Anlaşma tamam sıra boşanmada

İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) çıkış (Brexit) müzakerelerinden ilk kez olumlu bir haber geldi. AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun Başkanı Jean-Claude Juncker, “Birleşik Krallık ile AB arasında yürütülen Brexit müzakerelerinin ilk aşamasında gerekli ilerleme kaydedildi. (AB üyesi ülkelerin liderlerinden oluşan) AB Konseyi’ne ilişkilerin geleceğini şekillendirecek ikinci aşamaya geçilmesi için öneride bulunuyoruz” dedi. İngiltere Başbakanı Theresa May de Kuzey İrlanda ile İrlanda arasında sınır kontrolü olmayacağını açıklayarak en önemli pürüzlerden birinin kalktığının işaretini verdi. 23 Haziran Haziran 2016’da referandumdan çıkan kararla başlayan, 29 Mart 2017’de resmen düğmesine basılan, Haziran 2017’de müzakereye geçilen Brexit sürecinde sık sık iki tarafın anlaşmaya varmadan, ipleri tümden kopararak ayrılacağı spekülasyonlarına yol açan krizler yaşanmıştı. Juncker, gelecek hafta düzenlenecek AB Zirvesi’nde 27 üye ülkenin Brexit müzakerelerinde ikinci aşamaya geçilmesi için onay vereceğini düşündüğünü belirtti. İkinci aşama ekonomi-ticaret ilişkileri ve gümrük birliği ile ortak pazardan çıkışın yol haritası konularına odaklanacak.

Fiziki sınır olmayacak

Birleşik Krallık, ademi merkeziyetçilikle yönetilen İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dan oluşuyor. AB içindeyken Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında sınır ve gümrük sorunu olmuyor.

Ama AB’den çıkış böyle bir sorun doğurabilecekti. Buna karşı May’den “İrlanda ile fiziki bir sınır olmayacak ve Kuzey İrlanda barış anlaşmasına (Hayırlı Cuma Anlaşması) sadık kalacağız” açıklamasını yaptı. May, vatandaşlık hakları konusunda da anlaşma sağlandığını, ülkesinde yaşayan AB vatandaşlarının kalıcı oturma hakkının olacağını ve tüm haklarının İngiliz hukuku tarafından güvence altına alınacağını duyurdu.

Tazminat miktarı

Çıkış anlaşmasına her iki tarafın uyup uymadığıyla ilgili davalarda Avrupa Adalet Divanı’nın kararları belirleyici olmayacak, sadece rehberlik edecek. Birleşik Krallık, Avrupa Adalet Divanı’nın yargı yetkisinden çıkacak. İngiliz hükümeti, AB bütçesine daha önce taahhüt ettiği katkıda bulunacak, yani hâlâ üyeymiş gibi 2019-2020’de de AB bütçesine ödeme yapacak, bu paranın 35-39 milyar sterlin olacağı açıklandı.

‘Avrupa Birleşik Devlet’leri istedi

Almanya’da Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) Başkanı Martin Schulz, partisinin kongresinde 2025 yılında ‘Birleşik Avrupa Devletleri’ni kurma çağrısı yaptı. Schulz, 600 delegeye hitaben yaptığı konuşmada, “Federal bir Avrupa yaratacak Avrupa anayasa anlaşmasının imzalanmasını istiyorum” dedi. Schulz, anlaşmanın daha sonra AB üyelerinin imzasına açılacağını, imza atmayanların İngiltere gibi birlikten ayrılacağını kaydetti. SPD lideri, gelecekte iklim değişikliği, göçmen krizi gibi büyük çaplı sorunlarla ancak birleşmiş bir AB’nin mücadele edebileceği yorumunu yaptı.