Afganistan işgalinin gizli belgeleri ortaya çıktı

ABD ordusu tarihinin en büyük köstebek skandalıyla çalkalanıyor. Afganistan işgaline dair 90 binden fazla “çok gizli” belge internete düştü. Skandalları ortaya çıkaran ve belgeleri sızdıran kişinin ise Bağdat’ta görevli 22 yaşındaki er Bradley Manning olduğu sanılıyor. Manning’in belgeleri üzerlerine ‘Lady Gaga’ yazdığı CD’lere yazarak kaçırdığı belirtiliyor. Tutuklanan er idama çarptırılabilir.

Dünyadaki tüm sırları açığa çıkarmayı amaç edindiklerini söyleyen ve dünyanın dört bir yanından gelen sızdırma gizli belgeleri yayınlayan Wikileaks sitesi, tarihin en büyük istihbarat bombalarından birini patlattı. Site, ABD’nin Afganistan işgaline dair tam 92 bin 201 gizli belgeyi ortaya döktü. Gizli belgeler, ABD ordusu mensupları tarafından 2004-2009 arasında Afganistan’da kaleme alındı. Raporlar, Wikileaks yönetimi tarafından 1 ay önce The New York Times, The Guardian ve Der Spiegel isimli yayın organlarına iletildi. Bu üç saygın basın kuruluşu, raporların gerçekliğini kontrol ettikten sonra dün belgeleri manşetlerine taşıdı.

İnternette kendini ele verdi

“ABD tarihinin en büyük istihbarat skandalı” olarak kayıtlara geçen olayın kahramanı ise 22 yaşındaki Amerikalı bir er. Bradley Manning adlı istihbaratçı erin belgeleri kopyalayarak siteye ilettiği sanılıyor. Manning’in Wikileaks’le ilk bağlantısı 5 Nisan’a dayanıyor. Bu tarihte sitede bir Amerikan helikopterinin kokpitinden çekilmiş görüntüler yayınlandı. Kayıtta iki Reuters muhabirinin helikopterden açılan ateşle hayatlarını kaybettiği görünüyor. Bu olayın ardından mayıs sonuna doğru ABD’de yaşayan Adrian Lamo isimli bir bilgisayar korsanı “Bradass87” takma adlı bir kişiyle internette konuşmaya başladı. Bradass87 bu görüşmelerde Lamo’ya “Bağdat’ın doğusunda görev yaptığını ve askeri istihbarat uzmanı olduğunu” yazdı. İkilinin beş gün devam eden görüşmeleri boyunca Bradass87, “ABD’nin diplomatik ve askeri sırlarıyla çok gizli belgelere ulaşabildiğini” belirtti. Ayrıca “Belgeleri indirip, kopyalarak Julian Assange’e gönderen bir kişiyi tanıdığını, zaman zaman da kendisinin belgeleri boş CD’lere yazarak sızdırdığını” söyledi. Bradass87, bunu yaparken CD’lerin üzerine Amerikalı şarkıcı “Lady Gaga”nın adını yazdığını bu sayede yakalanmadığını da ifade etti. “İnsanların gerçekleri bilmesini istiyorum” diyen Bradass87, görüşmenin bir yerinde “Bunları sana itiraf ettiğime inanamıyorum” ifadesini de kullandı.

6 ayda kopyalayabildi

Ancak Lamo, 23 Mayıs’ta durumu ABD ordusuna iletti. 25 Mayıs’ta Pentagon’un soruşturma bölümünden yetkililerle Starbucks’ta buluşan Lamo görüşmelerin yazılı hallerini teslim etti. Ertesi gün ise Bağdat’taki ABD askeri üssünde istihbarat sorumlusu er Manning gözaltına alındı. Kuveyt’teki Merkez Komutanlığı’na gönderilen er, askeri bir hapishaneye atıldı. Genç askerin yaklaşık 260 bin belgeyi 6 aylık bir zamanda CD’lere yüklediği sanılıyor. Wikileaks kaynağının bu er olduğunu kabul etmedi, ancak Manning’in savunulması için tüm masrafları site karşılıyor. Manning gizli belgeleri sızdırmak, vatana ihanet ve Amerikan askerlerinin güvenliğini tehlikeye atmaktan idam cezasıyla bile yargılanabilir.

15 bin belge daha bekliyor

Wikileaks, cephedeki alt düzey yetkililerin “ham istihbaratı” olarak nitelediği sızan bu belgelerin, “genelde çok üst düzeydeki operasyonları” da kapsamadığını açıkladı. Yaklaşık 15 bin raporun yayınlanmasını da, “kaynaklarının sürece zararın azaltılması talebiyle” ertelendiğini belirten Wikileaks, yeni değerlendirmelerin ardından bu belgeleri de yayınlayabileceklerini açıkladı.

Beyaz Saray ise sızdırılan belgelerin açıklanmasını kınayarak, bunun Amerikalıların ve ortaklarının hayatlarını riske attığını savundu. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Emekli Genaral Jim Jones, belgelerin Ocak 2004’ten Aralık 2009 kadarki sürece, eski Başkan George Bush dönemine, yani Başkan Barack Obama’nın yeni stratejisini açıklamasından önceki döneme ait olduğuna işaret etti. WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange ise “Sızan belgeler savaş suçu kanıtı niteliğinde. Ancak bunların suç olup olmadığına yalnızca mahkeme karar verebilir” dedi.

Türkiye “Teröristlerle anlaşma yapmayız” dedi

WIkIleaks tarafından basına sızdırılan istihbarat raporlarında, Türkiye ve Afganistan’daki Türk vatandaşlarıyla ilgili bölümler de bulunuyor. Bir notta, ABD yetkililerinin o zamanın Türk Dışişleri Bakanlığı Genel Müdür Yardımcısı Şakir Torunlar ile tutuklanan Taliban militanlarının serbest bırakılması konusunda görüştüğü belirtiliyor. Notta şöyle deniyor: “Torunlar, yurtiçinde veya yurtdışında Türk hükümetinin teröristlerle anlaşma yapmak gibi politikalarının olmadığını, bu militanların Türkiye’nin askerlerinin bulunduğu Afganistan’daki uluslararası gücün askerlerinin hayatını da tehlikeye atabileceklerini ve diğer teröristlere örnek olabileceğini söyledi. 29 Mayıs 2007 tarihli bir diğer notta ise Kabil’den Kandahar’a giden iki Türk öğretmeni taşıyan taksinin Moqur bölgesinde trafik kazası geçirdiği, öğretmenlerden birinin olay yerinde öldüğü diğerinin de yaralı olarak kurtulduğu belirtiliyor.

200 Afgan sivilin ölümü gizlendi

Yaklaşık 200 Afgan sivilin ölümü dünya kamuoyundan gizlendi. n Öldürülen sivillerin bir kısmı resmi belgelerde Taliban militanı olarak gösterildi. n Amerikan özel kuvvetleri içinde sadece suikast düzenlemek için görev alan Task Force 373 üyesi askerler bir baskında 7 Afgan çocuğu öldürdü. Bu olay dünya kamuoyundan gizlendi. n Taliban’ın elinde Sovyet işgali sırasında Amerika’nın Afgan milislere verdiği ısı güdümlü füzeler halen bulunuyor. Taliban militanları bunları Amerikan helikopterlerini düşürmekte kullandı. n ABD’nin yılda 1 milyar dolar yardım yaptığı Pakistan’ın Gizli Servisi, Afganistan’da Taliban ile işbirliği içinde. İran da Taliban’a her tür desteği sağlıyor. n 1987-89 yılları arasında Pakistan istihbaratı ISI’nın başında olan ve CIA ile Sovyetler’i Afganistan’dan çıkarmak için işbirliği yapan General Hamid Gül, şimdi de El Kaide saflarında Amerikan ordusuna karşı mücadeleyi koordine ediyor. n Gül, Gulbeddin Hikmetyar ve Celaleddin Hakkani gibi milis liderleriyle ortak çalışarak El Kaide’ye hem istihbarat hem de askeri destek sağlıyor. n General Hamid Gül ile El Kaide’nin üst düzey isimleri Ocak 2009’da Veziristan bölgesinde görüştü, CIA’nın insansız uçaklarla düzenlediği saldırılara verilecek cevap konusunda plan yaptı. Taliban’ın Pakistan bölgesinde eylemlere son vermesi karşılığında Afganistan’daki Taliban operasyonlarına destek sözü verdi.