Brookings Uzmanı Hamid: ABD darbe girişimine tepki vermede geç kaldı
Amerikalı uzmanlar, ABD yönetiminin, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) Türkiye’deki başarısız darbe girişimine tepki göstermekte yavaş ve zayıf kaldığı görüşünde birleşti. Merkezi başkent Washington'da bulunan Brookings Enstitüsü ve Bipartisan Politika Merkezi düşünce kuruluşlarında görev yapan uzmanlar, Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, cuma gecesi FETÖ'nün Türkiye’deki darbe girişimi sırasında yaptığı ilk açıklamada, "seçilmiş hükümete destek" mesajı vermek yerine "Türkiye’de huzur ve istikrar çağrısı" yapmasına dikkati çekti.
Brookings Enstitüsü uzmanlarından Shadi Hamid, Kerry’nin ilk değerlendirmesinin "sorunlu" olduğunu söyledi.
Kerry’nin ilk tepki olarak Türkiye’de huzur ve istikrarın sağlanması yönünde çağrı yapmasının birçok kişiyi kaygılandırdığına işaret eden Hamid, “Kerry, sonuç olarak yaptığı yazılı açıklamada demokratik yollarla seçilmiş hükümeti desteklediğini söyledi fakat bunu söylemesi saatler aldı. Bu da endişeye sebep oldu.” dedi.
"Daha hızlı davranmaları gerekirdi, ilk yapılan değerlendirme de darbe girişimine karşı daha güçlü olmalıydı” ifadelerini kullanan Hamid, şunları kaydetti: "Kerry'nin sonuç olarak doğru ve gereken yorumu yapması memnuniyetle karşılandı fakat darbe haberleri sonrasındaki kritik dakikalardaki tepkisi kaygıya sebep oldu. İnsanlar güçlü bir tavır bekliyordu. Neden daha hızlı bir tavır almadıkları ve güçlü bir tepki vermedikleri sorgulandı.” Hamid, “Bekle ve sonuca göre davran politikası yanlıştır. Uluslararası yetkililer, sert bir şekilde tepki gösterip darbenin başarılı olması durumunda karşı çıkacaklarını söyleyebilmelidir. ABD liderliği söz konusu ise bunun anında devreye girmesi gerekirdi.” değerlendirmesinde bulundu.
Bipartisan Politika Merkezi analistlerinden Nicholas Danforth da Başkan Barack Obama’nın tavrının yerinde, Bakan Kerry’nin tavrının ise beklentilerden farklı olduğunu söyledi.
Obama’nın Kerry’nin ilk değerlendirmesinden saatler sonra yaptığı ve Türkiye’de seçilmiş hükümete destek verdiği açıklamayı daha yerinde bir duruş olarak değerlendiren Danforth, “Kerry’nin NATO hakkında yaptığı yorumlar ise birçok kişinin beklediğinden daha sertti.” dedi.
Danford, Obama yönetiminin darbe girişiminin düzenlendiği gün gösterdiği tavrın, ertesi gün kazanan kim olursa olsun iki tarafla da çalışabilecek bir duruş olduğuna dikkat çekti.
Türk halkından ABD'nin tavrına tepki
ABD yönetimi ise “Washington, Türkiye’deki darbe girişimine karşı yavaş hareket etti” eleştirilerine “Sahadaki durumu anlamaya çalışıyorduk” yanıtını verdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Obama yönetiminin Türkiye’deki darbe girişimlerinden önceden haberi olduğu veya destek verdiği yönündeki yorumlara sert tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner, AA muhabirinin sorusu üzerine, söz konusu yorumların gerçeği yansıtmadığını söyledi. Toner, "ABD’nin bu durumdan önceden haberdar olduğu veya darbeyi desteklediği haberleri absürttür. Bu yorumları kim yaparsa yapsın, reddediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de özellikle sosyal medya üzerinden darbe girişimi sırasında ABD’nin gösterdiği duruş şiddetli tepkilere yol açtı.
Söz konusu tepkiyi, Daily Sabah gazetesinin Twitter hesabı üzerinden yaptığı anket sonucunda da görmek mümkün. “ABD’nin dolaylı veya doğrudan Gülen tarafından düzenlenmiş darbeyi desteklediğine inanıyor musunuz?” sorusunun yöneltildiği ankete yaklaşık 10 bin kişi katıldı. Katılımcıların yüzde 79'u “evet” cevabını verirken yüzde 21'i “hayır” dedi.
