Yüzde 50 zamlı ücret ve 1.5 saat ekstra izin hakkı! Yüz binlerce çalışanı kapsıyor
Yüz binlerce çalışanı kapsıyor. Yüzde 50 zamlı ücret ve 1.5 saat ekstra izin hakkı. Doğum yapan kadın işçilerin günde 1.5 saat süt izni hakkı bulunuyor. İşçi talep ettiği halde işverenin süt iznini kullandırmaması halinde, istifa ederek kıdem tazminatını alır. İşveren süt iznini kullanmayan işçiye, bu sürelere karşılık yüzde 50 zamlı ücret ödemek zorunda.
İş Kanunu’na göre, kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra sekizer haftadan 16 haftalık analık izni hakkı bulunuyor. Analık izninin ardından isteyen kadın işçi birinci çocukta 2 ay, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü ve sonraki çocuklarda ise 6 ay süreyle yarım çalışma hakkını kullanabilir. Kadın işçi, talebi halinde, 16 haftalık sürenin sonunda 6 aya kadar ücretsiz izne de ayrılabilir.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre; kanun uyarınca, kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1.5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Süt izninde geçen süreler günlük çalışma süresinden sayılır.
Kadın işçi süt iznini, haftanın çalışma günlerinde kullanır. Süt izninin hangi saatlerde ve kaça bölünerek kullanılacağını belirleme konusunda kadın işçi söz sahibidir. İşverenin bu konuda söz hakkı bulunmuyor.
SÜT İZNİ TOPLUCA KULLANILAMAZ
Uygulamada zaman zaman süt izninin haftalık veya yıllık olarak çeşitli şekillerde topluca kullandırıldığı görülüyor. Yargıtay’a göre süt izni yasadan kaynaklanan bir mazeret izni ve yasal haktır. Süt izni, bu özelliğinden dolayı ertelenemez ve sonradan kullanılamaz. İşçi süt iznini toplamak suretiyle toplu kullanma talebinde bulunamaz. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Esas No: 2017 / 4543, Karar No: 2017 / 7375)
SÜT İZNİ VERİLMEMESİ İŞÇİ İÇİN HAKLI FESİH SEBEBİ
Kanun kadın işçinin süt izni hakkını emredici nitelikte düzenliyor. Bu nedenle, işçi süt izni talebinde bulunduğu halde işverenin izni vermemesi halinde ilk olarak İş Kanunu’nun 104. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanır. İdari para cezasının tutarı 2021 yılı için 3 bin 64 TL’dir.
Süt izni verilmeyen işçi bunu gerekçe göstererek iş akdini haklı fesih yapabilir. Haklı fesih yapan işçi, kıdem tazminatını alarak ayrılabilir.
YÜZDE 50 ZAMLI ÜCRET
İşçinin, kullandırılmayan süt izni sürelerine ait ücret talep edip edemeyeceği konusunda kanunda bir hüküm bulunmuyor. Bu nedenle iş mahkemelerinden zaman zaman kullandırılmayan süt izni süreleri için ücret talep edilemeyeceğine dair kararlar çıkıyor.
Yargıtay’ın bu konuda içtihat kararları bulunuyor. Yargıtay içtihatlarına göre, kadın işçilere çocuklarını emzirmeleri için tanınan günde 1.5 saatlik süt izni verilmesi hususu işverenin inisiyatifinde olan bir durum değil. Taraflar süt izni süresinde sadece işçi lehine değişiklik yaparak süreyi artırabilirler.
Yargıtay, işçinin süt izni kullandırılmayıp çalıştığı sürelerin fazla çalışma gibi değerlendirilmesini istiyor. Buna göre, süt izni sürelerine karşılık gelen ücretin yüzde 50 zamlı olarak hesaplanarak işçiye ödenmesi gerekiyor.
