ABD'nin karakutusu büyükelçiden YPG itirafı: Güç kaybeder
ABD Suriye’den çekilecek mi? Çekilirse sonuçları ne olacak? Türkiye'nin Suriye sınırı nasıl etkilenecek? Eski Şam Büyükelçisi Robert Ford, CNN TÜRK Dış Haberler Muhabiri Elif Zeynep Özipekçi'ye değerlendirdi ve ‘Washington, Ankara ile ilişkilerini bozmak istemiyor’ dedi. Türkiyesiz bir Suriye çözümünün mümkün olmadığını açıkladı.
Zeynep Özipekçi: Sınırları 2020'den bu yana değişmeyen Suriye'den şimdi ABD'nin geri çekilme olasılığı konuşuluyor. ABD geri çekilirse burada neler değişecek?
'SURİYE'NİN DOĞUSUNDAKİ GÜÇ DENGESİ DEĞİŞECEK'
Robert Ford: Öncelikle ben Biden yönetiminin Doğu Suriye'den yakın bir zamanda çekileceğini düşünmüyorum. Kasım'daki seçimlerden önce de böyle bir çekilme beklemiyorum ama daha sonra olabilir, hatta yıllar sonra olabilir. Tabii ki Irak'taki duruma da bağlı bu geri çekilme. Eğer Amerikalılar buradan çekilirse ne değişecek? Suriye'nin doğusundaki güç dengesi değişecek ve Türk ordusuyla karşı karşıya olan SDG kuvvetleri ciddi bir dezavantaj elde edecek.
'IRAK'TAN ÇEKİLİRLERSE SURİYE'DEN DE ÇEKİLEBİLİRLER'
Zeynep Özipekçi: Eğer ABD geri çekilmeyi gerçekten istiyorsa, neden istiyor?
Robert Ford: Gerçekten açık olmak için Biden yönetimi Suriye'den çekilmek istemiyor. Kesinlikle istemiyor. Şu anda en yakın zamanda bunu istemiyor. Bu konuda çok net olmamız gerekiyor. Amerikalıların Doğu Suriye'den çekilmesini beklemek doğru değil. Sadece, Irak'tan çekilirlerse Suriye'den de çekilebilirler.
'UKRAYNA ÖNCELİK'
Zeynep Özipekçi: Biden yönetiminin Suriye'ye öncelik vermek istemiyor olabileceğini ifade etmiştiniz. Eğer ABD buraya öncelik vermeyecekse neden şimdi çekilmek istemiyor?
Robert Ford: Biden yönetimi, Suriye'de sessiz bir statüko istiyor. Nesnel koşullara bakarsak sessiz bir statüko olduğunu söylememiz gerekiyor. Eğer böyle bir imkan varsa, ABD kuvvetlerini Doğu Suriye'de tutmaya devam etmek istiyor ama burada herhangi bir bedel ödemek istemiyor. Herhangi bir Amerikan askerinin yaralanmasını ya da öldürülmesini istemiyor. Böylece burada kalmaya devam etmek konusunda mutlu olacaklar. Ama Suriye Biden yönetimi için bir öncelik değil, Ukrayna öncelik. Çin ile olası bir rekabet durumunda Asya, Biden yönetiminin önceliği Suriye değil. Dolayısıyla eğer ABD güçlerinin burada konuşlandırılması ciddi bir bedeli olursa o zaman Biden yönetimi geri çekilmek zorunda kalır.
'ANKARA İLE İŞ BİRLİĞİNİ DEVAM ETTİRMEK İSTİYOR'
Zeynep Özipekçi: Ama ABD çekilse bile burada aynı zamanda ABD destekli güçler de var. Terör örgütü YPG de bunlardan biri. Türkiye sınırında bulunan bu güçler Türkiye sınırları için ciddi bir tehdit. Bu tehdide karşı ABD ne yapacak?
Robert Ford: Türk hükümeti bu konuda çok net ve YPG milislerinin PKK'ya bağlı olduğunu söylüyor. Türkiye her zaman Amerikalılara karşı bu konuda açık oldu. Amerika'ya her zaman YPG ile iş birliğinin kabul edilemez olduğunu ifade etti. Washington, bu sorunlara rağmen Ankara ile iş birliğini devam ettirmek istiyor.
