BM'den ABD'ye sert İran tepkisi

Birleşmiş Milletler (BM) Özel Raportörü İdris Jazairy, ABD'nin İran'a karşı açıkladığı yeni yaptırımlara yazılı açıklamayla tepki gösterdi.

BM Güvenlik Konseyinde (BMGK) ABD'nin de desteğiyle kabul edilen İran nükleer anlaşmasından yine ABD'nin tek taraflı çekildiğini açıklamasının 'yasa dışı bir eylem' olduğunun altını çizen Jazairy, BM hukukuna göre yaptırımların 'tüm ulusu hedef almayacak şekilde' BMGK kararınca alınabileceğini vurgulayarak, "(ABD'nin) bu yasa dışılığı Güvenlik Konseyi'nin diğer tüm muhalif daimi üyelerince ve gerçekten diğer uluslararası ortaklar tarafından doğrulandı" değerlendirmesinde bulundu.

Jazairy, İran'a karşı ABD yaptırımlarının "adaletsiz" ve "zararlı" olduğunu ve bu ülkeye karşı genel bir ekonomik savaş başlatılmaması gerektiğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Uluslararası yaptırımların hukuksal dayanağı olmalı, orantılı olmalı ve sıradan vatandaşların insan haklarına zarar vermemeli ama (ABD'nin İran'a yaptırım kararında) bu kriterlerin hiçbiri sağlanmış değil. Bu adaletsiz ve zararlı yaptırımlar, İran ekonomisini ve para birimini harap ediyor. Milyonlarca insanı fakirliğe sürüklüyor ve ithal ürünleri çok pahalı yapıyor."

Özel Raportör Jazairy, Avrupa Birliği'nin (AB) ABD yaptırımlarına karşı İran'ın yanında yer almasının ise memnuniyet verici olduğunu belirtti.

ABD YERİNE İNGİLTERE

Öte yandan, Tahran yönetimi ABD yerine İngiltere ile masaya oturacağını duyurdu.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi nedeniyle Arak kentindeki ağır su nükleer tesisiyle ilgili müzakerelerin İngiltere ile yürütüleceğini açıkladı.

Salihi, İran devlet televizyonuna "Kapsamlı Ortak Eylem Planı" olarak adlandırılan nükleer anlaşmaya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin İran'ın yeni enerji santralleri inşa etmesinin önünde bir engel teşkil etmediğini vurgulayan Salihi, farklı projelerde Rusya ile çalıştıklarını belirtti.

Ali Ekber Salihi, Buşehr kentindeki ikinci nükleer santralin 6 yıla kadar faaliyete geçeceğini ve birincisinden daha ileri olacağını, ardından üçüncü santralin de devreye gireceğini aktardı.

Rusya'nın yardımıyla yeni elementleri zenginleştirme çalışmalarında ilerleme kaydettiklerini dile getiren Salihi, İran'ın bunu yapma kabiliyetine sahip sayılı ülkelerden biri olduğunu savundu.

Salihi, ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesi nedeniyle Arak'taki ağır su nükleer tesisiyle ilgili müzakerelerin de İngiltere ile yürütüleceğini ifade etti.

Tahran yönetimi ile P5 1 ülkeleri olarak adlandırılan BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya'nın yanı sıra Avrupa Birliği arasında Temmuz 2015'te varılan anlaşmada, İran'ın karşısındaki ülkeler, ağır su reaktöründe harcanan nükleer yakıtın nükleer silah yapımında kullanılan plütonyum içermesi nedeniyle Arak'taki tesisin yok edilmesini istiyordu.

Anlaşmayla İran, tesisin nükleer silah yapımında kullanılmayacak düzeyde plütonyum üretilmeyecek şekilde yeniden tasarlanmasını kabul etmişti. İran'ın 2031'e kadar yeni ağır su reaktörü inşa etmesine izin verilmemesine ilişkin madde de anlaşmada yer almıştı.

ABD Başkanı Donald Trump, mayıs ayında ülkesinin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamıştı.