Zam geliyor! Emekli, memur, işçi, stajyer, çalışmayan, yaşlı, engelli, dul yetim.... Milyonlarca kişi alacak, kuruşu kuruşuna hesaplandı, 3.972,81 TL...

Aralık ayı boyunca neredeyse en çok konuşulan konu maaş zamları oldu. Herkes yeni maaşını hesaplarken asgari ücrete beklenenin üzerinde zam yapılması vatandaş tarafından heyecanla karşılandı. Asgari ücret artışı dolaylı olarak herkesi ilgilendiriyor. Pek çok ücret bu artışa paralel olarak yükselecek.

Ocak ayından itibaren en düşük maaş 4.253,40 TL olarak uygulanacak. Böylece Aralık ayında 2.825 TL maaş alan bir asgari ücretli Ocak ile birlikte 1.427 lira daha fazla maaş alacak. Peşin alanlar bu ücreti Ocak ayının başında hesaplarında görürken peşin almayanlar 1 Şubatta en az 4.253,40 TL maaş alacak. Asgari ücrete yapılan yüzde 50.4 oranındaki zam diğer çalışanları da olumlu etkileyecek. Asgari ücretin üzerinde maaş alan çalışanların ücretleri de bu artışla birlikte kademeli olarak yükselecek. Tüm şirketlerde yeni yıl zamları hesaplanırken enflasyon ile birlikte asgari ücrete yapılan yüzde 50.4 oranındaki zam kriter olarak alınacak.

HERKES KAZANACAK

Asgari ücretteki artış sadece maaş ile çalışanları değil herkesi etkileyecek. İşsizlik maaşından sosyal yardımlardaki gelir kriterine kadar her şey değişecek. Brüt asgari ücrete yapılan yüzde 40 oranındaki zam ile birlikte tüm hesaplamalar 5004 liradan yapılacak. Buna göre işsizlerin aldığı maaş en az 1.986,40 TL en yüksek de 3.972,81 TL olarak uygulanacak.

STAJYER ÜCRETLERİ

Stajyer ücretleri 1.417,80 TL'ye yükselirken raporlu işçinin alacağı en düşük günlük para ayakta tedavide 111,2 TL, yatarak tedavi: 83,40 TL olacak. Analık iznine çıkacak olanlar da bu yükselişten yararlanacak. Kıdem tazminatında da yüzde 40 oranında bir artış yaşanacak. Aralık ayında 3.5777,50 TL'den hesaplanan en düşük kıdem tazminatı Ocak ile birlikte 5004 liradan hesaplanmaya başlayacak.

KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatının tavan tutarı ise 3 Ocak'ta açıklanacak enflasyon sonrası memurlara yapılacak zam oranıyla birlikte artacak. Ek zam olmadan yüzde 5 +enflasyon olarak düşünüldüğünde kıdem tazminatı tavanının yüzde 16 artışla 9 bin 626 liraya kadar çıkması bekleniyor.

PRİMLERE 10 PUANLIK KATKI

Asgari ücretteki artış sonrası kendi primlerini ödeyen Bağ-Kur'lular ile işverenlerin ödeyeceği SGK primleri de artacak. Ancak burada brüt maaşın yüzde 40 zamlanması ile birlikte tüm kesimlere 10 puanlık bir destek yapılmış oldu. Net ücretteki yüzde 50,4 oranındaki artış brüt maaşı yansıtılmadığı için prim miktarları daha az tutacak. Bu arada yine doğum ve askerlik borçlanmaları da yeni brüt ücret üzerinden hesaplanacağı için artış gösterecek.

TÜM KESİMLERE YENİ GELİR

Yeni yılla birlikte sadece asgari ücretlilerin değil, kamu işçisinden engelliye, yaşlılık aylığından emekliye kadar tüm kesimlerin maaşları artacak. Şimdi tek tek bu kesimlere de bakalım…

Emekliler: SSK ve Bağ-Kur emeklileri 3 Ocak'ta açıklanacak 6 aylık enflasyon oranı kadar zam alacak. bu oranın tahmini yüzde 14-15 olması bekleniyor. Ancak bu arada emekliler için bir ek zam çalışması da sürüyor. Bu yüzden oranın burada kalmayacağı özellikle az maaş alanlar için seyyanen bir artış ve taban maaşın yükseltilmesi de bekleniyor. Burada 2500-3000 TL gibi bir taban maaş ya da yüzde 29'luk bir artışla Temmuz'la birlikte yüzde 40'a ulaşılması da konuşuluyor. Tüm bunlar 3 Ocakta belli olacak. Bu arada emekli memurlar için ise yüzde 5 oranındaki toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkına ilaveten bir ek protokolle artış yapılması da söz konusu olacak.

Memurlar: Kamuda çalışan memurlar için toplu sözleşme gereğince yüzde 5 zam ve enflasyon farkı 3 Ocak'ta kesinleşecek. Burada tahminlere göre yüzde 16-17 oranında bir zam öngörülüyor. Ancak memur sendikalarının yaptığı görüşmeler neticesinde bir ek protokol yapılması ve bu zamma ilave bir artışın da gerçekleşmesi söz konusu olacak. Bunun için çalışmalar devam ederken, zammın seyyanen mi yoksa oransal mı olacağına karar erilecek. Temmuz'da yapılacak yüzde 7'lik zammın öne alınması da gündemde.