'YPG, ABD'DEN MÜHİMMAT ALIYOR VE EĞİTİM ALIYOR'
Zeynep Özipekçi: Türkiye'ye rağmen terör örgütü YPG'nin ABD'den aldığı destekle burada varlığını devam ettirmesi mümkün mü?
Robert Ford: YPG ve PKK Suriye'de 25 yıldır faaliyet gösteriyor. Suriye başkanının babası Hafız Esad'tan bu yana buradalar ve o zamandan beri Suriye hükümeti PKK'yı ve YPG'yi Türkiye'ye karşı bir araç olarak kullanıyor. ABD Suriye'den yarın çekilse bile hala Doğu Suriye'de bir YPG ve muhtemelen YPG Şam'daki hükümetle bir çeşit anlaşma yapabilir. YPG, ABD'den mühimmat alıyor, eğitim alıyor. ABD diplomatik ve politik bir destek veriyor ve ABD onlara koruma sağlıyor. özellikle Rusya'ya karşı ya da Suriye Hükümeti'ne karşı dolayısıyla YPG için ABD ile birlikte olmak doğru bir karar. Şu anda Suriye'nin doğusunda, Suriye Kürt YPG milislerine yakın konuşlanmış Amerikan güçleri olduğu sürece, iş birliği ve karşılıklı destek olacağını düşünüyorum. Ancak bir gün Amerikalıların Suriye'den ayrılacağı bir gün gelecek. Amerikalılar sonsuza kadar Suriye'de kalmayacaklar ve Amerikalıların ayrılmasıyla birlikte gelecekte Beyaz Saray'ın YPG'den ve Kürt yönetimine verdiği önemden vazgeçecek artık önem vermeyecek.
'GAYRİRESMİ ATEŞKESİ BOZDULAR'
Zeynep Özipekçi: Aynı zamanda ABD, Rusya ve İran’ın Suriye’de bir gücü olduğunu söylemiştiniz. Ayrıca Suriye'de kontrol noktaları ve merkezler bulunmakta, ancak Orta Doğu'da Suriye'nin yakınında devam eden bir çatışma da mevcut. Bu çatışma bölgeyi nasıl etkiler ve nasıl yeni tehditler oluşturur?
Robert Ford: Evet tabii ki Gazze çatışması Amerikalılar ve İranlılar arasındaki geçen yaz başlayan gayriresmi ateşkesi bozdu. İran destekli milisler, Suriye Ürdün sınırında 3 ABD askerini öldürdüler. Bu nedenle bunun Doğu Suriye'de de bölgesel etkileri olacak.
'ŞAM HÜKÜMETİNİN CİDDİ BİR SÖZ VERMESİ GEREKİYOR'
Zeynep Özipekçi: Suriye'deki bu çatışmaların ve iç savaşın nasıl bitebileceğini düşünüyorsunuz?
Robert Ford: Bu ancak iki aşamalı bir anlaşmayla mümkün olabilir. Birincisi Suriye ve Türkiye arasında sınır güvenliği ile ilgili bir anlaşma ve bu zor olacak. Çünkü Suriye hükümetinin YPG'yi kontrol edip edemeyeceği açık değil ama Ruslar belki bu konuda bir rol oynayabilir. Bunu bilemiyorum. Ama günün sonunda Türkiye ve Suriye arasında bir müzakere olması gerekiyor. Suriye'deki mültecilerin geleceği bu noktada zorlu bir süreç, çok zorlu bir soru. Uluslararası hukuk mültecilerin Türkiye tarafından Suriye'ye gönderilmesine karşı çıkıyor. Eğer mülteciler herhangi bir sorunla karşılaşırsa, dolayısıyla Suriye hükümeti mültecilerin nasıl Türkiye'den alınmasına karar verecek asıl sorun burada. Bu konuda Şam hükümetinin ciddi bir söz vermesi gerekiyor ki bu çok zor. İkinci bir anlaşmada Rusya, ABD ve Türkiye olması gerekiyor. Suriye hükümetinin de burada dolaylı yoldan bulunması gerekiyor. Doğu Suriye'de bir anlaşmayla Amerikalıların buradan çekilmesine karar verilmesi gerekiyor.