklendiğini gösteriyordu.

May’in 15 aylık başbakanlığında sergilediği performanstan sonra bu benzetme artık sadece kendisi hakkında yapılan şakalarda kullanılıyor. Ana muhalefet lideri Jeremy Corbyn, İngilizce ‘iron’ (demir) ve ‘irony’ (istihza, hiciv) ifadelerinden kelime oyunu yaparak May’e ‘İroni Leydi’ derken basın, ‘sarsak’tan ‘yürüyen ölü’ye ve ‘robot’a kadar bir dizi yeni benzetmeyi dolaşıma sokmuş durumda.

Ancak May’in içinde bulunduğu durumu en iyi yansıtan benzetme ‘10 Numaradaki mahpus’ olarak görünüyor. Bu benzetmeyle, gerek partisi içinde, gerek ülkede ve gerekse uluslararası arenada otoritesini yitiren May’in resmi başbakanlık konutunu işgal eden etkisiz bir siyasi aktöre dönüşmesi anlatılıyor. Başbakanlık kaynakları, May’in istifa edip etmeyeceği şeklindeki sorulara, “Gündemde değil” açıklamasını yapsa da parti içi muhalefet sesini yükselterek bu talebi gündemde tutuyor. İngiliz basını, bir grup milletvekilinin gelecek hafta May’i devirmek için hazırlık yaptığını yazdı. Başını eski Uluslararasi Kalkınma Bakanı Grant Shapps’ın çektiği muhaliflerin sayısının 30’a ulaştığı belirtiliyor.

‘Skandal konuşma’

May’in hafta ortasında partisinin yıllık kongresinde yaptığı konuşmada yaşananlardan sonra İngiliz siyasetçi üzerindeki istifa baskısı doruğa ulaştı. Siyasi gözlemcilerin May’in ‘siyasi kariyerinin en önemli konuşması’ olmasını beklediği kongre nutku, önce kürsüye yaklaşan bir protestocunun İngiliz siyasetçiye ülkede işten çıkarılanlara verilen ‘p45 formu’ adlı belgeyi uzatmasıyla kesildi. Protestocu, belgeyi May’e “Boris Johnson yolladı” diyerek uzattı. Bu andan kısa süre sonra dakikalarca süren öksürük krizine tutulan May, konuşmasının sonuna yaklaşırken son darbeyi aldı. Arkasında asılı duran parti sloganı, bazı harflerin yere düşmesiyle anlamsızlaştı. Büyük nutuk ülke basınına göre, böylece trajikomik bir piyese dönüştü.

Kahlo’nun etkisi

Ancak toplantının belki de en ilginç yanı, muhafazakar sağcı siyasetçinin taktığı Frida Kahlo bileziğiydi. Meksikalı komünist kadın ressam Kahlo ile taban tabana zıt siyasetleri temsil eden May’in bu tercihi İngiltere’de sosyal medyanın gündemine oturdu. Kimileri toplantıda May’in başına gelen talihsizlikleri Kahlo’ya bağladı.