Kamu işçileri: Kamu işçileri de toplu sözleşmeden kaynaklanan yeni zamlı maaşlarını Ocak ayından itibaren alacaklar. Toplu sözleşmede kamudaki işçilerin taban ücreti 4 bin 100 liraya yükseltildi. Ücretlere 2021-2022'nin ilk 6 ayı için yüzde 12, diğer 6 aylar için yüzde 5 artı enflasyon farkı oranında zam yapıldı. Bu artışlardan taşerondan kadroya geçen işçiler de yararlanacak. İşçiler ayrıca tediye(ikramiye) de alacaklar.

Engelliler: Engelli vatandaşların aldıkları ücretler de memurlara yapılacak zam ile birlikte artacak. İlk etapta yüzde 16-17 oranındaki bu artış ek protokolle artabilecek. Ancak ek artış olmadan yüzde 40-69 engeli olanların aylığı 661,13 liradan 768,23, yüzde 70 ve üzeri engeli olanların aylığı da 991,69 liradan bin 152 lira 34 kuruşa yükselecek. Bu aylıktan yararlanmak için aranan hane içinde kişi başı gelir sınırı 852,53 liradan bin 417 liraya çıkacak. Bu aylıklar ek artışla daha da yükselecek.

Yaşlılar: Memur zammı yüzde 16.2 olursa 65 yaş aylığı 828,21 liradan 962,38 liraya çıkacak. Asgari ücretteki artışla bu aylığı almak kolaylaşacak. Kişinin kendisinin ve eşinin geliri toplamı 2 bin 835 liranın altındaysa aylık bağlanacak.
Evde bakım maaşı: Evde bakıma muhtaç yaşlı ve engelli yakınına bakanlara ödenen bin 797 lira tutarındaki aylık, artış yüzde 16.2 olursa 2 bin 89 liraya ulaşacak. Bu destek için hane içinde kişi başı gelir sınırı bin 705 liradan 2 bin 835 liraya yükselecek.

Dul ve yetim maaşı alanlar: Anne, babası veya eşini kaybetmiş vatandaşların ölen kişilerin ardından geçimlerini karşılayabilmeleri adına verilen dul ve yetim aylığı alanların da maaşı 2022'de artacak. Dul ve yetim aylığı alabilmek için ölen kişinin sigortalı olması gerekmektedir. Sigorta sistemine göre farklılık gösteren dul ve yetim maaşı aynı zamanda kişinin ölüm tarihine göre de farklılık gösterebiliyor.

Her yıl ocak ve temmuz zamlarının belli olmasıyla zam alan dul ve yetim aylığı bu yıl da en son Ocak ayında zam alarak belli oldu. İşte dul ve yetim aylıklarının en son aldıkları zam oranına göre ücretleri;

1500 TL alanlar 2021 Ocak'ta 1625 TL

1600 TL alanlar 2021 Ocak'ta 1733 TL

1700 TL alanlar 2021 Ocak'ta 1850 TL

2000 TL alanlar 2021 Ocak'ta 2167 TL almaya başladı.

2022 DUL VE YETİM AYLIKLARI NE KADAR?

Dul ve yetim 2022 maaşlarına yapılacak zam oranı Ocak ayı gibi açıklanması bekleniyor. SSK ve Bağkur kapsamında emekli olan ve bu alanda hak sahibi olanların maaşları kesinlik kazanacak. Zamlı maaşlar ise Ocak 2022 döneminde ödenecek.

Dul Maaşı Hesaplanması İşlemi Nasıl Yapılır?

Dul maaşı hesaplanması için vefat eden eşin çocuğu yoksa maaşının %75 ‘i kadarı eşe verilir. Vefat eden kişinin çocuğu varsa maaş oranının %50 ‘si eşe verilir. Vefat eden eşin çocuğu varsa maaşının %25’i çocuğa ya da çocuklarına verilir. Dul maaşı zam oranları ve miktarı özellikle enflasyon oranları belirler. Enflasyon oranına göre hesaplanan dul maaşı ödemeleri Ocak ve Haziran aylarında güncel bir şekilde yenilenmektedir.

İşsizlik maaşı: İşsizlik maaşı ise ödenen tutara göre değişiklik gösterecek. Asgari ücrete yapılacak zam; askerlik ve doğum borçlanmasından yaşlılık aylığına, genel sağlık sigortası priminden asgari geçim indirimine, işsizlik maaşından isteğe bağlı sigortalılığa ödenecek primlere kadar her alanda artış anlamına gelecek.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

İŞSİZLİK MAAŞI ALMA ŞARTLARI NELERDİR?

İşsizlik maaşı alma şartları ile ilgili İŞKUR’un resmi internet sitesinde yer alan bilgiler şu şekilde:

Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,

Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,

Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,

ASGARİ ÜCRETLE NELER DEĞİŞTİ?

Asgari ücret: 4.253,40 TL

İşsizlik maaşı: 1.986,40-3.972,81 TL

Stajyer ücreti:: En az 1.417,80 TL

ASGARİ ÜCRETLİNİN RAPOR PARASI

 Ayakta tedavi: 111,2 TL

- Yatarak tedavi: 83,40 TL