Azerbaycan'da mavi iktidarla turuncu muhalefet kapışıyor

Son dönemde muhaliflerle iktidar arasında adeta bir gövde gösterisine sahne olan Azerbaycan'da yarın parlamento seçimleri yapılacak. Seçim, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in koltuğunu etkilemeyecek ancak babası Haydar Aliyev'in kurduğu ve kendisinin de ikinci başkanlığını yürüttüğü Yeni Azerbaycan Partisi, sivil devrim gerçekleştirmek isteyen Azatlık Bloku adlı muhalefete karşı savaş verecek. ABD'den Bakü'ye dönmek için girişimde bulunan ve ülkeye girişine yasak konulduğu gerekçesiyle Ukrayna'ya inen muhalif lider Guliyev'in yandaşlarının polis tarafından gözaltına alınmasının ardından dünyanın gözü de Bakü yönetiminin üzerinde. Azerbaycan'da 65 seçim bölgesi bulunuyor. 125 sandalyeli Azerbaycan parlamentosu için yaklaşık 2 bin aday yarışacak. Aliyev'in ikinci başkan olduğu Yeni Azerbaycan Partisi'nin karşısında Musavvat Partisi, Halk Cephesi (AHCP) ve Demokratlar (ADP) tarafından oluşturulan "Azatlık Bloku" var.

2 bin gözlemci izliyor
Seçimler öncesinde birleşmiş muhalif cephenin en büyük kozu 12 yıl aradan sonra ülkeye gelmesi planlanan Gamber'in de desteklediği Resul Guliyev'di. Amerika'da siyasi mülteci olarak yaşayan muhalefet liderlerinden Resul Guliyev'in ülkeye döneceğini açıklaması bile Azerbaycan'da karışıklığa neden oldu. Bakü'ye giriş yolları kapatıldı, ordu alarma geçirildi. Özel uçakla Londra'dan hareket eden Guliyev Kiev'de durduruldu ve ülkeye gelişi iktidar tarafından hava sahasının açılmamasıyla engellendi. Guliyev'in engellenmesinden sonra İlham Aliyev iki bakanını da görevden alıp tutuklattı. Olayların ardından seçime hile karıştırılabileceği kuşkuları üzerine AGİT ve Avrupa Konseyi temsilcileri de dahil olmak üzere 2000 kadar yabancı seçim gözlemcisi geldi. Seçimde bir de "exit poll" (sandık çıkışı anketleri) sistemi uygulanacak. 65 bölgede herkes sandık çıkışındaki ikinci sandığa aynı oyu atacak. PA Consulting adlı bir Amerikan danışma şirketi daha sonra iki sandıktan çıkan sonuçları karşılaştıracak. Bu şekilde sayım hilelerinin önüne geçilecek. İkinci kez oy vermeyi engellemek için de parmaklara fosforlu mürekkep sürülecek.

Turuncu devrim olacak mı?
Seçimler öncesinde en çok sorulan soru, "Ukrayna, Gürcistan ve Kırgızistan'ın ardından sıra şimdi de Azerbaycan'da mı?" şeklinde. Muhaliflerin gösterilerinde turuncu rengini seçmeleri, bunun işareti. Seçime 3 partinin ittifakıyla giren muhalefet "Azatlık Bloku" adını aldı. Musavvat Partisi'nin lideri İsa Gamber, Demokratlar'ın lideri ABD'de de siyasi mülteci olarak yaşayan Guliyev, Halk Cephesi'nin Başkanı ise Ali Kerimli. Azatlık Bloku içinde yer alan Musavvat Partisi lideri İsa Gamber'in Batı'dan ve Amerika'dan destek aldığı iddiaları seçimler öncesinde en çok dile getirilen konulardan biri. Gamber'in Ukrayna'daki devrimin mimarı Viktor Yuşcenko'yla arkadaş olduğu da biliniyor. Gamber'in devrimleri finanse ettiği bilmen yatırımcı George Soros ile görüştüğü de iddia edilmiş, ancak Gamber bu görüşmeyi yalanlamıştı. Aliyev ise devrim iddialarına gülüp geçiyor; "Bizde devrim olmaz. Muhalefetin desteği çok zayıf. Ayrıca yandaşlarına dağıttıkları turuncu tişörtler bile düşünce yapılarının ne kadar ters olduğunu gösteriyor. Bu havada tişört mü giyilir?"

Dünyanın en pahalı havyarını üretiyor
Meşhur Rus havyarı olarak bildiğimiz havyar aslında Azerbaycan'da üretiliyor. Dünya havyar üretiminin yüzde 80'ini Azerbaycan karşılıyor. Bakü'de Azerbaycan'ın en büyük havyar üretim merkezi Caspian Fisch&Co'yu geziyoruz. Genel Müdürü Tariyel Aliyev bize üretim tesislerini gezdiriyor. Tariyel Aliyev'in ailesi Amerika'da yaşıyor, Tariyel Türkiye'yi çok seviyor, Yeşilköy'de de evi var, tatillerini Antalya'da geçiriyor ve her gün 20 gram havyar yiyor. 60 yaşında. 14 sene önce hacca gitmiş, ancak her sabah soğuk sek şampanya ve 20 gram havyardan hiç vazgeçmemiş. Tariyel Aliyev'in İhlam Aliyev'le bir akrabalığı yok. Tariyel Aliyev dünyanın en pahalı havyarını da gösteriyor bize, bu füme renkli havyarın 1 kilosunun Almanya'da 10 bin Euro'ya satıldığını anlatıyor Tariyel Aliyev.

Vagonkentte yaşayanın aylığı 6 dolar
Azerbaycan'da her 8 kişiden biri "kaçgın" yani mülteci. Ermeni işgali altındaki topraklardan göçen Azeriler yıllardır ağır koşullarda yaşıyorlar. 1993'ten beri evsiz olan bu insanların vereceği oylar çok önemli. Bakü'ye 4 saat uzaklıktaki Bilasuva'da mülteci kampları bulunuyor. Herkes işsiz. Devletten aldıkları ayda 6 dolarlık yardımlarla yaşıyorlar. Hükümet 40 litre yakıt, un, şeker ve yağ dağıtıyor. Vagonkent denilen bölgedeki vagonların içinde 600 aile yaşıyor. Vagon duvarlarında Sibel Can, İbrahim Tatlıses, Hakan Şükür posterleri var.